Amerykańscy ochotnicy brali udział m.in. w bitwie o Belchite / Wikimedia Commons

Batalion Abrahama Lincolna podczas Wojny Domowej w Hiszpanii

Podczas Wojny Domowej w Hiszpanii (1936-1939) na przeciwko siebie stanęli zwolennicy generała Franco oraz oddziały republikańskie, po których stronie walczyli ochotnicy z całego świata, którzy tworzyli Brygady Międzynarodowe. W skład jednej z nich – XV Brygady wchodzili Amerykanie. Ich jednostkę piechoty (17. batalion) nazwano Batalionem Abrahama Lincolna.

Oddziały falangi hiszpańskiej generała Francisco Franco i jego popleczników bardzo czynnie wsparły nazistowskie Niemcy i faszystowskie Włochy. Z kolei obrońcy Republiki otrzymali wsparcie ze Związku Radzieckiego. Do Hiszpanii zaczęli napływać ochotnicy o poglądach lewicowych, którzy rozpoczęli tworzenie Brygad Międzynarodowych. W XV Brygadzie oprócz Amerykanów służyli także Kanadyjczycy, Anglicy, Irlandczycy, Belgowie, Francuzi, Kubańczycy, Jugosłowianie oraz obywatele Republiki Południowej Afryki. Wszyscy oni obawiali się, że zwycięstwo faszyzmu w Hiszpanii doprowadzi do zwiększenia się zwolenników tej ideologii zarówno w Europie jak i także poza nią. Z pewnością znaczna ich liczbę stanowili ideowi komuniści.

>>> Czytaj także: Guerra Civil Espa?ola ? hiszpańska wojna domowa (1936-39)  <<<

Na Półwysep Iberyjski zaczęli przedostawać się obywatele amerykańscy, którzy chcieli się temu przeciwstawić. W sumie podczas półtorarocznej obecności w Hiszpanii przez batalion przewinęło się ponad 3 tys. obywateli amerykańskich. W jednostce służyli także: Afroamerykanie – nie istniała segregacja rasowa, a także intelektualiści, których na pewno natchnęły reportaże Ernesta Hemingway’a walczącego po stronie Republiki. W szeregach Batalionu służyły również kobiety.

Jako, że zaciąganie się do armii obcych krajów było w Stanach Zjednoczonych Ameryki nielegalne, rekrutacja do batalionu i pierwsze szkolenia, które odbywały się jeszcze na terenie USA przeprowadzano w tajemnicy. Dowódcą Batalionu Lincolna został Robert Hale Merriman, na co dzień profesor ekonomii na Uniwersytecie Kalifornijskim. Po przybyciu do Hiszpanii uzyskał stopień kapitana wojsk republikańskich.

Żołnierze armii republikańskiej/ Źródło: Wikimedia Commons

Żołnierze armii republikańskiej/ Źródło: Wikimedia Commons

Po raz pierwszy żołnierze Batalionu Lincolna weszli do walki w lutym 1937 r. w Dolinie Jarama, podczas obrony Madrytu przed wojskami Franco. W trwających trzy tygodnie walkach wojska puczystów nie zdołały przełamać linii obronnych wojsk republikańskich. Żołnierze Batalionu Lincolna walczyli przeciwko członkom elitarnego Legionu Hiszpańskiego i nie zostali pokonani. Stracili jednak 25% stanu osobowego – ok. 120. ludzi z 500.

W kolejnych miesiącach Amerykanie brali udział w serii mniejszych bitew, a następnie zostali odesłani na tyły, by odpocząć. Na początku 1938 r. Batalion Lincolna znalazł się w Aragonii, gdzie po początkowych sukcesach musiała uznać wyższość sił nieprzyjaciela. W trakcie walk pod Teruel, podczas rozpoczętej 1 kwietnia 1938 r. ofensywy wojsk Franco zwanej „Rekolekcje” zaginął kapitan Merriman. Jego ciała nigdy nie odnaleziono. Nowym dowódcą został ex-żołnierz armii amerykańskiej Martin Hourihan.

Flaga Batalionu Lincolna/ Źródło: Wikimedia Commons

Flaga Batalionu Lincolna/ Źródło: Wikimedia Commons

Podczas w/w ofensywy wojska gen. Franco rozbiły doszczętnie XV Brygadę. Ci, którzy przeżyli walki w Aragonii uzupełnieni hiszpańskimi ochotnikami wzięli udział w walkach nad rzeką Ebro w okresie od lipca do września 1938 r. Mimo początkowych sukcesów przewagę uzyskali żołnierze Franco wsparci posiłkami niemiecko-włoskimi.

We wrześniu 1938 r. Batalion Lincolna został zdemobilizowany, a jego członkowie wraz z ostatnim dowódcą – Miltonem Wolffe’m byli stopniowo odsyłani z powrotem za Ocean. Po powrocie do Stanów członkowie Batalionu Lincolna byli traktowani z podejrzliwością. Wiele osób postrzegało ich jako sympatyków komunizmu. W sumie podczas walk w Hiszpanii straciło życie 681 członków Batalionu Lincolna.

Z Batalionem Lincolna powiązane było tzw. Amerykańskie Medyczne Biuro dla Zachowania Hiszpańskiej Demokracji, w szeregach którego służyło ponad 120 lekarzy, dentystów, pielęgniarek i sanitariuszy zajmujących się opieką medyczną nad poszkodowanymi w wojnie domowej w Hiszpanii. Amerykanie walczyli także w szeregach innych jednostek: Batalionie Jerzego Waszyngtona (po bitwie pod Brunete w lipcu 1937 r. jego żołnierze zostali włączeni do Batalionu Lincolna) czy Batalionie MacKenzie-Papineau.

Polecamy również artykuł dr Jacka Misztala:

>>> Walcząc dla Franco. Ochotnicy cudzoziemscy po stronie narodowej Hiszpanii <<<

Absolwent historii UMCS. Jego zainteresowania to historia XX-lecia międzywojennego, front wschodni podczas II Wojny Światowej, historia wojsk powietrznodesantowych oraz dzieje Waffen SS.