Bitwa pod Stalingradem była jednym z kluczowych wydarzeń II wojny światowej. Na jej temat napisano już bardzo wiele. Nakładem Wydawnictwa „Vesper” ukazała się w tym roku kolejna pozycja nawiązującą do tamtych wydarzeń. Są to mianowicie wspomnienia uczestnika bitwy stalingradzkiej, pułkownika Wilhelma Adama. Zapraszam do recenzji.
Pułkownik Wilhelm Adam od 1941 r. pełnił funkcję adiutanta d-cy 6. Armii – początkowo feldmarszałka Waltera von Reichenau, a po jego śmierci generała Friedricha Paulusa. Po kapitulacji pod Stalingradem znalazł się w radzieckiej niewoli, skąd po kilku latach wrócił do Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Piastował tam wysokie stanowiska, był m.in. urzędnikiem w Ministerstwie Oświaty, członkiem Izby Ludowej, a także oficerem wschodnioniemieckiej armii.
Wspomnienia pułkownika Adama stanowią niewątpliwie bogaty materiał źródłowy dla wszystkich zainteresowanych historią bitwy stalingradzkiej i losami 6. Armii. Książka rozpoczyna się od śmierci feldmarszałka von Reichenau i powołaniu na jego miejsce generała Paulusa. Podczas lektury dowiadujemy się o stanie 6. Armii w przeddzień ataku na Stalingrad. Adam nie kryje się ze swoimi opiniami wobec przełożonych czy kolegów z Wehrmachtu. Niejednokrotnie są to bardzo krytyczne sądy. Nie omija także przywódców III Rzeszy, którzy niejednokrotnie podejmowali fatalne decyzje, których ostatecznym skutkiem była zagłada żołnierzy 6. Armii i w ostatecznym rozrachunku przegranie wojny. Książka wnosi naprawdę wiele do historii walk o Stalingrad. Poznajemy sytuację z pierwszej ręki, wszak Adam był w samym centrum wydarzeń, będąc świetnie poinformowanym o kolejnych wydarzeniach na froncie. Czytelnik otrzymuje informacje o sytuacji wśród zwykłych żołnierzy, stanu wojska, jego morale, kolejnym niemieckim ruchom i radzieckim uderzeniom, które zakończyły się zamknięciem w kotle całej niemieckiej armii. Adam przedstawia nam szczegółowo pogarszającą się sytuację uwięzionych w kotle, kolejne przykłady doskonale zobrazowują czytelnikowi jaki los zgotowali swoim żołnierzom niemieccy bonzowie.
Odniosłem wrażenie, że pomimo tego w jakiej sytuacji znaleźli się niemieccy żołnierze zamknięci w kotle stalingradzkim to płk Adam zachował spokój, przynajmniej w takim duchu napisane są jego wspomnienia – „spokojnym” i „zrównoważonym”. Na uwagę zasługuje na pewno mnogość dat, postaci i wydarzeń opisywanych przez autora. Z pewnością po wojnie miał możliwość wglądu w niemieckie i radzieckie archiwa, korzystał ze wspomnień towarzyszy broni. Uważam, że w tego typu pozycjach warto by było zamieścić szereg fotografii czy map nawiązujących do tematyki opisywanej przez autora. Choć jest to moja subiektywna opinia i nie każdy może się z nią zgodzić.
Ciężko jednakże pozbyć się wrażenia iż końcowe fragmenty książki, tj. od momentu oddania się do radzieckiej niewoli do powrotu do NRD i udziale w „odbudowie” kraju z wojennych zniszczeń, przesycone są komunistyczną propagandą. Podczas pobytu w niewoli Adam przeszedł swoistą przemianę ideologiczną i został członkiem Komitetu Narodowego „Wolne Niemcy” oraz Związku Oficerów Niemieckich, organizacji skierowanych przeciwko władzom III Rzeszy. Piastując później wysokie stanowiska w NRD wychwalał radziecki system, jego ideologów, oficerów, żołnierzy czy naukowców których spotkał w Rosji. Osoba będąca laikiem w tej kwestii w może dojść do wniosku, że pobyt w radzieckiej niewoli był swoistym „sanatorium”. Szkoda jednak, że Adam, jako wyższy oficer zapomniał jak wyglądała niewola dla zwykłych żołnierzy. Mimo tych zastrzeżeń książkę czytało mi się bardzo przyjemnie i polecam ją każdemu fanatykowi walk pod Stalingradem.
Autor: Wilhelm Adam, Otto Rühle
Tytuł: Trudna decyzja. Z Paulusem pod Stalingradem
Wydawnictwo: Wydawnictwo Vesper
Oprawa: Miękka
Rok wydania: 2017
ISBN: 978-83-7731-259-9
Liczba stron: 511
>>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<
