Jedną z najbardziej elitarnych formacji niemieckiego Wehrmachtu były wojska spadochronowe. W największej skali użyte zostały podczas operacji „Merkury” – niemieckiego desantu na Kretę.
Początki niemieckich wojsk spadochronowych, czy jak kto woli powietrznodesantowych związane są ze współpracą jaką prowadziły ze sobą Reichswehra oraz Armia Czerwona od lat dwudziestych XX wieku. Na poligonach w Związku Radzieckim swoje pierwsze doświadczenia zdobywali przyszli piloci Luftwaffe, a niemieccy wojskowi podpatrywali nowinki, które serwowali im ich radzieccy koledzy. Tam to właśnie, ćwiczenia spadochroniarzy Armii Czerwonej zainspirowały ówczesnego majora, a później generała – Kurta Studenta do pomysłu stworzenia niemieckich jednostek powietrznodesantowych. Pomysł posiadania własnych wojsk tego typu bardzo spodobał się Adolfowi Hitlerowi, który uważał, że dysponowanie oddziałami spadochronowymi będzie handicapem w przyszłych niemieckich kampaniach. Niemiecki wódz zlecił ich stworzenie Hermannowi Göringowi. 29 stycznia 1936 r. podpisano dekret o powstaniu nowego rodzaju wojsk ? skoczków spadochronowych. Tworzenie własnych oddziałów tego typu czyniły także wojska lądowe. W czerwcu 1938 r. powstał Batalion Piechoty Spadochronowej, który wraz z powstałym kilka miesięcy wcześniej Batalionem Strzelców Spadochronowych Luftwaffe (jego zalążkiem było przekształcenie w 1935 r. grupy policyjnej ?Generał Göring? w jednostkę Luftwaffe) stały się podstawą do utworzenia 1. Pułku Spadochronowego. 15 września 1938 r. powstała 7. Dywizja Spadochronowa (7. Fallschirmjäger Division), która początkowo liczyła tylko wspomniany pułk. Jej dowódcą został wspomniany już gen. Kurt Student.
Gen. Kurt Student/ źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:General_der_Fallschirmj%C3%A4ger_Kurt_Student.jpg?uselang=pl
Po klęsce wojsk greckich i brytyjskich na kontynencie na wiosnę 1941 r., ich resztki wraz z greckim rządem wycofały się na Kretę. Obawiając się, że z wyspy mogą startować brytyjskie bombowce skierowane na tak ważne dla Niemców rumuńskie pola naftowe, Hitler polecił zająć ją m.in. przy udziale swoich ?Zielonych Diabłów?, jak określano niemieckich spadochroniarzy. 25 kwietnia 1941 r. f?hrer wydał dyrektywę nr 28. mówiącą, o założeniach operacji ?Merkury?. Na Kretę mieli zostać zrzuceni spadochroniarze Studenta, który w tym czasie dowodził XI Korpusem Lotniczym (7. Dywizja Spadochronowa i 22. Dywizja Piechoty). Pierwszym celem było zajęcie kreteńskich lotnisk. Na nie miała zostać przetransportowana 5. Dywizja Górska gen. Juliusa Ringela, która była bardzo dobrze przygotowana do walki w górzystym obszarze Krety. Desant z powietrza miały wspierać dwa bataliony strzelców górskich lądujące na plażach. W sumie do działania planowano użyć prawie 23 000 niemieckich żołnierzy. Wsparcie z powietrza miał udzielić VIII Korpus Lotniczy, którym dowodził gen. Wolfram von Richthofen, a także niewielka liczba samolotów włoskich. Spadochroniarze mieli zostać przetransportowani samolotami Ju-52 a także szybowcami DFS 230. Wojska niemieckie zostały podzielone na trzy części. Grupa ?Wschód? gen. Ringela dostała zadanie walki w rejonie Heraklionu. Grupa ?Zachód? gen. Meindla otrzymała rozkaz opanowania lotniska Maleme. Grupa ?Centrum? gen. S?ssmanna miała zająć rejon na południe i zachód od miasta Canea i Zatoki Suda. Niedługo potem strzelcy górscy mieli ich wesprzeć i zająć Caneę i Galatas.
Żołnierzami alianckimi na Krecie dowodził nowozelandzki generał Bernard Freyberg. Pod swoją komendą miał oddziały brytyjskie, australijskie, nowozelandzkie i greckie; łącznie około 42 000 ludzi. Mieli oni do dyspozycji kilkanaście wysłużonych czołgów, niewielką liczbę dział polowych i przeciwlotniczych. Nie mogli liczyć na wsparcie z powietrza, gdyż 19 maja ostatnie pięć brytyjskich myśliwców zostało ewakuowanych do Egiptu. Mimo znacznej liczby obrońców wyspy, ich morale nie stało na wysokim poziomie, co dodatkowo pogłębiały braki w zaopatrzeniu. Dowództwo obrony Krety zdawało sobie sprawę z planów nieprzyjaciela, dzięki rozszyfrowywaniu niemieckich depesz, kodowanych przy pomocy Enigmy. Znając zamierzenia wroga gen. Freyberg rozmieścił swoje oddziały w miejscach planowanego desantu niemieckiego.
