Przed kilkoma laty na antenie TVN emitowany był serial dokumentalno-fabularny pt. „Wielkie ucieczki”. Jego bohaterami były osoby, które w trudnych czasach Polski Ludowej zdecydowały się nielegalnie opuścić nasz kraj. Podobne historie przedstawia nam Jarosław Molenda w swojej książce, „Ucieczki z PRL”, która ukazała się w tym roku nakładem Wydawnictwa Bellona.
Polska Rzeczpospolita Ludowa była krajem, w którym przeciętnemu obywatelowi było bardzo trudno otrzymać paszport i wyjechać za granicę w poszukiwaniu lepszego życia. Większość osób, którym odmówiono tej możliwości musiała pogodzić się z sytuacją i pozostać w kraju. Byli jednak tacy, dla których życie pod rządami komunistów było nie do zniesienia. Historie kilkunastu ucieczek – udanych i zakończonych fiaskiem przedstawia nam Jarosław Molenda.
Wśród opowieści, które znajdziemy w „Ucieczkach z PRL” pojawiają się osoby szerzej znane opinii publicznej jak kapitan Jan Ćwikliński z MS „Batory”, pułkownik Paweł Monat czy Dionizy Bielański. Bohaterami książki są zarówno wojskowi jak i cywile. Autor przedstawia czytelnikowi w szczegółach motywy ich decyzji. Analizuje i komentuje ich działania. Dowiadujemy się, że niektóre ucieczki podejmowane były pod wpływem impulsu. Większość jednak była starannie planowana. Konsekwencje takich nieudanych prób dla 'uciekinierów’ i ich rodzin mogły być bardzo dotkliwe.
„Ucieczki z PRL” mają na pewno funkcję dydaktyczno-informacyjną dla czytelnika, który nie miał styczności z tym okresem w dziejach naszego kraju. Studiując historie poszczególnych bohaterów recenzowanej przeze mnie publikacji ’wchodzi’ niejako w tamten czas. Może postawić się na miejscu osób, które zdecydowały się na ten ryzykowny krok.
Książka jest wydana bardzo ładnie. Całość uzupełniona jest sporą ilością czarno-białych fotografii. Dużym plusem dla autora jest bibliografia, z której korzystał przy pracy nad swoją książką. Jedynym minusem jest okładka.
Jarosław Molenda jest polskim pisarzem i podróżnikiem, na którego dorobek literacki składają się m.in. książki: „Krystyna Skarbek-królowa podziemia czy zdrajczyni?”, „Bierut i Wasilewska. Agent i dewotka”, „Tupac Amaru II” czy „Wojny guarańskie 1628-1756”.
„Ucieczki z PRL” to doskonała publikacja obrazująca zaledwie kilka z szeregu prób podejmowanych przez Polaków mających już dosyć komunistycznego reżimu. Zachęcam do jej lektury szczególnie osoby interesującym się dziejami Polski Ludowej. Myślę, że nawet czytelnicy nie zajmujący się na co dzień historią spędzą przyjemne chwile podczas lektury. Gorąco polecam!
