Żołnierze amerykańskiej piechoty morskiej podczas zwalczania aktywności oddziałów Wietkongu / Źródło: Wikimedia Commons

Oblężenie Khe Sanh

Amerykańska piechota morska (US Marine Corps) w I Strefie Taktycznej, na południe od strefy zdemilitaryzowanej rozciągała kontrolę nad obszarem 1 600 mil wzdłuż skraju wybrzeża. Okazało się to jednak niewystarczające. Jeśli zamierzano utrzymać północne obszary Wietnamu Południowego, należało zablokować inflitrację armii Północnowietnamskiej przez drogę nr 9 z Laosu. Kluczowy obszar rozciągał się wokół wioski Khe Sanh ? porośniętych dżunglą wzgórz w pobliżu granicy z Laosem. Rozmieszczono tam oddziały Marines wspierane przez 175 mm działa z obsługą piechoty zlokalizowane w dwóch bazach ogniowych ? w obozie J.J. Caroll i Rockpile. Piechota morska częściowo przejęła bazę sił specjalnych na północny wschód od wioski Khe Sanh.

Schemat bazy wojskowej Khe Sanh

Zbudowana na niskiej wyżynie wokół pasa startowego baza wojskowa Khe Sanh została szybko uznana przez obie strony za pozycję newralgiczną. Dla armii północnowietnamskiej zdobycie Khe Sanh oznaczałoby nie tylko zwycięstwo propagandowe, lecz także otwarcie prowadzącej na wybrzeże drogi nr 9. Marines traktowali ją jak skałę na drodze komunikacyjnej ekspansji. Baza ta miała pomóc utrzymać dotychczasowe zdobycze amerykańskie i byłą tajnym punktem wypadowym do rajdów oddziałów sił specjalnych na terytorium Laosu i Wietnamu Północnego. Dowództwo amerykańskie uważało, że jeśli udałoby się wciągnąć armię północnowietnamską w regularną bitwę na terenie wybranym przez Amerykanów, można by ją zniszczyć w połączonym szturmie artyleryjskim i lotniczym. Aby te plany się jednak powiodły Marines musieli zająć większe obszary niż Khe Sanh. Konieczne stało się przejęcie kontroli na zachód i na północ od bazy. Najważniejsze było wzgórze 881 na północy, 881 na południu i 8611, widoczne z wyżyny i górujące nad rzeką Rao Quan. Gdyby komuniści zajęli te wzniesienia, znaleźliby się w idealnej pozycji do ostrzału Khe Sanh, uniemożliwiając tym samym dostarczenie posiłków i zaopatrzenie drogą powietrzną. Późną wiosną 1967 roku podczas walk o te wzgórza Marines udało się wedrzeć na nie wyprzedzając wojska północnowietnamskie. W Khe Sanh wydawało się być bezpiecznie. Ponieważ pomoc armii USA potrzebna była również na innym terenie, a aktywność Vietcongu zmalała do minimalnego stopnia, postanowiono zmniejszyć liczebność garnizonu, pozostawiając tylko żołnierzy w liczbie mniej więcej kompanii na wzgórzach 881 południowym i 861. Aby zabić czas upływający pod nieobecność wroga Marines postanowili ufortyfikować swoje pozycje; zbudowano bunkry i okopy, wzmocniono pozycje artyleryjskie i zmodernizowano pas startowy w Khe Sanh tak, by mógł przyjmować ciężkie samoloty transportowe. Jednak wywiad donosił o zwiększonej aktywności nieprzyjaciela, którego armia zaczęła się koncentrować za granicą z Laos. Mogło to oznaczać tylko jedno: skoordynowany atak na Khe Sanh. W styczniu 1968 roku garnizon otrzymał posiłki: trzy bataliony płk Davida Lowndesa z 26 pułku piechoty morskiej. Zwiększono też liczbę patroli, oraz posterunków w pobliżu rzeki Rao Quan. Armia amerykańska była gotowa na nadejście wroga.