„Zielone Diabły” nad Kretą/ Źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bundesarchiv_Bild_183-L22010,_Kreta,_Fallschirmj%C3%A4ger_am_Schirm.jpg
20 maja rozpoczął się desant na Kretę. Już od początku Niemcom nie sprzyjało szczęście, w wyniku katastrofy szybowca zginął gen. S?ssmann, którego zastąpił płk Richard Heidrich. Przy wsparciu myśliwców i bombowców Ju-87 ?Stuka? nad Kretą pojawiły się czapy niemieckich spadochronów. Jednocześnie zaczęły lądować szybowce, z których wiele rozbiło się na skalistym terenie wyspy oraz w gajach oliwnych. ?Zielone Diabły? ponosiły wysokie straty. Wielu z nich zginęło już w powietrzu, gdzie byli bezbronni wobec dobrze ulokowanych stanowisk strzeleckich wroga. Żołnierze skakali bez broni maszynowej i długiej, która zrzucana była w osobnych zasobnikach. Wielu z nich zginęło z ręki Kreteńczyków, uzbrojonych w widły, noże itp. Przykładem jest III batalion 1. Pułku Szturmowego, który stracił 2/3 żołnierzy wraz z dowódcą. Wiele zasobników z niemieckim sprzętem dostało się w ręce obrońców Krety; wykorzystali oni znaki sygnalizacyjne, poznane w wyniku rozszyfrowania niemieckich depesz. W walce nieopodal lotniska w Maleme ciężko ranny został gen. Meindl. Na odcinku ?Centrum? z 3. Pułku Spadochronowego tylko jeden z batalionów zdołał wylądować pomyślnie, pozostałe dwa uległy rozproszeniu, ponosząc duże straty w wyniku ognia z ziemi, katastrof szybowców, a część żołnierzy 2. Batalionu utonęła w zbiorniku retencyjnym. W początkowych godzinach, cele wyznaczone w planie operacji nie zostały zrealizowane i atak niemiecki osłabł na sile.
Niemieccy spadochroniarze na Krecie/Źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bundesarchiv_Bild_101I-166-0508-27,_Kreta,_Vormarsch_deutscher_Fallschirmj%C3%A4ger.jpg
Alianci oczekiwali drugiego rzutu niemieckich spadochroniarzy, którzy pojawili się na niebie, nad Rethymnionem i Heraklionem. W wyniku walk o pierwsze miasto poległo około 400 żołnierzy 2. Pułku Spadochronowego. Z kolei 1. Pułkowi Spadochronowemu nie udało się zająć Heraklionu. Wiele Ju-52 zostało zniszczonych już w powietrzu, a na spadochroniarzy na ziemi czekali już żołnierze alianccy oraz ludność Krety. Pomimo niepowodzenia pierwszego dnia operacji ?Merkury? Niemcy zdołali utrzymać zdobyte przyczółki. Obrońcy wyspy nie wykorzystali przewagi liczebnej jaką posiadali i nie kontratakowali. Gen. Student polecił następnego dnia skupić największą uwagę na zdobyciu lotniska w Maleme. Nowozelandczycy, którzy bronili się w tym miejscu nie otrzymali wsparcia i około południa na lotnisku mogły lądować niemieckie samoloty z posiłkami i zaopatrzeniem. Niemcy zrzucili pozostałych 600 spadochroniarzy, którzy jeszcze nie brali udziału w akcji i mimo podobnych strat wśród nich, jakich doznali ich kamraci dzień wcześniej udało im się wesprzeć obronę lotniska. Brytyjska Marynarka Wojenna zatopiła sporą część hitlerowskiego desantu morskiego, ale to wydarzenie nie miało wpływu na przebieg walk. Posiłki docierały już regularnie i wojska niemieckie mogły rozpocząć ofensywę w głąb Krety. Do końca miesiąca trwały zaciekłe walki, ale zwycięstwo Niemców było tylko kwestią czasu. Gen. Freyberg zarządził 26 maja odwrót na południe wyspy, a w nocy z 28/29 maja drogą morską ewakuowano pozostałych przy życiu obrońców Heraklionu. Okręty ewakuacyjne były non-stop atakowane przez niemieckie samoloty. Alianckie oddziały kierowały się w większości do miejscowości Sfakion, skąd były transportowane do Egiptu. Bitwa o Kretę zakończyła się 1 czerwca, kiedy to ostatnie brytyjskie statki odpłynęły z wybrzeży wyspy.
Sukces gen. Studenta nazwano ?pyrrusowym?. Mimo wyparcia wojsk alianckich z Krety, Niemcy stracili 6698 żołnierzy, w tym 3352 zabitych oraz 170 samolotów transportowych i 40 bombowców oraz myśliwców. Połowę z ofiar stanowiły ?Zielone Diabły?. Hitler był zszokowany rozmiarami strat na Krecie i już nigdy nie zezwolił na wykorzystanie spadochroniarzy w operacji w podobnej skali jak na Krecie. Mimo, że wojska powietrznodesantowe były elitarną częścią Wehrmachtu to w dalszej części wojny walczyły jedynie jako zwykła piechota.
