M. Hastings (tłum. M. Gądka) ? ?Wszyscy ludzie generała? [RECENZJA]

Michael Hastings, dziennikarz magazynu Rolling Stones, wybierając się do Francji na wywiad z generałem Stanem McChrystalem zapewne nie spodziewał się, że za sprawą jego publikacji dojdzie do skandalu i zmian kadrowych na najwyższych szczeblach amerykańskiej armii. W książce Wszyscy Ludzie Generała Hastings ujawnia prawdziwe oblicze elity amerykańskiej armii, administracji i dyplomacji ukazując przy tym bezsensowność zaangażowania militarnego w Afganistanie. Ta niezwykle wciągająca i odważna książka na krajowym rynku wydawniczym ukazała się dzięki tłumaczeniu Mariusza Gądka, nakładem wydawnictwa Znak.

Główny wątek książki skupia się wokół charyzmatycznej postaci generała Stanleya McChrystala, który w latach 2009 -2010 sprawował funkcję dowódcy operacji wojskowej sił międzynarodowej koalicji w Afganistanie. Generała powołano na wspomniane stanowisko pomimo pewnych niejasności w przebiegu kariery. McChrystal dał się poznać również jako gorący zwolennik doktryny przeciwpartyzanckiej mającej stanowić panecum na przedłużający się konflikt. Hastings podejmując się wywiadu z generałem za sprawą niespodziewanych okoliczności miał okazję towarzyszyć mu przez dłuższy czas. Pozwoliło to przedstawić szczery do bólu obraz zarówno samego McChrystala, jak również jego najbliższych współpracowników. Na kolejnych stronach poznajemy tajniki pracy osób ze „sztabu” generała odpowiedzialnych za opracowywanie harmonogramu najważniejszych spotkań, treści oficjalnych przemówień i wielu innych, czasami bardzo nietypowych przedsięwzięć.  Doprawdy główne postacie z najbliższego otoczenia generała mogą stanowić doskonały „materiał” na kolejne, równie wciągające książki.

Sam zresztą widziałem, że ulegam urokowi ludzi McChrystala. Zaczynałem ich lubić, a oni zdawali się lubić mnie. Byli odjazdowi, zuchwali i bezczelni. Stopniowo wchodziłem do ich zamkniętego kręgu, przekraczałem tę umowną granicę otaczającą wewnętrzne enklawy we wszystkich najpotężniejszych instytucjach świata, w których ludzie mogą żyć w oderwaniu od rzeczywistości.

Fragm. książki; Rozdział 10: Sesja fotograficzna, s. 80

Generał Stanley Allen McChrystal / Domena Publiczna

Generał Stanley Allen McChrystal / Domena Publiczna

Umiejętnie wtrącone fakty biograficzne pozwalają nam bliżej poznać elitę amerykańskiej armii. Opisany w książce przypadek innego generała – Davida McKiernana stanowi przykład tego, że niejednokrotnie zdolność do prowadzenia wojny oraz bycie autorytetem dla podwładnych i sojuszników schodzi na dalszy plan względem konieczności kreowania własnego wizerunku i przypodobania się mediom. Dla amerykańskich generałów równie istotne są koneksje polityczne i udział w biurokratycznych rozgrywkach na najwyższych szczeblach władzy. Zauważamy także swego rodzaju konflikt pomiędzy przedstawicielami nowego, a starego pokolenia wojskowych, co umiejętnie na własne potrzeby wykorzystują politycy i urzędnicy Pentagonu.

Autor przedstawia tu także złożony i chaotyczny charakter konfliktu w Afganistanie oraz nieznane powszechnie szczegóły dotyczące prób jego zakończenia, zarówno w kontekście militarnym, jak i politycznym. Jak wynika ze wspomnień Hastingsa twarde postawy najwyższych oficerów wobec tej toczącej się po dziś dzień wojny nie były pozbawione wątpliwości. Często padały pytania o sens samego zaangażowania się zachodniego świata w tym specyficznym zakątku świata. Dowiadujemy się także o wielu dysfunkcjach, a nawet patologiach amerykańskiej machiny wojennej, dyplomacji i administracji.

