Adam Bolesta ?Stracone szanse września’39? ? recenzja

Kampania wrześniowa, zwana też wojną obronną jest jedną z największych, o ile nie największą, tragedii naszego narodu i państwa. Co do tego nie ma wątpliwości. Ale czy dałoby się uniknąć IV rozbioru Polski i tym samym nie dopuścić do morderczej okupacji niemieckiej i sowieckiej? Czy dałoby się stłumić w zarodku II wojnę światową, która pochłonęła w sześć lat ponad 60 milionów istnień ludzkich? Na te i wiele innych pytań, zarówno pod kątem aspektów polityczno-gospodarczych, jak i militarno-strategicznych odpowiada Adam Bolesta w swojej interesującej, ale i kontrowersyjnej książce pt. ?Stracone szanse września’39?.

Wydana pod koniec 2015 roku, w miękkiej, acz wizualnie bardzo atrakcyjnej okładce, książka trafiła w moje ręce całkiem przypadkiem w wyniku dyskusji w Internecie na tematy związane z wojskiem i obronnością, m.in. z jej Autorem. Zaciekawiły mnie dodatkowo informacje dostępne w sieci i tak oto podjąłem się recenzji. Jak wspomniałem, okładka przykuwa wzrok gdyż przedstawia brytyjski bombowiec nurkujący typu Blackburn Skua w polskich barwach atakujący niemiecki pancernik SMS Schleswig-Holstein, typu Deutschland, będący jednym z ponurych symboli tamtej wojny. Oczywiście nic takiego w historii nie miało miejsca, ale co by było gdybyśmy zakupili owe samoloty, na co była realna szansa…?

Książka składa się z zasadniczo czterech części. Pierwsza skupia się na polityce międzynarodowej i sytuacji w Europie po zakończeniu I wojny światowej i ustanowieniu ładu wersalskiego. Nie tylko na głównych ?sprawcach? późniejszej degradacji postanowień traktatowych, czyli Niemcach i początkowo stojących gdzieś z boku Sowietach, ale również na zgubnej liberalnej polityce Francji, Wielkiej Brytanii niedostrzegającej początkowo zagrożenia w rodzącym się nazizmie, czy w końcu sąsiadach Polski (Czechosłowacji i Litwie), którzy nie szukali porozumienia z Warszawą. Niestety, część winy leżała także po stronie polityki samej II Rzeczypospolitej, o czym więcej w dalszej części tej publikacji. Autor ocenia także szanse i zagrożenia alternatywnych sojuszy (z III Rzeszą przeciwko ZSRR czy pozwolenia na przemarsz Armii Czerwonej przez Polskę) czy ewentualnych zmian w polityce zagranicznej przyszłych Aliantów względem reakcji na Anschluss Austrii oraz dopuszczeniem do układu monachijskiego, zakończonego rozbiorem Czechosłowacji.

Druga część, pod tytułem ?Czwarta armia świata?, kompleksowo opisuje od strony technicznej najważniejsze typy uzbrojenia, struktury rodzajów sił zbrojnych Wojska Polskiego, programy modernizacji technicznej armii, ale także niezrealizowane projekty czołgów, samolotów czy okrętów oraz plany pokonania czy co najmniej unieszkodliwienia III Rzeszy z francuską pomocą. Ale żeby nie było, iż Autor jest stronniczy, gdyż w kolejnej części obala mity i propagandę czasów PRL, mówiące o słabości ?kapitalistycznej i pańskiej? Polski, która to była kardynalną przyczyną jej upadku. Jak twierdzi, przyczyn należy szukać w podejściu doktrynalnym do prowadzenia wojny (mentalność Wojny 1920 roku) i doborze personalnym najważniejszych stanowisk, niż samych możliwości gospodarczo-militarnych ówczesnej Rzeczypospolitej, które po prostu źle wykorzystano.

