Członkowie grupy (od lewej): Tyrakis, Moss, Fermor, Paterakis i Papaleonidas/ Źródło: Wikimedia Commons

„Ten czy inny generał..Działamy!” – porwanie gen. Heinricha Kreipe

Podczas ostatniej wojny nie było zbyt wiele przypadków porwań wysokich oficerów konkretnej strony konfliktu. Z reguły w przypadku chęci unieszkodliwienia danego oficera decydowano się raczej na zamachy. Jednakże do zupełnie innego scenariusza doszło w Grecji. Na śmiały plan zdecydowali się oficerowie SOE (Kierownictwa Operacji Specjalnych) oraz ich greccy sojusznicy z ruchu oporu. Celem akcji był gen. Friedrich-Wilhelm Müller „Rzeźnik z Krety” dowódca 22. Dywizji Piechoty, której to żołnierze okupowali Kretę. Działania generała wielu porównywało do represji jakie towarzyszyły rządom Reinharda Heydricha w Protektoracie Czech i Moraw. 

W akcji wzięli udział brytyjscy oficerowie: major Patrick Leigh Fermor i kapitan Stanley William Moss. Wspierali ich greccy agenci SOE: Georgios Tyriakis, Leonidas Papaleonidas i Emmanouil Paterakis. 4 lutego 1944 r. w/w grupa wystartowała z Egiptu. Jednak z powodu fatalnych warunków atmosferycznych jedynie mjr Fermor wylądował szczęśliwie, pozostali pozostali w samolocie. Fermor został przechwycony przez lokalną komórkę SOE. Moss i Grecy jeszcze trzykrotnie próbowali przedostać się na wyspę, jednak za każdym razem coś stało na przeszkodzie. W końcu zdecydowano się na przerzut drogą morską, agenci wylądowali na Krecie w marcu 1944 r. W międzyczasie doszło do zmiany na stanowisku dowodzącego niemieckimi wojskami na Krecie, gen. Müllera zastąpił gen. Heinrich Kreipe. „Rzeźnik z Krety” został głównodowodzącym na Dodekanezie. SOE nie porzuciła jednak swojego planu, postanowiono porwać gen. Kreipe.

Generał Kreipe jako pasjonat historii antycznej Grecji swoją rezydencję ulokował w słynnym Knossos. Agenci SOE ulokowali swoją bazę wypadową w pobliżu i podjęli działania wywiadowcze. Major Fermor przebrany za kreteńskiego pasterza wielokrotnie pojawiał się w pobliżu domu generała. Doszedł do wniosku, że akcja przeprowadzona bezpośrednio na siedzibę Kreipe’go nie ma szans powodzenia. Obmyślono więc inny plan. 26 kwietnia 1944 r. Fermor i Moss przebrani w mundury niemieckiej żandarmerii zatrzymali samochód generała, który wracał z terenu do swojej rezydencji. Moss znienacka unieszkodliwił kierowcę, a Fermor odgrywał rolę generała, gdy mijali kolejne niemieckie posterunki. Tyriakis i Paterakis zajęli się w tym czasie przytrzymywaniem porwanego. Na miejscu, przy zwłokach kierowcy Fermor pozostawił list informujący, że za porwaniem stoi SOE, a okoliczna ludność nie miała z tym faktem nic wspólnego. Oświadczenie to miało uchronić Kreteńczyków przed niechybnymi niemieckimi represjami.

Dlaczego na żadnym z mijanych posterunków samochód z porwanym nie został zatrzymany, a jego pasażerowie skontrolowani? Otóż, okazało się, że Kreipe po przybyciu na Kretę sprzeciwiał się zatrzymywaniu jego samochodu na punktach kontrolnych. Stąd żołnierze widzący nadjeżdżający samochód generała przepuszczali go kolejno, nie kontrolując jego pasażerów.

Grupa rozdzieliła się. Major Fermor zabrał samochód, mając porzucić go w dogodnym miejscu, sugerując Niemcom, że generała przetransportowano na pokład brytyjskiej łodzi podwodnej. Natomiast Kapitan Moss, dwóch Greków i porwany generał ruszyli szybko przez góry w kierunku południowym. Ścigani przez niemieckie patrole agenci SOE dotarli na miejsce przeznaczenia 14 maja (wcześniej dotarł do nich Fermor). Tego dnia, na plaży w pobliżu miejscowości Rodakino czekała na nich łódź, która zabrała całą grupę do portu Mersa Matruh w Egipcie. Generał Kreipe był kilkukrotnie przesłuchiwany, następnie odesłany do obozu dla jeńców wojennych w Kanadzie. Zwolniono go do domu w roku 1947.

A co działo się z „Rzeźnikiem z Krety”? Po wycofaniu wojsk niemieckich z Grecji gen. Müller objął stanowisko dowódcy 4. Armii, która walczyła z Armią Czerwoną na froncie wschodnim. Tam także dostał się do sowieckiej niewoli. Po wojnie został przekazany władzom Grecji i osądzony za zbrodnie wojenne. Skazany na karę śmierci zginął od kul plutonu egzekucyjnego 20 maja 1947 r.

Absolwent historii UMCS. Jego zainteresowania to historia XX-lecia międzywojennego, front wschodni podczas II Wojny Światowej, historia wojsk powietrznodesantowych oraz dzieje Waffen SS.