Niepodległy Kurdystan to wciąż tylko marzenie, czy też rzeczywista szansa na uzyskanie niezależności? W niedawno opublikowanym komunikacie na stronie internetowej prezydenta autonomicznego rządu kurdyjskiego w północnym Iraku zapowiedziano organizację referendum w sprawie niepodległości.
Masud Barzani, prezydent autonomicznego rządu kurdyjskiego w północnym Iraku oraz lider Demokratycznej Partii Kurdystanu oświadczył, że ?nadszedł czas? na organizację niezobowiązującego referendum w sprawie niepodległości. To posunięcie może zwiększyć napięcia z Bagdadem. Prezydent irackiego Kurdystanu Masud Barzani, który już wcześniej wzywał do referendum, nie sprecyzował, kiedy takie głosowanie miałoby się odbyć.
Nawet jeśli rozmaite wyzwania polityczne stojące na drodze do niepodległości zostaną rozwiązane, kolejnym być może nawet większym wyzwaniem będzie przezwyciężenie problemów gospodarczych wywołanych przez niskie ceny ropy.
?Nadszedł czas i teraz warunki są odpowiednie do tego by ludzie [Kurdowie] podjęli decyzję w sprawie swego losu na drodze referendum? powiedział Masud Barzani, prezydent autonomicznego rządu kurdyjskiego w północnym Iraku w oświadczeniu opublikowanym we wtorek na jego stronie internetowej.
Obszary zamieszkane przez Kurdów (1992). (Źródło: U.S. Central Intelligence Agency)
?To referendum nie musi doprowadzić do natychmiastowej deklaracji państwowości, lecz raczej do poznania woli i opinii Kurdów na temat ich przyszłości? stwierdził Barzani.
Zarówno referendum w sprawie niepodległości ? któremu sprzeciwia się rząd federalny Iraku ? oraz kwestia tego, jakie obszary będą się składać na nowe państwo, bez wątpienia podniosą napięcia pomiędzy Autonomicznym Regionem Irackiego Kurdystanu, jak i władzami federalnymi w Bagdadzie. Kurdystan znajduje się na północnym wschodzie kraju i według oficjalnych danych obejmuje 3 prowincje: As-Sulajmanijja, Dahuk i Irbil, ale aktualnie siły kurdyjskie kontrolują także częściowo prowincje: Dijala, Niniwa i Kirkuk. To miejsca, nad którymi rząd federalny chce zachować kontrolę.
Kurdowie stanowią jedną z najefektywniejszych sił walczących z Państwem Islamskim (ISIS). Źródło: Reuters
Kurdowie zdobyli lub umocnili swoją kontrolę nad terenami, do których prawa roszczą sobie oni oraz rząd federalny w Bagdadzie po tym, jak w lecie 2014 roku siły federalne wycofywały się i opuściły wiele stanowisk w obawie przed nacierającymi bojownikami z Państwa Islamskiego. Bogata w złoża ropy naftowej prowincja Kirkuk jest aktualnie w większości kontrolowana przez Kurdyjskie Siły Peszmergów (kurd. ci, którzy patrzą śmierci w oczy). Takie nagromadzenie zasobów naturalnych bez wątpienia sprawi, że ta prowincja stanie się głównym punktem spornym.
Przy chęci uzyskania niepodległości niezbędna będzie również zgoda Turcji, która jest kluczowym partnerem gospodarczym irackiego Kurdystanu, zarówno pod względem eksportu ropy naftowej jak i innego handlu oraz inwestycji. Barzani utrzymuje ścisłe związki z rządem tureckiego prezydenta Erdogana, który jak powszechnie wiadomo, walczy z siłami rebeliantów z Partii Pracujących Kurdystanu (PPK). Sytuacja, w której władze w Ankarze poparłyby dążenia niepodległościowe irackich Kurdów, mogłaby negatywnie wpłynąć na sytuację na jej własnym terytorium, gdzie ośmieleni sukcesem swoich rodaków Kurdowie mogliby jeszcze głośniej nawoływać do podobnych działań.
Kolejną przeszkodą dla kurdyjskiej niepodległości byłyby wyzwania gospodarcze. Iracki Kurdystan w sposób ?niezależny? od władz federalnych eksportuje ropę przez Turcję z kontrolowanych przez siebie czterech północnych prowincji. Dzieje się to od czasu upadku umowy zawartej pomiędzy władzami w Irbil i Bagdadzie dotyczącej dzielenia się zasobami ropy i zyskami z jej sprzedaży. Zarówno Badgad, jak i Irbil stoją w obliczu kryzysu finansowego ze względu na spadające ceny ropy naftowej. Bez wątpienia władze federalne Iraku pozostają w lepszej sytuacji, mogą bowiem liczyć na rozmaite kredyty, a także międzynarodową pomoc finansową mającą na celu utrzymanie stabilności tego pogrążonego w wojnie kraju.
Zobacz także:
