Afgańska Policja Narodowa / Źródło: Staff Sgt. Sarah Brown, Wikimedia Commons
Afgańska Policja Narodowa / Źródło: Staff Sgt. Sarah Brown, Wikimedia Commons

Koniec misji policyjnej UE w Afganistanie w nieodpowiednim momencie?

31 grudnia 2016 r. zakończeniu uległa Policyjna Misja Unii Europejskiej w Afganistanie (EUPOL Afghanistan). Jak zapewniła szefowa misji Pia Stjernvall, w marcu 2017 r. do stolicy Afganistanu przybędą jednak kolejni eksperci UE, których celem będzie dalsze wspieranie cywilnych sił policyjnych tego państwa. Niemniej jednak, sama Stjernvall uważa, że koniec 2016 r. nie jest dobrym momentem na zakończenie operacji i pozostawienie pogrążonego w wojnie z talibami rządu w Kabulu i ludności cywilnej samych.  

Oficjalna konferencja podsumowująca Policyjną Misję Unii Europejskiej w Afganistanie (ang. European Union Police Mission in Afghanistan, EUPOL Afghanistan) odbyła się 14 grudnia br. w Brukseli. Zorganizowana została przez Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ang. European External Action Service, EEAS). W konferencji uczestniczyli eksperci z afgańskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, państw członkowskich UE oraz Sojuszu Północnoatlantyckiego1.

EUPOL Afghanistan została powołana decyzją Rady Unii Europejskiej nr 2007/369/CFSP z 30 maja 2007 r. Celem misji było stworzenie efektywnych cywilnych sił policyjnych w Afganistanie, wspieranie procesu reform w tym państwie i poszanowania praw człowieka. W misji uczestniczyło ok. 150 przedstawicieli UE (głównie policjantów z państw członkowskich UE) oraz ok. 150 przedstawicieli Afganistanu. Sztab główny EUPOL Afghanistan znajdował się w Kabulu, stolicy Afganistanu2.

Misja, pomimo jej oficjalnego zakończenia, będzie nadal kontynuowana w zmienionej formie. Jak poinformowała Pia Stjernvall, szefowa EUPOL Afghanistan, w marcu 2017 r. do Kabulu przybędą kolejni eksperci z Unii Europejskiej, których celem także będzie wspieranie cywilnych sił policyjnych Afganistanu. Liczba personelu UE w Afganistanie będzie jednak mniejsza niż do tej pory3.

Niemniej jednak, sama Pia Stjernvall stwierdziła, że koniec 2016 r. nie jest najlepszym momentem na zakończenie EUPOL Afghanistan. Jak powiedziała:

Myślę, że to pewnie nie jest najlepszy czas [na zakończenie misji – red.], jednak decyzja została podjęta i trudno jest ją cofnąć.

Jak dodała Stjernvall:

W 2014 r. sytuacja bezpieczeństwa wyglądała zupełnie inaczej od tej, która jest teraz i myśleliśmy, że możemy zrobić znacznie więcej, niż ostatecznie byliśmy w stanie osiągnąć. Tutaj, gdzie 70% policjantów wciąż walczy w wojnie [z talibami ? red.], jest całkowicie niemożliwe, by skupili się na swoich służbowych obowiązkach4.

Wypowiedź Stjernvall może być tłumaczona zmienionym środowiskiem bezpieczeństwa w Afganistanie od początku 2015 r.

Decyzja o zakończeniu EUPOL właśnie 31 grudnia 2016 r. została podjęta w grudniu 2014 r. przez Radę Unii Europejskiej5. W tym samym czasie, wraz z końcem 2014 r., zakończono operację Międzynarodowych Sił Wsparcia Bezpieczeństwa (ang. International Security Assistance Force, ISAF). Misja ISAF prowadzona była pod przewodnictwem Sojuszu Północnoatlantyckiego nieprzerwanie od sierpnia 2003 r., a jej celem było ustabilizowanie sytuacji na terenie całego Afganistanu. Wraz z zakończeniem misji, 1 stycznia 2015 r. rozpoczęła się nowa operacja pk. Resolute Support. Niemniej jednak, ma ona charakter doradczo-szkoleniowy i jest znacznie mniejsza pod względem liczby personelu NATO w niej uczestniczącego6.

laszkargah

Laszkargah, prowincja Helmand, Afganistan / Wikimedia Commons

Zakończenie przez NATO misji ISAF i rozpoczęcie w zamian misji szkoleniowej zostało wykorzystane przez talibów do odzyskania kontroli nad poszczególnymi prowincjami w Afganistanie. Najnowszym przykładem wzmożonej aktywności talibów w Afganistanie są ich rajdy na Laszkar Gah, stolicę prowincji Helmand. We wrześniu br. zdołali oni na krótko przejąć kontrolę nad miastem, po czym zostali wyparci przez siły podległe rządowi w Kabulu, wspomaganymi przez jednostki amerykańskie. Sytuacja powtórzyła się w październiku, gdy talibowie zdołali zdobyć Kunduz, inne miasto w tej samej prowincji7.

