Karabin M1 Garand kal. 7,62 mm

Pierwszym karabinem samopowtarzalnym wprowadzonym na masową skalę do uzbrojenia był amerykański karabin M1 Garand. Jego konstruktorem był John C. Garand, pracownik rządowego arsenału w Springfield. Na początku lat 20. zaprojektował karabin działający na zasadzie odprowadzania gazów z komory nabojowej z wykorzystaniem ruchomej spłonki naboju. To rozwiązanie szybko okazało się niepraktyczne i Departament Uzbrojenia, doceniając talent konstruktorski Garanda, nakazał mu przekonstruowanie broni tak, by automatyka była uruchamiana gazami pobieranymi sprzed wylotu lufy.

Karabin otrzymał w 1928 r. oznaczenie T3E1. W następnym roku odbył się konkurs na karabin samopowtarzalny, w którym ocenie komisji powołanej przez Departament Wojny poddano siedem karabinów. Za najlepszy uznano karabin Garanda. W 1931 r. powstał karabin T1E1 Garanda na standardowy nabój .30-06, a wiosną następnego roku T1E2, którego serię próbną 80 egz. do prób wojskowych wyprodukowano w Springfield.

Karabin M1 Garand/ Źródło:Wikimedia

Karabin M1 Garand/ Źródło:Wikimedia

Oznaczenie prototypowe T1E2 zmieniono 3 VIII 1933 r. na stałe oznaczenie wzoru ? M1 (US Rifle. Cal .30 M1). Po trwających kilka lat próbach wojskowych karabin M1 Garand został na mocy decyzji szefa sztabu armii gen. George?a C. Marshalla z 9 I 1936 r. przyjęty do uzbrojenia amerykańskich sił zbrojnych, zastępując karabin Springfield M1903. Przygotowania do rozpoczęcia produkcji w Springfield Armory, opracowanie dokumentacji technicznej, zakup maszyn i narzędzi trwały bardzo długo, co wynikało m.in. z perfekcjonizmu J.C. Garanda, który jeszcze w połowie 1936 r. wprowadził bardzo wiele zmian w konstrukcji i technologii wykonania karabinu M1. Najistotniejsze było przekonstruowanie układu automatyki broni, w którym gazy do komory gazowej dostawały się nie z przestrzeni przed wylotem lufy, ale przez boczny otwór w lufie. Z tą zmianą wiązało się przedłużenie lufy z 558 do 610 mm. Dlatego jakkolwiek pierwszy seryjny kb M1 zmontowano w 1937 r., to produkcja na wielką skalę ruszyła dopiero w 1941 r., gdy oddano do użytku nową halę produkcyjną i wykonano niezbędne oprzyrządowanie. Do końca produkcji w październiku 1945 r. karabin M1 Garand i technologia jego produkcji były nieustannie doskonalone ? co najmniej raz zmieniono kształt, materiał lub technologie wykonania każdej z 60 części. To oczywiście powodowało, że w miarę rozwoju produkcji kolejne serie karabinów były coraz doskonalsze, polepszała się ich jakość i poziom wykonania. W trakcie remontów innowacje konstrukcyjne wprowadzano do karabinów wyprodukowanych wcześniej. Podkreślić należy, że podczas II wojny światowej było to czymś niespotykanym (np. w Niemczech i ZSRR w kolejnych latach wojny jakość produkowanej broni była coraz gorsza). M1 Garand był karabinem samopowtarzalnym, ryglowanym przez obrót zamka i zasilanym z wewnętrznego magazynka na osiem nabojów, które umieszczano w dwurzędowym stalowym ładowniku. Był on wkładany do magazynka, a po opróżnieniu wyrzucany przez specjalną sprężynę w komorze magazynka. Rozwiązanie problemu produkcji i dostaw ładowników miało podstawowe znaczenie dla skutecznego wykorzystania w boju karabinów M1. Należy pamiętać, że szybkostrzelność tej broni, a co za tym idzie ? zużycie amunicji było wielokrotnie większe w porównaniu np. z karabinami Springfield M1903. W 1940 r. wyprodukowano zaledwie 2 mln ładowników, a w 1941 r. tylko 6,5 mln. Dopiero w czerwcu 1942 r. osiągnięto zadowalający poziom produkcji ładowników ? 21,5 mln miesięcznie. To zaspokoiło potrzeby armii i pozwoliło zgromadzić na tyle duże zapasy, że 1 I 1945 r. zaprzestano zakupów ładowników. Tymczasem rosła też produkcja karabinów M1, których pod koniec 1941 r. armia miała już 750 000. Do października 1945 r., kiedy przerwano produkcję, wykonano ok. 3,5 mln kb M1, przy czym w Springfield Armory ok. 3 mln egz., natomiast w Winchester Repeating Arms 513 880 egz. Wytwarzanie kb M1 wznowiono podczas wojny koreańskiej, kiedy wyprodukowano jeszcze niecałe 2 mln egz. Karabin M1 Garand był podstawową bronią strzelecką armii amerykańskiej podczas II wojny światowej. Pod koniec 1941 r. znalazł się w uzbrojeniu większości dywizji wojsk lądowych. Dopiero w 1943 r. trafił do dywizji Korpusu Piechoty Morskiej. Do produkcji seryjnej trafiły tylko dwie wersje karabinu M1. Były to karabiny snajperskie MiC i MiD, oba produkowane w 1944 r. w niewielkiej ilości. Były wyposażone w celowniki optyczne, stożkowe tłumiki płomienia oraz specjalnie zaprojektowany trzewik kolby.

Kelso-Horne-armflag

Amerykański żołnierz uzbrojony w karabin M1 Garand/ Źródło:Wikimedia

Dane takt.-techn. M1 Garand:

Kaliber: 7,62 mm
Nabój: 7,62 x 63 mm (.30?06)
Długość: 1107 mm
Długość lufy: 610 mm
Masa: 4,37 kg
Prędkość pocz. pocisku: 855 m/s
Donośność skuteczna: 400 m
Pojemność magazynka: 8 nabojów

Autor tekstu:

Andrzej Zasieczny (ur. 1958 r.) jest wydawcą, redaktorem i wybitnym specjalistą w zakresie techniki wojskowej, służb specjalnych oraz historii II wojny światowej. Napisał m.in. ?Broń pancerna III Rzeszy? tomy I i II (tom III w przygotowaniu), ?Broń Wojska Polskiego 1939-1945? (2009), ?Samoloty bojowej II wojny światowej? tom I (2010).

Tekst jest fragmentem książki „Leksykon broni II wojny światowej.Wojska lądowe”

leksykon

Autor: Andrzej Zasieczny
Tytuł: Leksykon broni II wojny światowej. Wojska Lądowe
Wydawca: Wydawnictwo Alma ? Press
Rok wydania: 2015
Stron: 224
Oprawa: Twarda, foliowana
ISBN: 978-83-7020-570-6

Książka do nabycia na stronie Wydawcy!

Nowa Strategia jest portalem internetowym poświęconym tematyce bezpieczeństwa, historii oraz wojska. Informujemy o najważniejszych wydarzeniach oraz przedstawiamy własne komentarze na ich temat. Obejmujemy również patronatami wydarzenia naukowe, społeczne oraz sportowe w Polsce.