Na koniec Adam Bolesta stara się dowieść ?co by było gdyby…? i popiera swoje tezy twardymi dowodami w postaci liczb, możliwościach finansowych, produkcyjnych w kraju czy w końcu zakupów za granicą nowoczesnego sprzętu wojskowego i zmianą strategii na różnych poziomach decyzyjnych i planowania, co wcale nie wydaje się na pierwszy rzut oka jakąś ?fantastyką?. Warto też nadmienić o tym, że na stronie internetowej Autora dostępne są darmowe do pobrania dodatki do niniejszej publikacji (dodatek nr 1, dodatek nr 2, spis treści czy wstęp do książki) pod LINKIEM, z którymi gorąco polecam zapoznać się przed ewentualnym jej kupnem.

Ocena książki? Wysoka. Napisana naprawdę lekkim językiem, ale oferująca potężną dawkę informacji o potencjale militarnym II RP, ukazująca błędy i niedociągnięcia ówczesnych władz politycznych i wojskowych (z prezydentem Mościckim, ministrem Beckiem, marszałkiem Rydzem-Śmigłym oraz gen. bryg. Rayskim na czele), ale jednocześnie nie powielająca propagandy komunistycznej późniejszego okresu mówiącej o niepiśmiennych chłopach i powszechnej biedzie, którą to dopiero socjalizm zdołał naprawić. Autor pochyla się nad aspektami technicznymi praktycznie wszystkich najważniejszych typów uzbrojenia zakupionych, projektowanych czy tych, które miały ogromne szanse wejść na uzbrojenie (ogromne ilości uzbrojenia czechosłowackiego oferowane w 1939 roku, przejęte później przez Niemców), przedstawiając swoje opinie na temat organizacji podstawowych związków taktycznych i przeciwstawiając je niemieckim odpowiednikom. Zawiera wiele krytycznych uwag, co do organizacji, błędów w planowaniu wydatkowania, ale z drugiej strony pokazuje, że Polska miała realny potencjał i możliwości przeciwstawić się agresji niemieckiej, co równałoby się z odstraszeniem od podobnych działań ZSRR, który, według Autora, nie stanąłby po stronie przegranego państwa naprzeciwko państw zachodnich (przypomina również o zmarnowanej w dużej mierze przez Francję szansie zaduszenia reżimu nazistowskiego w zarodku, gdy Niemcy były jeszcze słabe na przełomie 1933 i 1934 roku).

?Stracone szanse września’39? mogę polecić osobom interesującym się historią tamtego okresu, zarówno pod kątem polityki, jak i wojskowości. Alternatywne spojrzenie na działania ówczesnych władz Polski oraz mocarstw europejskich na realne możliwości polityczne i militarne przeciwdziałania zapędom zburzenia ładu wersalskiego przez dyktatury są zagadnieniem wartym przestudiowania i przeanalizowania. Próby tej podjął się Adam Bolesta. Czy skutecznie? Przekonajcie się sami!

ADAM BOLESTA (ur. 1966 r.) ? jest historykiem z zamiłowania, a nie z wykształcenia. Przed napisaniem książki ?Stracone szanse września’39? wykonał między innymi redakcję merytoryczną książek Janusza Piekałkiewicza dla Agencji Wydawniczej Mostowski: ?Wojna na morzu 1939?1945?, ?Wojna w powietrzu 1939?1945?, konsultował również od strony militarnej wspomnienia prezydenta George’a W. Busha pt. ?Kluczowe decyzje? dla wydawnictwa Akcent. Autor kampanii i innych rozszerzeń do znanej gry strategicznej ?Panzer General II? obejmującej okres II wojny światowej. Mistrz Polski z 2006 roku w tej grze.


Autor: Adam Bolesta

Tytuł: Stracone szanse września’39

Wydawnictwo: P.P.H. ?Ek-bud? sp. z o.o.

Oprawa: Broszurowa ze skrzydełkami

Rok wydania: 2015

ISBN: 978-83-943-0040-1

Liczba stron: 320

Format: 16,5 x 24,5 cm

>>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<

Rafał "Ralph" Muczyński, koordynator działu "Wojsko". Absolwent stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie w Białymstoku i politologii na Politechnice Białostockiej. Rysownik-hobbysta (więcej: http://ralph1989.deviantart.com oraz www.facebook.com/Ralph1989Arts) Zainteresowania: rysunek, wojskowość (szeroko pojęte zagadnienia współczesnej armii od strony uzbrojenia, zwłaszcza lotnictwo i technika rakietowa), polityka międzynarodowa, historia XX wieku.