Książka Michaela Hastingsa to niezwykle ciekawa przeplatanka wątków militarnych, politycznych i dziennikarskich. Ponadto ukazany konflikt między generalicją, a częścią administracji rządowej rzuca nowe światło na najważniejsze zmiany kadrowe w armii Stanów Zjednoczonych podczas minionej dekady i na zakulisowe rozgrywki biurokratyczne, jakie towarzyszyły wojnie w Afganistanie. Choć książka przedstawia kilka różnych wątków, to wraz ze zbliżeniem się do końca lektury wyłania się jedna spójna całość. Warto zaznaczyć, iż Autor na dobre związał się dziennikarstwem wojennym i środowiskiem wojskowym za sprawą osobistych przeżyć i rodzinnej tradycji.

Michael Hastings / occupy.com

Warto zauważyć, iż Hastings zdobywając przychylność i zaufanie samego generała oraz jego najbliższych współpracowników przeprowadzając dziennikarskie śledztwo, był świadom związanego z tym ryzyka. Jego publikacje wywołały w Waszyngtonie głośny skandal, a ujawnione przez Hastingsa niechlubne wypowiedzi generała i jego najbliższych współpracowników pod adresem elity rządzącej doprowadziły między innymi do dymisji samego McChrystala, którego zastąpił rywalizujący z nim generał David Petraeus. Niedługo po publikacji książki Hastings zginął w wypadku, którego okoliczności wciąż wzbudzają wiele kontrowersji i spekulacji.

Media przyzwyczaiły nas do postrzegania najwyższych rangą wojskowych jako bohaterów i autorytetów. Nie można jednak zapominać o tym, że za kreowanym w mediach wizerunkiem kryją się często niechlubne szczegóły i ukrywane fakty, które rzadko kiedy, o ile w ogóle wychodzą na światło dzienne. Niezwykle rzadko trafia się okazja do przedstawienia szczerej historii osób tego pokroju i pokazania tego, co rzeczywiście robią i mówią, zarówno podczas wykonywania obowiązków służbowych, jaki i w sferze prywatnej. Książka Hastingsa przełamuje tutaj wszelkie schematy, a sam Autor posuwa się bardzo daleko aby przestawić prawdziwy obraz elity amerykańskiej armii i administracji. W kontekście współczesnych wydarzeń możemy poznać także sylwetki osób z najbliższego otoczenia prezydenta Donalda Trumpa. Na koniec jako ciekawostkę warto dodać, iż Netflix na podstawie twórczości Hastingsa realizuje obecnie film War Machineczarną komedię o postaci wzorowanej na kontrowersyjnym generale i paradoksach występujących w amerykańskiej armii.


Autor: Michael Hastings (tłum. Mariusz Gądek)

Tytuł: Wszyscy ludzie generała

Wydawnictwo: Znak

Oprawa: Miękka

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-240-3666-0

Liczba stron: 474

>>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<

Trzeba przyznać, że Autor wykonał kawał dobrej i ciężkiej dziennikarskiej roboty. Wszyscy ludzie generała, to wspaniały przykład niezwykle wciągającej i mocnej lektury, która wpisuje się w kanon współczesnej literatury faktu.

Absolwent Wydziału Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Obrony Narodowej w Warszawie (obecnie Akademii Sztuki Wojennej). Instruktor strzelectwa sportowego, instruktor kalisteniki i zagorzały fan wycieczek górskich. Zdobywca Wojskowej Odznaki Górskiej 21 Brygady Strzelców Podhalańskich i Odznaki Skoczka Spadochronowego Służb Ochrony. Członek grupy rekonstrukcyjnej SPAP Wojkowice i Stowarzyszenia "Głos bohatera". Do głównych zainteresowań naukowych autora należą terroryzm międzynarodowy, przestępczość zorganizowana, społeczne inicjatywy w obszarze bezpieczeństwa i obronności oraz zarządzanie kryzysowe.