Wśród ochotników spoza Niemiec zaciągających się do Waffen SS jedną z grup stanowili Belgowie. Wywodzący się z tego kraju Flamandowie i Walonowie stanowili kolejne nacje, które dały się skusić hitlerowcom pod hasłem walki z bolszewizmem.
Początkowo do Waffen SS przyjmowano jedynie Flamandów, którzy według Niemców mieli germańskie pochodzenie. Walonowie mieli możliwość służyć w Wehrmachcie. Wielu Flamandów rekrutowało się do Waffen SS ze skrajnie nacjonalistycznego Flamandzkiego Związku Narodowego, na czele którego stał Staf de Clerq. Członkowie tej nacjonalistycznej organizacji liczyli na powstanie wielkoniderlandzkiego państwa narodowego. Idea taka nie odpowiadała Hitlerowi, który dopuszczał przyłączenie tej części Belgii do Wielkogermańskiej Rzeszy Narodu Niemieckiego. Po zajęciu Niderlandów przez wojska niemieckie rozpoczęto już w maju 1940 r. rekrutację pierwszych ochotników do pułku SS „Westland”. Według założeń służyć tutaj mieli Flamandowie w wieku 18-25 lat. Skład pułku uzupełniali także Holendrzy, a przed agresją na ZSRR dołączyła tu także 108 osobowa grupa Duńczyków. Zachęceni szybką rekrutacją hitlerowcy rozpoczęli formowanie drugiego pułku, który nosił nazwę „Nordwest”. Po utworzeniu 5. Dywizji Zmotoryzowanej SS „Wiking” Flamandowie weszli w skład jej pułku „Westland”. Była to najbardziej bitna spośród nieniemieckich dywizji Waffen SS a jej żołnierzy uznawano za elitę niemieckiej armii ( osobny artykuł o Dywizji „Wiking” już wkrótce).
Przywódcy Flamandzkiego Związku Narodowego liczyli na powstanie odrębnej jednostki, która miała walczyć o flamandzkie interesy. W lipcu 1941 r. powstał Flamandzki Legion Ochotniczy. Po przeszkoleniu na poligonach w Generalnej Guberni liczebność Legionu jesienią 1941 r. wynosiła ok. 1000 ludzi. Jednostkę wysłano na front wschodni i przydzielono do 2 Brygady Pancernej SS walczącej na froncie leningradzkim. Flamandowie brali udział m. in. w szturmie na Tychwin. Podczas radzieckiej kontrofensywy wycofali się na linię rzeki Wołchow, gdzie odpierali ataki wroga. Na tym odcinku pozostawali do czerwca 1942 r., kiedy Legion został odesłany na odpoczynek. Po powrocie w ten sam rejon w zimie 1942/43 r. walczyli w rejonie Carskiego Sioła. W styczniu 1943 r. w trakcie drugiej wielkiej bitwy nad jeziorem Ładoga praktycznie cały Legion został rozbity przez Armię Czerwoną. Ci, którzy przeżyli zostali wcieleni do nowo utworzonego 6. Ochotniczej Brygady Szturmowej SS „Langemarck”. Pod koniec 1943 r. służyło w niej około 2000 Flamandów. Brygada walczyła w składzie 2. Dywizji Pancernej SS „Das Reich” w rejonie Żytomierza, a następnie w lecie 1944 r. podczas radzieckiej ofensywy została rozgromiona. Kolejną jednostka skupiającą Flamandów była 27. Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych „Langemarck” ( 1. flamandzka). Początkowo dywizja miała wziąć udział w walkach w Ardenach, ale po protestach jej członków, którzy nie chcieli walczyć z rodakami skierowano ją na Pomorze Zachodnie i przydzielono do III Korpusu Pancernego SS. Flamandowie walczyli w rejonie Choszczna i Szczecina, a na tych którym udało się przeżyć i powrócić do Belgii czekały po wojnie procesy. 30 żołnierzy zostało skazanych na śmierć za zdradę.
Jak wspomniałem na początku Walonowie po zajęciu Belgii przez Niemców mieli możliwość służby w Wehrmachcie. Ze względu na ich niegermańskie pochodzenie ( wg Niemców Walonowie byli właściwie Francuzami ) wykluczono ich rekrutację do Waffen SS. Sytuacja miała zmienić się po jakimś czasie. Prekursorem walońskiej współpracy z Niemcami był Leon Degrelle i jego ultrakatolicki i faszystowski ruch reksistów. Po agresji niemieckiej na ZSRR, Degrelle wspólnie z kilkusetosobową grupą Walonów zgłosił się ochotniczo do Wehrmachtu i walczył na froncie wschodnim w Legionie „Walonia”. Dowódcą jednostki był ex – kapitan belgijskiej armii Georges Jacobs. Walonowie brali udział głównie w walkach przeciwpartyzanckich na Ukrainie, a ich niemieccy przełożeni określali początkowo ich przydatność bojową jako niezadowalającą. Do marca 1942 r. ocalała jedynie 1/3 żołnierzy. Legion brał udział w letniej ofensywie niemieckiej na Kaukaz, by pod koniec 1942 r. zostać wycofany z powrotem do Belgii. W trakcie walk na froncie wschodnim Leon Degrelle stopniowo awansował i zaczął podejmować próby nakłonienia Niemców, aby włączyli Legion „Walonia” do Waffen SS. Próba ta udała się mimo, że Walonowie nie byli na początku godni służby w SS i w czerwcu 1943 r. po reorganizacji powstała brygada szturmowa SS „Walonia”. Jednostka walczyła w ramach dywizji SS „Wiking” i została rozbita przez Armię Czerwoną w kotle pod Czerkasami. Po uzupełnieniach Walonowie zostali skierowani na północny odcinek frontu, gdzie po raz kolejny ponieśli ogromne straty w słynnej bitwie nad Narwą. Walońscy weterani walk na wschodzie i ich niemieccy sojusznicy w październiku 1944 r. utworzyli 28. Ochotniczą Dywizję Grenadierów Pancernych SS „Walonia”. Jej dowócą został Degrelle, który awansował na standartenführera SS. Jednostka była dywizją tylko z nazwy, ponieważ na początku liczyła zaledwie 4 000 żołnierzy, a po walkach na Pomorzu jedynie 1 200. Resztki dywizji „Walonia” koniec wojny zastał w Danii. Jej dowódca i główny propagator współpracy z hitlerowcami uciekł w ostatnich dniach wojny do Norwegii, a stamtąd samolotem przedostał sie do Hiszpanii, gdzie zmarł w 1994 r., mimo prób jego ekstradycji do Belgii i postawienia go przed sądem za zdradę.
Plakat rekrutacyjny dla walońskich ochotników do Waffen SS/źródło: Wikimedia Commons
Historycy przeliczyli, że w latach 1940 – 1945 do sojuszniczych jednostek Wehrmachtu i Waffen SS wstąpiło około 22 000 Flamandów i 16 000 Walonów.
