Maria Weber – Agentka dwóch wojen – recenzja

Władysława Macieszyna „Sława” była niezwykłą osobą. Dużą część ze swojego życia poświeciła walce o niepodległą Polskę. Tym samym, wpisała się ona w poczet kobiet niezłomnych, takich jak: Elżbieta Zawacka „ZO”, Danuta Siedzikówna „Inka” czy Emilia Malessa „Marcysia”, dla których dobro Ojczyzny było ważniejsze niż własne życie.

Autorką książki jest Pani Maria Weber, laureatka nagrody Klio (2013) za książkę o żonie mjr. Jana Piwnika „Ponurego”, wspomnianej już wcześniej Emilii Malessy „Marcysi”. Za skromną okładką, na której widnieją zdjęcia „Sławy”, kryje się niesamowita historia kobiety, której życiorys był tak przebogaty, że można by nim obdzielić liczne grono osób, a i tak każda z nich zasługiwałaby na miano bohatera.

Władysława Macieszyna, z domu Srzednicka, była kobietą wykształconą, a zarazem patriotką, której losy zbiegły się z donośnymi wydarzeniami w historii Polski. Jeszcze przed I WŚ udzielała się w drużynach strzeleckich, tłumaczyła książki i regulaminy wojskowe oraz wykuwała strategię i musztrę. Wiedza, którą w ten sposób posiadła, przydała jej się w okresie „Wielkiej Wojny” kiedy to pracowała w wywiadzie. Za swoje zasługi została odznaczona orderem Virtuti Militari.

Po I WŚ tworzyła siatkę wywiadowczą w Niemczech (doskonale władała jęz. niemieckim). Następnie pracowała w Funduszu Bezrobocia (swoją drogą w II RP urzędy miały adekwatne nazwy, nie to co teraz) gdzie pomagała wielu osobom znaleźć pracę. W końcu się ustatkowała i wyszła za mąż za płk. Adolfa Macieszę. Należała do elity państwa polskiego. Wybrano ją na senatorkę IV kadencji Senatu, gdzie mogła całą swoją energię skupić na sprawach ważnych dla kraju.

Kiedy wybuchła II WŚ, Władysława Macieszyna pozostała w Warszawie (w przeciwieństwie do wielu osób z jej otoczenia), gdzie 27 września uczestniczyła w powołaniu Służby Zwycięstwu Polski. W taki sposób rozpoczęła walkę konspiracyjną. Została kurierką ZWZ-AK na trasie Warszawa-Wiedeń. Przewoziła tajne wiadomości (prawdopodobnie przywiozła do Warszawy dokument poświadczający o budowie niemieckiej tajnej broni – rakiet V). Niestety podczas jednej z takich akcji została schwytana przez Gestapo i wsadzona do wiedeńskiego więzienia (1943 rok). Podczas tortur, inaczej niż wielu jej znajomych z konspiracji, nikogo nie wydała. Została skazana na śmierć przez rozstrzelanie. Uratowało ją podejrzenie zachorowania na tyfus oraz zbliżająca się Armia Czerwona. Kiedy odzyskała wolność, była wrakiem człowieka. Straciła zęby, słuch w jednym uchu oraz dawną energię.

Po powrocie do Polski, jej oczom ukazał się zupełnie inny, obcy kraj. Czasy II RP były już tylko miłym wspomnieniem. Nowa władza ludowa przez długi czas nie chciała uznać zasług „Sławy”, która przecież straciła zdrowie walcząc za Ojczyznę. Jakby tego było mało, odmówiono jej prawa do dawnego mieszkania na Al. Szucha 16 (potem w jej dawnym lokum mieszkał słynny historyk, prof. Stanisław Herbst). Dopiero pod koniec życia, po wielu staraniach, państwo przyznało jej maleńką kawalerkę. Dostawała również skromną rentę w wysokości 500 zł, która praktycznie nie pozwalała godnie żyć. Na pytanie jednej z przyjaciółek z czego żyje odpisała: „Jak to z czego? Żyje po prostu z przyzwyczajenia”. Zmarła w 1967 roku. Dopiero w marcu 2010 roku, państwo polskie, a dokładnie prezydent Lech Kaczyński doceniło Władysławę Macieszynę i przyznało jej pośmiertnie za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Stare angielskie powiedzenie mówi, żeby nie oceniać książki po okładce. Ta pozycja jest tego najlepszym przykładem. Poza znakomitym tekstem, znajdziemy tutaj również wiele fotografii oraz wierszy i fragmentów listów, a także dokumentów z epoki. Gorąco zachęcam do sięgnięcia po tą lekturę, bowiem ma ona w sobie wyjątkowy klimat minionych czasów, który przenosi nas do Polski pełnej ideałów, poświęcenia dla Ojczyzny, wyszukanej kultury, honoru oraz tego wszystkiego o czym w dzisiejszej Polsce możemy tylko pomarzyć, a w II RP było standardem. Moja ocena to 8/10!

Autor: Maria Weber

Tytuł: Agentka dwóch wojen – Władysława Macieszyna „Sława” 1888-1967

Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza RYTM

ISBN: 978-83-7399-618-2

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 160

Cena okładkowa: 25,2 zł

Historyk. Specjalizuje się w dziejach Związku Sowieckiego. Pozostałe zainteresowania to: losy Polaków podczas II WŚ oraz samoloty II WŚ.