Policja jako specjalistyczna uzbrojona formacja w Polsce posiada najszerszy zakres kompetencji w sprawach bezpieczeństwa wewnętrznego. Jednym z przejawów wspomnianych kompetencji są Samodzielne Pododdziały Antyterrorystyczne Policji, które stanowią istotny instrument w zwalczaniu terroryzmu i zwalczaniu przestępczości kryminalnej w Polsce. Funkcjonariusze SPAP charakteryzują się bardzo wysokim poziomem sprawności fizycznej, specyficznymi cechami psychiki umożliwiającymi podejmowanie decyzji w ekstremalnie trudnych warunkach oraz najwyższym poziomem wyszkolenia. Wart zatem przybliżyć genezę i pewne fakty dotyczące tej specyficznej formacji.
Genezy Samodzielnych Pododdziałów Antyterrorystycznych Policji należy doszukiwać w powołaniu w ramach Milicji Obywatelskiej Wydziału Zabezpieczenia Stołecznego Stołecznego Urzędu Spraw Wewnętrznych 1976 roku. Już dwa lata później w 1978 roku chcąc stworzyć w kraju sprawny system antyterrorystyczny powołano do życia kolejnych 7 jednostek w największych miastach wojewódzkich Polski, z kolei w 1980 dodatkowo utworzono jeszcze dwie tego typu jednostki. W latach 80 i 90 XX wieku w Polsce trudno było mówić o występowaniu zorganizowanych grup terrorystycznych. Wówczas istniało jednak ryzyko ataków terrorystycznych o podłożu kryminalnym, a formacje tego typu zajmowały się głównie zatrzymywaniem szczególnie niebezpiecznych zwłaszcza uzbrojonych przestępców. Brały również udział w akcjach ratowniczych podczas klęsk żywiołowych, poszukiwania pod wodą zwłok oraz przedmiotów pochodzących z przestępstw, a także unieszkodliwianiu ładunków wybuchowych. Z czasem zadania te rozszerzono między innymi o ochronę ważnych osobistości, obezwładnianie osób z zaburzeniami psychicznymi, konwojowanie niebezpiecznych przestępców, szczególnie cennych przedmiotów, itp.
Funkcjonariusze Poznańskiego SPAPu. / www.sw.gov.pl
Wraz z centralną jednostką Biura Operacji Antyterrorystycznych Komendy Głównej Policji i siedmioma mniejszymi sekcjami AT w pozostałych KWP, tworzą policyjny system antyterrorystyczny, który obejmuje cały obszar naszego kraju. Obecnie Samodzielne Pododdziały Antyterrorystyczne Policji działają przy większych Wojewódzkich Komendach Policji. Sekcje AT znane pod akronimem SAT – Sekcja Antyterrorystyczna funkcjonują natomiast przy mniejszych Komendach. SPAP-y są o wiele bardziej liczniejsze etatowo od SAT-ów ze względu na to że posiadają status Pododdziału (liczą ok. 40-50 funkcjonariuszy), a SAT-y mają status Sekcji. Protoplastą SPAPu były dawne KAT-y czyli Kompanie Antyterrorystyczne zaś Sekcje Antyterrorystyczne poprzedników jako takich nie mają gdyż istniały wcześniej jako Nieetatowe Grupy Realizacyjne. SPAP-y istnieją mniej więcej od końca lat 90 natomiast SAT-y powstawały dopiero w roku 2000.
Olsztyńska Sekcja Antyterrorystyczna (SAT). / policja.pl
Współcześnie do zasadniczych zadań funkcjonariuszy SPAPu należy między innymi:
Policjanci pełniący służbę w tego typu formacjach biorą udział w akcjach o najwyższym stopniu ryzyka, dlatego stanowią elitę, a ich przygotowanie to żmudny i kosztowny proces. W czasie szkoleń policjanci do perfekcji opanowują taktykę działań w terenie zurbanizowanym i tzw. czyszczenia pomieszczeń, sztuki walki wręcz, strzelanie, nurkowanie, skoki spadochronowe, ratownictwo wysokościowe, ochronę osób, działania z materiałami wybuchowymi i IED. Funkcjonariusze ciągle podnoszą swoje kwalifikacje i doskonalą umiejętności, także pod okiem specjalistów amerykańskich, angielskich, francuskich, czy izraelskich. To właśnie z tych państw na przełomie lat 80/90 XX wieku, czerpano wzorce taktyczne, organizacyjne, dotyczące koniecznego wyposażenia i uzbrojenia, technik strzeleckich itp. Trend ten widoczny jest także w innych formacjach mundurowych w Polsce.
Łódzki SPAP doskonali techniki podejścia do obiektu w elemencie. / http://www.policja.pl
SPAP dysponuje własną sekcją pirotechniczną, a jeden z pododdziałów stale dyżuruje w jednostce w stanie wysokiej gotowości do natychmiastowego podjęcia działań w obliczu zagrożenia. Komenda Stołeczna w Aglomeracji Warszawskiej dysponuje SPAPem o innej nazwie tj. Wydziałem Realizacyjnym Komendy Stołecznej Policji, którego proces szkolenia nieco odbiega od standardów przyjętych na szczeblu Komend Wojewódzkich ze względu na specyfikę stawianych przed nimi zadań.
Ekwipunek Polskiego antyterrorysty waży w granicach 30 kilogramów, w zależności od roli jaką pełni zespole i specyfiki wykonywanych czynności. Na ekwipunek operatora SPAP obecnie składa się:
Podobną formacją, często myloną ze SPAP jest SPAT – Samodzielny Pododdział Antyterrorystyczny Komisariatu Policji Portu Lotniczego Warszawa Okęcie. SPAT obecnie 30 funkcjonariuszy, zgrupowanych w trzech drużynach szturmowych, zespole pirotechnicznym i dowództwie. Do tej jednostki trafiają kandydaci, którzy co najmniej trzy lata służyli w Policji oraz odznaczają się niezwykłą wytrzymałością fizyczną i psychiczną.
Jako ciekawostkę można dodać, iż w Polsce istnieje wiele grup rekonstrukcyjnych odtwarzających tego typu formacje.
Członkowie grupy rekonstrukcyjnej SPAP Wojkowice. / archiwum własne
Policjanci SPAP reprezentując wysoki poziom wyszkolenia i gotowości w każdej chwili są w stanie skutecznie reagować na ewentualny zamach terrorystyczny, porwanie, czy inne niebezpieczne zdarzenia, których ofiarami mogą paść niewinni, przypadkowi ludzie. Funkcjonariusze SPAP za swoje poświęcenie i odwagę niejednokrotnie wyróżniani byli przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Komendanta Głównego Policji. Cieszą się nie tylko uznaniem przełożonych i kolegów, lecz także całego społeczeństwa, gdyż to właśnie w celu zapewnienia mu bezpieczeństwa niejednokrotnie narażają swoje życie i zdrowie.
Żródła:
www.wikipedia.pl
www.policja.pl
www.special-ops.pl