Nie trzeba było długo czekać. 17 stycznia patrol odpowiadający za obronę wzgórza 881 południowego wpadł w zasadzkę i został ostrzelany, a patrol który dwa dni później udał się w to miejsce również został zaatakowany. Vietcong wykorzystując mgły i monsunowe deszcze zajął wzgórze 881 północne stwarzając zagrożenie dla pozostałych pozycji piechoty morskiej. Dowódca płk Dabney zaatakował siły nieprzyjaciela trzema plutonami, jednak szybko zostały przygniecione ogniem. Mimo to jeden z plutonów zdołał wedrzeć się na wzgórze, a walki trwały aż do wieczora. Gdy samoloty Marines zrzucały napalm i bomby fosforowe na pozycje nieprzyjaciela, Dabney poprosił o posiłki. Jednak dowództwo zadecydowało o jego odwrocie na wzgórze 881 południowe. Pułkownik Lownds, który podjął taką decyzję wiedział bowiem, że atak na wzgórza miał tylko odwrócić uwagę amerykanów od właściwego celu Vietcongu, bazy w Khe Sanh, na którą atak szykowały już dwie dywizje piechoty Wietnamu Północnego 2. Tuż po północy 21 stycznia około 300 Wietnamczyków zaatakowało wzgórze 861, przechodząc przez obronę Marines i zajmując lądowisko dla śmigłowców. Kompania K szybko przeszła do kontrataku, by odzyskać utracone pozycje, jednak szybko został on stłumiony przez grad pocisków i rakiet spadających na bazę wojskową. Jeden z pocisków spadł na skład amunicji, co wywołało kompletny chaos, oraz zniszczyło pozostałe na lądowiskach śmigłowce. Pomniejsze wybuchy trwały jeszcze przed dwa dni. Armia amerykańska znalazła się w trudnej sytuacji ponieważ dane wywiadowcze informowały o równoległym ataku w wiosce Khe Sanh. Żołnierze byli odcięci, wojska północnowietnamskie zwarły siły i przystąpiły do oblężenia, które miało trwać 77 dni. Pech chciał, by w tym samym czasie rozpoczęła się krwawa ofensywa Tet, która miała doprowadzić do rozruchów w całym kraju. Przygwożdżeni amerykanie nie mogli więc liczyć na szybką pomoc…

Walko o wzgórze 875 / Źródło: Wikimedia Commons

Przez cały czas trwania oblężenia od 21 stycznia do 7 kwietnia na rejon w Khe Sanh spadło ok 2500 pocisków tygodniowo. Amerykanie jednak utrzymali najważniejsze pozycje prowadząc regularne dostawy zaopatrzenia rankiem, kiedy nad obozem panowała gęsta mgła, oraz wieczorem. Wystawiano też patrole, oraz zwiad. Kiedy noc zmieniała się w dzień, a mgła monsunowego klimatu zwrotnikowego opadała, na nowo rozpoczynał się ostrzał wroga. Wtedy przyjazne okazały się fortyfikacje i bunkry przygotowane wcześniej przez amerykanów.


1 Numeracja każdego wzgórza oparta była o jego wysokość n.p.m.
2 Lownds pozyskał te informacje od dezertera z armii Vietcongu. Co prawda istniało ryzyko celowego wprowadzenia Pułkownika w błąd, jednak w tamtej sytuacji nie było czasu na weryfikację informacji.

Przeczytaj pozostałe artykuły z serii „Wojna w Wietnamie”:

1. Dien Bien Phu ? początek wojny w Wietnamie

2. Wietnamski atak na obóz Zielonych Beretów w Plei Me

3. Bitwa w dolinie Ia Drang

4. Operacja Attleboro ? ?Search & Destroy? w Wietnamie

5. Oblężenie Khe Sanh

6. Ofensywa Tet ? ostatni etap wojny w Wietnamie