M. Kaszuba ? ?W uścisku Moskwy Obszar Poradziecki? [RECENZJA]

Nakładem Oficyny Wydawniczej Rytm pod patronatem medialnym portalu Nowa Strategia ukazała się książka dr Maliny Kaszuby pt. „W uścisku Moskwy Obszar Poradziecki”. Jak udowadnia autorka, obszar poradziecki zajmuje szczególne miejsce w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej, która traktuje go jako wyłączną strefę wpływów. Sytuacja na wschodzie Ukrainy oraz stosowanie różnych instrumentów wpływu i form nacisku wobec państw tzw. „bliskiej zagranicy” jest wyraźnym przejawem determinacji Moskwy w realizacji interesów narodowych i zachowania dominującej roli w regionie. Poruszana w książce problematyka pozwala zrozumieć podłoże, charakter i konsekwencje relacji łączących Moskwę z państwami obszaru poradzieckiego.

Po rozpadzie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w zasadniczy sposób zmienił się geopolityczny obraz przestrzeni euroazjatyckiej. Federacja Rosyjska dziedzicząc spuściznę po dawnym imperium, główną oś swojej polityki zagranicznej oparła na zachowaniu roli hegemona w przestrzeni poradzieckiej traktując ją jako wyłączną strefę wpływów. Oprócz wyjaśnienia motywów, które legły u podstaw współczesnej polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej, autorka omawia najważniejsze uwarunkowania przestrzeni poradzieckiej w kontekście konfrontacji i współpracy. Lektura pozwala nam zrozumieć także konsekwencje rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich zarówno dla samej Federacji, pańśtw regionu, jak również w szerszym ujęciu geopolitycznym – dla państw zachodnich. Trzeba przyznać, iż przedmiot badań poruszany w publikacji jest wymagający, przede wszystkim z uwagi na obszar geograficzny, specyfikę obszaru poradzieckiego oraz historię stosunków państw regionu z Rosją. Wysiłek badawczy dr Kaszuby pozwolił jednak przedstawić spójny i dokładny obraz geopolitycznej mozaiki obszaru poradzieckiego. Autorka wyczerpująco omawia instrumenty i formy nacisku stosowane przez Moskwę wobec byłych republik radzieckich. Przedstawia działania mieszczące się zarówno w kategorii tzw.  soft power, jak również te, które mogliśmy obserwować chociażby podczas wojny rosyjsko-gruzińskiej w 2008 roku, obejmujące zbrojną napaść.

W publikacji nie zabrakło szczerej oceny polityki państw zachodnich wobec Rosji, która w wielu przypadkach stała się katalizatorem eskalacji napięć i zaniechania współpracy. Autorka trafnie zwraca uwagę na fakt, iż to właśnie nieodpowiedzialna i lekceważąca polityka Stanów Zjednoczonych pod koniec lat 90. XX wieku zaprzepaściła strategiczną szansę ugruntowania Moskwy w korzystnym dla państw zachodnich układzie instytucjonalnym. Z koeli pogłębianie wzajemnej nieufności i eskalacja napięć na początku XXI wieku legły u podstaw przewartościowań w myśleniu o polityce zagranicznej elit politycznych na Kremlu.  Konsekwencje tej zmiany widoczne są nie tylko na obszarze poradzieckim, lecz współcześnie także w wymiarze globalnym, o czym może świadczyć zaangażowanie Federacji Rosyjskiej w Syrii.

Na początku lat 90. Rosja była państwem tak słabym i zagubionym, że Stany Zjednoczone gdyby tylko chciały, mogły ustanowić z nią sojusz strategiczny, na co zorientowana prozachodnio Moskwa z pewnością by się zgodziła.

M. Kaszuba, W uścisku Moskwy Obszar Poradziecki, Oficyna wydawnicza Rytm, Warszawa 2017, s. 11.

W kolejnych rozdziałach autorka dokonując podziału obszaru poradzieckiego na regiony geograficzne omawia specyfikę poszczególnych państw w kontekście relacji z Rosją oraz ich rolę w regionalnych strukturach instytucjonalnych. Tym ostatnim poświęcony jest ostatni rozdział, które jak słusznie przekonuje autorka są instrumentem Moskwy do realizacji własnych interesów oraz zachowania wpływów w przestrzeni poradzieckiej. Autorka dowodzi, iż inicjatywy integracyjne takie jak Organizacja Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym, czy Wspólnota Niepodległych Państw stanowią swoistą przeciwwagę dla zachodnich struktur instytucjonalnych.

Wydana w twardej okładce, licząca niespełna 164 strony książka pani doktor jest pozycją niezwykle wartościową, która pozwala nie tylko poznać realia geopolityczne obszaru poradzieckiego, lecz również spojrzeć w szerszym kontekście na regionalną i globalną rywalizację Federacji Rosyjskiej z państwami zachodnimi. Książka z pewnością powinna być podstawą i ważnym przyczynkiem do dalszych rozważań na tema polityki współczesnej Rosji na obszarze poradzieckim i wynikających z niej implikacji dla bezpieczeństwa państw zachodnich.Pomocnym dodatkiem zamieszczonym w książce jest kalendarium integracji w przestrzeni poradzieckiej w ramach najważniejszych inicjatyw gospodarczych oraz indeks nazwisk i nazw geograficznym. Jednocześnie książka napisana jest na tyle przystępnym językiem, iż z pewnością będzie ciekawą lekturą dla tych, którzy wcześniej nie mieli do czynienia z omawianą problematyką.


    Autor: Malina Kaszuba

Tytuł: W uścisku Moskwy Obszar poradziecki

Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza RYTM

Oprawa: Twarda

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-739-9748-6

Liczba stron: 168

Format: 170 x 245 mm

>>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<

 


dr Malina Kaszuba

dr Malina Kaszuba, zastępca dyrektora Instytutu Nauk Społecznych i Bezpieczeństwa na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Stopień doktora nauk wojskowych o specjalności bezpieczeństwo międzynarodowe uzyskała na Wydziale Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Obrony Narodowej. Autorka wielu artykułów poświęconych polityce bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej, implikacjom współczesnych konfliktów międzynarodowych dla Sojuszu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej oraz metodologii badań bezpieczeństwa międzynarodowego. Współautorka wyczerpującej i nad wyraz aktualnej monografii pt. Imperialna Gra Rosji. Jest również założycielem i redaktorem naczelnym czasopisma naukowego De Securitate et Defensione – O Bezpieczeństwie i Obronności wydawanego przez Instytut Nauk Społecznych i Bezpieczeństwa Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach.

Absolwent Wydziału Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Obrony Narodowej w Warszawie (obecnie Akademii Sztuki Wojennej). Instruktor strzelectwa sportowego, instruktor kalisteniki i zagorzały fan wycieczek górskich. Zdobywca Wojskowej Odznaki Górskiej 21 Brygady Strzelców Podhalańskich i Odznaki Skoczka Spadochronowego Służb Ochrony. Członek grupy rekonstrukcyjnej SPAP Wojkowice i Stowarzyszenia "Głos bohatera". Do głównych zainteresowań naukowych autora należą terroryzm międzynarodowy, przestępczość zorganizowana, społeczne inicjatywy w obszarze bezpieczeństwa i obronności oraz zarządzanie kryzysowe.