73. rocznica powstania Cichociemnych

Dziś obchodzimy 73. rocznicę podjęcia decyzji o utworzeniu formacji Cichociemnych. 20 września 1940, gen. Władysław Sikorski za pośrednictwem córki, Zofii Leśniowskiej, zaprosił kpt. Macieja Kalenkiewicza na śniadanie. Po zasadniczej rozmowie nastąpiły dwie decyzje Naczelnego Wodza: o formowaniu pierwszej polskiej jednostki spadochronowej i o pilnym podjęciu lotów do Polski.


Cichociemni Spadochroniarze Armii Krajowej – Autor: Oprychone (NS Movies) / Źródło: YouTube

Należy pamiętać, że Cichociemni nie byli zwartą formacją bojową, nie był to też batalion powietrznodesantowy. Nieoficjalne słowo-hasło ?cichociemni?, zrodzone w 1940 roku, dotyczyło zespołu żołnierzy polskich, którzy po klęsce Francji przedostali się do Anglii i tam zgłosili ochotniczo swój akces do dalszej walki w okupowanym kraju (ich zadania miały być wykonywane w tajemnicy ? ?cicho? i ?po ciemku?). Głównym zadaniem była szeroko rozumiana walka z niemieckim okupantem oraz organizowanie i szkolenie polskiego ruchu oporu w kraju.

Do służby w okupowanej Polsce zgłosiło się ochotniczo 2613 kandydatów. Szkolenie prowadzone według standardów SOE i oddziałów brytyjskich komandosów ukończyło z pozytywnym wynikiem 606 osób, a do skoku skierowano 579. Do kraju odbyły się 82 loty, podczas których zrzucono 344 spadochroniarzy, w tym 316 żołnierzy-cichociemnych.

Pierwszy skok do Polski miał miejsce w nocy z 15 na 16 lutego 1941 r. w Dębowcu. Operacja lotnicza nosiła kryptonim ?Adolphus?. Ostatni zrzut miał miejsce 28 grudnia 1944 r. Przeprowadzono także 2 operacje ?Most?, podczas których dochodziło do lądowania samolotów w okupowanej Polsce.

Z 316 przerzuconych do Polski Cichociemnych zginęło 112 (stan na lato 1945 roku), w tym 9 podczas lotu lub skoku, 84 zginęło w walce lub zostało zamordowanych przez gestapo, 10 zażyło truciznę po aresztowaniu, na 9 wykonano po wojnie karę śmierci na podstawie wyroków sądów Polski Ludowej w okresie stalinizmu). Spośród 91 cichociemnych, którzy brali udział w powstaniu warszawskim, 18 zginęło w walce.

Skoki ćwiczebne z wieży spadochronowej / źródło: NAC, sygn 37-550-5

Skoki ćwiczebne z wieży spadochronowej / źródło: NAC, sygn 37-550-5

Szkolenie strzeleckie z pistoletu maszynowego sten / źródło: NAC, sygn 37-549-1

Szkolenie strzeleckie z pistoletu maszynowego sten / źródło: NAC, sygn 37-549-1

Absolwent historii i politologii na Uniwersytecie Marii-Curie Skłodowskiej w Lublinie. Interesuje się historią wojskowości XX w., stosunkami międzynarodowymi, terroryzmem oraz polskimi misjami stabilizacyjnymi poza granicami kraju.