Zmiana struktury sił w Afganistanie na korzyść talibów (spowodowana stopniowym wycofywaniem wojsk NATO i zmianą charakteru sojuszniczej misji) poskutkowała także zwiększeniem ich wpływu na całym terytorium państwa. Jak poinformował we wrześniu br. gen. John W. Nicholson, dowódca misji Resolute Support i sił amerykańskich w Afganistanie, talibowie kontrolują ok. 10% populacji Afganistanu. Natomiast gen. Joseph Dunford, przewodniczący kolegium szefów sztabów Sił Zbrojnych USA w czasie przesłuchania przed komisją senacką stwierdził, że rząd w Kabulu kontroluje 70% terytorium Afganistanu8.

Incydenty z udziałem talibów mają także miejsce w samej stolicy państwa, Kabulu. 22 grudnia doszło do próby zamachu na afgańskiego parlamentarzystę Mira Waliego. W wyniku ataku na dom Waliego, śmierć poniosło osiem osób, a sześć zostało rannych, w tym sam Wali. W wydanym oświadczeniu po ataku talibowie przyznali, że to ich bojownicy zaatakowali parlamentarzystę9.

W wyniku pogarszającego się stanu bezpieczeństwa w Afganistanie, prezydent USA Barack Obama zrezygnował także z dalszego wycofywania amerykańskich żołnierzy z tego państwa. Pomimo wcześniejszych deklaracji, że do końca 2016 r. w Afganistanie pozostanie 5,5 tys. żołnierzy, postanowiono o utrzymaniu nie mniej niż 8,4 tys. wojskowych. (czytaj więcej:  Stany Zjednoczone cofnęły swoją decyzję o redukcji żołnierzy w Afganistanie).

Czytaj także:

Pentagon: sytuacja w Afganistanie jest zła

Antoni Macierewicz odwiedził polskich żołnierzy w Kuwejcie i Afganistanie [foto]

Śmigłowce Blackhawk dla Afganistanu?

Afganistan: polski żołnierz ranny w ataku terrorystycznym w bazie Bagram

Katastrofa Mi-17 w Afganistanie

Źródła:

1 ?Closing a chapter, continuing on the common journey? ? closing event of the European Union Police Mission in Afghanistan, http://www.eupol-afg.eu/node/800, dostęp: 30.12.2016.

2 Wspólne Działanie Rady 2007/369/WPZiB z dnia 30 maja 2007 r. w sprawie utworzenia misji policyjnej Unii Europejskiej w Afganistanie (EUPOL AFGANISTAN), http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32007E0369&from=EN, dostęp: 30.12.2016.

3 P. W. Wellman, EU police mission in Afghanistan to end; police more involved in fighting than policing, http://www.stripes.com/news/eu-police-mission-in-afghanistan-to-end-police-more-involved-in-fighting-than-policing-1.446531, dostęp: 30.12.2016.

4 Ibidem.

5 EU Police Mission in Afghanistan – Factsheet, http://www.eupol-afg.eu/sites/default/files/EUPOL%20Afghanistan_Factsheet%20_December_2014.pdf, dostęp: 30.12.2016.

6 Resolute Support Mission in Afghanistan, http://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_113694.htm, dostęp: 30.12.2016.

7 J. Donati, H. K. Totakhil, Taliban in Afghanistan Threaten to Overrun Capital of Helmand Province, http://www.wsj.com/articles/taliban-in-afghanistan-threaten-to-overrun-capital-of-helmand-province-1476298873, dostęp: 30.12.2016.

8 L. C. Baldor, US General: Taliban Control 10 Percent of Afghanistan, http://www.military.com/daily-news/2016/09/24/us-general-10-percent-afghanistan-taliban-control.html, dostęp: 30.12.2016.

9 Afghanistan Taliban: Eight dead in attack on MP’s house, http://www.bbc.com/news/world-asia-38399751, dostęp: 30.12.2016.

Uczestnik studiów II stopnia na kierunku bezpieczeństwo narodowe na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Zastępca redaktora blogu "The Eagle Has Landed" poświęconemu działalności Stanów Zjednoczonych w Europie Środkowej i Wschodniej. Zainteresowania: militaria, stosunki międzynarodowe.