Russel Hart, Stephen Hart, „Czołgi i wozy opancerzone Rosji od 1990 do dzisiaj” – recenzja

Po rozpadzie Związku Sowieckiego, Rosja jako główna spadkobierczyni ogromnego terytorium, potencjału ludnościowego i ekonomicznego, przejęła także największą część sił zbrojnych oraz kompleksu militarno-przemysłowego. W przypadku gąsienicowych i kołowych wozów bojowych, stanowiących główną siłę uderzeniową wojsk lądowych (które dla takiego lądowego państwa jak Rosja są priorytetowe), odziedziczono potencjał modernizacyjny i naukowo-techniczny do rozwoju konstrukcji nowych generacji. Najnowsza encyklopedia z serii Panorama techniki wojskowej, wydana nakładem Oficyny Wydawniczej Alma-Press przybliża Czytelnikowi jak wyglądał rozwój broni pancernej i artylerii w Federacji Rosyjskiej.

Recenzowana encyklopedia jest stosunkowo niewielkich rozmiarów, jak wydane w ostatnim czasie pozycje z tej serii i recenzowane na łamach Nowej Strategii: „Chińskie czołgi i opancerzone wozy bojowe od 1950 do współczesności” autorstwa Martina J. Dougherty’ego czy „Samoloty Japonii w II wojnie światowejautorstwa Thomasa Newdicka. Prosta i schludna okładka przedstawia rysunki czołgu T-80U, bojowego wozu piechoty Kurganiec-25 oraz czołgu T-90MS. Z tyłu z kolei zawarto rzuty boczne haubicy samobieżnej 2S1 Goździk i bojowego wozu piechoty BMP-3. Z kwestii technicznych, naliczyłem się 39 fotografii i 100 barwnych rysunków ze szczegółowym kamuflażem i wyposażeniem danej wersji pojazdu, które to są niejako znakiem rozpoznawczym serii Panorama techniki wojskowej.

Książka została podzielona na pięć rozdziałów według kategorii opisywanych pojazdów bojowych. Pierwsza obejmuje czołgi, w tym te odziedziczone po ZSRS: ciężkie T-10M, pływające PT-76, podstawowe T-54/55, T-62, i T-64 (i w zasadzie już wycofane lub zmagazynowane), wozy odziedziczone i modernizowane po 1991 roku: T-72, T-80 i T-90 oraz opracowany w nowej rzeczywistości politycznej T-14 Armata.

Rozdział drugi szczegółowo opisuje transportery opancerzone i samochody pancerne: BTR-60, BTR-70, BTR-80/BTR-82A, BTR-90, SBA-60-K2 Bułat, MT-LB, BRDM-2 oraz najnowsze KamAZ Tajfun-K i Urał Tajfun-U, czyli pojazdy minoodporne klasy MRAP. Trzecie rozdział to z kolei bojowe wozy piechoty BMD-1, BMD-2, BMD-3/BMD-4, BMP-1, BMP-2, BMP-3 oraz najnowsze ZGPB/Kurganiec-25, ZKPB/WPK-7829 Bumerang i T-15 Armata.

Rozdział czwarty opisuje niszczyciele czołgów: 9P148 Konkurs, 9P149 Szturm-S, 9P157 Chrizantema-S, 9P162 Kornet-T, 2S25 Sprut-SD i BMPT Terminator. Ostatni rozdział dotyczy z kolei samobieżnych opancerzonych systemów artyleryjskich: 2S1 Goździk, 9S3 Akacja, 2S4 Tulipan, 2S5 Hiacynt-S, 2S7 Pion i 2S7M Małka, 2S9 Nona, 2S19 Msta-S/2S19M1 Msta-SM, 2S34 Hosta, 2S35 Koalicja-SW, TOS-1M Buratino, ZSU-23-4 Szyłka i 9K352 Strieła-10SW.

Ocena

Atutami niniejszej książki są szczegółowe opisy omawianych pojazdów, obejmujące historię rozwoju, opis techniczny, modernizacje oraz obecny stan liczebności w rosyjskich siłach zbrojnych (w miarę możliwości dane z ostatnich kilku lat, najnowsze z 2019). Przy każdym znajduje się metryczka ze wskazaniem lat produkcji wozu, liczby wyprodukowanych egzemplarzy seryjnych, masy, długości, szerokości, wysokości, silnika, prędkości maksymalnej, liczebności załogi, opancerzenia oraz uzbrojenia.

W przypadku modernizacji, co w historii rozwoju broni pancernej i innych wozów bojowych w ZSRR i Rosji jest de facto procesem ciągłym, opisywany jest ich zakres i możliwości w stosunku do modeli bazowych. Atutem są oczywiście wozy bojowe nowej generacji, których prototypy ujawniono po raz pierwszy pięć lat temu, dzięki czemu książka jest stosunkowo aktualna i taka pozostanie przez kilka lat.

Brakuje niestety kilku rozwijanych właśnie systemów uzbrojenia, jak moździerz samobieżny 2S42 Lotos czy lądowe systemy bezzałogowe, takie jak Marker czy Uran-9 (Wichr) albo wprowadzonych już na uzbrojenie pojazdów opancerzonych GAZ-2330/2331 Tigr czy zestawów rakietowo-artyleryjskich 2K22 Tunguska, Pancir-S1 oraz rakietowych 9M38 Buk i 9K330 Tor.

Jednak największym mankamentem są błędy: dwa źle podpisane zdjęcia oraz kilka wpadek merytorycznych. O ile błędów nie jest dużo, a które miejmy nadzieję, że zostaną poprawione w wydaniu drugim książki, to ogólna ocena jest dosyć wysoka. Encyklopedia będzie stanowić dobre kompendium wiedzy o najnowszej rosyjskiej broni pancernej, jak i starszych konstrukcjach, pochodzących jeszcze z poprzedniej epoki.

DR RUSSEL HART jest profesorem historii, dyrektorem programu studiów z zakresu dyplomacji i wojskowości na Hawaii Pacific University w Honolulu na Hawajach. Jest autorem książek Clash of Arms i Guderian oraz współautorem 6 innych, m.in. Technical Guide: Modern Tanks and AFVs.

DR STEPHEN HART jest starszym wykładowcą na Wydziale Studiów o Wojnie w Royal Miitary Academy w Sandhurst w Wielkiej Brytanii. Jest autorem wielu książek z zakresu historii wojskowości, m.in. Military Atlas of Tank Warfare, German Weapons of World War II i Technical Guide: Russian Tanks of World War II.


Autorzy: Russel Hart, Stephen Hart

Tytuł: Czołgi i wozy opancerzone Rosji od 1990 do dzisiaj / Modern Russian Tanks & AFVs: 1990-Present

Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Alma-Press

Oprawa: Miękka ze skrzydełkami, foliowana

Rok wydania: 2020

ISBN: 978-83-7020-800-4

Liczba stron: 128

Format: 16,5 x 23,5 cm

>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<

Rafał "Ralph" Muczyński, koordynator działu "Wojsko". Absolwent stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie w Białymstoku i politologii na Politechnice Białostockiej. Rysownik-hobbysta (więcej: http://ralph1989.deviantart.com oraz www.facebook.com/Ralph1989Arts) Zainteresowania: rysunek, wojskowość (szeroko pojęte zagadnienia współczesnej armii od strony uzbrojenia, zwłaszcza lotnictwo i technika rakietowa), polityka międzynarodowa, historia XX wieku.