O walkach Polaków na wszystkich frontach II wojny światowej napisano już chyba wszystko. Tematyki podejmowali się również zagraniczni autorzy, tacy jak Norman Davies, który ma ogromne zasługi w promowaniu naszej historii w świecie. Nakładem wydawnictwa Replika ukazała się książka Marka Johnsona, przetłumaczona przez Esti Medyńską, ukazująca polskie męstwo z perspektywy globalnej, jak i oczami pojedynczych ludzi. Napisana językiem przystępnym, przez osobę patrzącą na wojenne losy Polski z zewnątrz.
Oprawa graficzna niniejszej książki jest obiecująca, zarówno kolorystycznie jak i dobranymi fotografiami (polskich artylerzystów i spadochroniarzy), choć okładka oryginalnego wydania anglojęzycznego podoba mi się bardziej (możecie zobaczyć ją TUTAJ). Publikacja składa się zasadniczo z siedmiu rozdziałów, z których każdy poświęcony jest poszczególnym latom II wojny światowej (adnotacja: rozdział siódmy obejmuje także lata powojenne, aż do 1948 roku). W mojej opinii, chronologiczne podzielenie treści, to dosyć interesujące rozwiązanie, zważywszy, że wiele wydarzeń zazębiało się na przełomach wojennych lat. Każdy rozdział podzielony jest na części (od trzech do dziewięciu), skupiające się na poszczególnych wątkach.
Jak podkreśla sam Autor we wstępie, książka nie jest publikacją naukową, co mogę potwierdzić, gdyż Czytelnik nie jest ?zanudzany? wyliczaniem dat, suchych faktów na temat liczebności walczących sił, tylko otrzymuje obraz wojennej zawieruchy z ludźmi z krwi i kości. Wartym odnotowania jest fakt, że poszczególne wątki, gdzie jest perspektywa globalna, rozdziały są ?poprzetykane? historiami ludzi, którzy doświadczyli codzienności walki i okupacji, a do których wspomnień Autor dotarł. Jest to osiemnaście osób, wojskowych i cywili, rzuconych w odmęty II wojny światowej.
Książka została przetłumaczona z języka angielskiego przez Esti Medyńską, która także, zgodnie ze wstępem, pomogła Autorowi zrozumieć młode pokolenie Polaków i wprowadzić ostateczne zmiany w książce. Jako ciekawostkę dodam, że zgodnie z informacjami na oficjalnej stronie Autora (Mark Johnson Books), w kolaboracji z Polką powstaje książka o Holokauście, pt. ?The Camp?.
Język książki, z jednej strony jest prosty, pozbawiony zbędnych pojęć, wykładający ?kawę na ławę?, ale z drugiej pełny, świetnie opisujący omawiane tematy i krajobrazy praktycznie całej Europy, Afryki i Bliskiego Wschodu (w końcu na okładce znajduje się fraza: Jak Polacy walczyli i umierali ? od Uralu po Normandię). Jeszcze jedno co zauważyłem również, to ?uczucie?, że książka o Polakach jest napisana przez obcokrajowca. Sądzę, że to jeden z jej atutów ? pozwala mianowicie dla polskiego czytelnika zobaczyć, jak nasza historia jest postrzegana za granicą i bynajmniej nie z ust profesora historii (co oczywiście nie jest czymś złym), lecz byłego żołnierza.
Interesujące jest zakończenie książki, gdzie Autor opowiada skąd wziął się pomysł jej napisania. Wyjątkowo mocne są sformułowania o zmianie przez Autora postrzegania Polaków podczas zbierania informacji do publikacji. Podkreśla, że w pobliżu jego domu w Londynie znajdują się baraki, gdzie mieszkają polscy imigranci zarobkowi, pracujący po stawkach o wiele niższych, niż tubylcy i często w złych warunkach. Szczególnie smutne, ale i jakże prawdziwe jest sformułowanie:
Gdzież indziej (pracodawcy brytyjscy ? przyp. red.) znaleźliby parobków, kierowców traktorów czy operatorów maszyn z dyplomem uniwersyteckim?
Postrzeganie to uległo zmianie z nowo nabytym szacunkiem. Autor nawet porównał współczesnych imigrantów do opisanych w książce bohaterów wojennej tułaczki, z nadzieją, że jego książka zmieni spojrzenie nowego pokolenia Brytyjczyków na tychże pracowników. I tutaj należą się dzięki Autorowi.
Podsumowując, książka Marka Johnsona i Esti Medyńskiej, to zupełnie nowe spojrzenie na bohaterskie losy polskich wojskowych i cywili podczas II wojny światowej. Jest swoistą ciekawostką, dzięki której możemy dowiedzieć się, jak jesteśmy postrzegani za granicą, a przynajmniej jak ? wg Autora ? powinniśmy być. I oczywiście, tak jak nasze pokolenie ?pracuje? na wizerunek Polski i Polaków, tak my powinniśmy czerpać wzorce od ?Niepokonanych?, by ten wizerunek był godny naszych przodków.
MARK GEORGE JOHNSON ? urodził się w Londynie w 1959 roku. Jego ojciec pochodził z Jamajki. Matka, o korzeniach holendersko-szkockich, straciła większość rodziny podczas Holocaustu, co przyczyniło się do jej emigracji na Jamajkę na początku lat 70. ubiegłego stulecia. W wieku 17 lat Mark opuścił dom i zaciągnął się do Jamajskich Sił Obronnych. Po odejściu z armii angażował się w projekty służb celnych. Przez ostatnie dwie dekady współpracował z szeregiem firm międzynarodowych, realizując zlecenia niemalże na całym świecie. Od młodości pasją Marka było zgłębianie historii militarnej. Bada mało znane historie o mniejszościach etnicznych, który wniosły olbrzymi wkład w zwycięstwo aliantów odnoszone w Europie i Azji podczas drugiej wojny światowej. To temat, który pochłonął jego wyobraźnię. Obecnie mieszka w Wielkiej Brytanii, ale wiele czasu spędza podróżując i prowadząc badania.
ESTI MEDYŃSKA ? urodzona w prima aprilis dziennikarka, tłumaczka i obserwatorka. Ślązaczko-Zaolzianka, która nie posługuje się ani jedną gwarą. Jej pasją są militaria i historia, stąd praca w angielskiej policji i pisanie książek o drugiej wojnie światowej. Podróżuje w każdej wolnej chwili, prowadząc wywiady z ocalałymi z tamtych wydarzeń.
Autorzy: Mark Johnson, Esti Medyńska
Tytuł: Niepokonani. Wojna Polaków 1939-1945 / Never Surrender: Poland’s Long War
Wydawnictwo: Replika
Oprawa: Miękka ze skrzydełkami
Rok wydania: 2016
ISBN: 978-83-7674-540-4
Liczba stron: 304
Format: 14,5 x 20,5 cm
>>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<
