Choć działania USA w Wietnamie miały już swoje miejsce w drugiej połowie lat 50, głównie przez niejawne (tajne) operacje Centralnej Agencji Wywiadowczej (chodziło o szkolenie partyzantki, prowadzenie rozpoznania zarówno w terenie jak i wśród ludności przed wysłaniem wojsk) to właśnie atak na obóz Zielonych Beretów w Plei Me stał się głośnym początkiem kampanii wietnamskiej prowadzonej przez USA.
W obliczu wzrastającej przewagi wojskowej komunistów, za którymi stały Chińska Republika Ludowa i ZSRR, Stany Zjednoczone postanowiły bardziej zdecydowanie włączyć się do konfliktu po stronie Wietnamu Południowego. Już w trakcie I wojny Indochińskiej USA ponosiły w części koszty prowadzonej wojny, by pod jej koniec wysłać do Indochin swoich doradców wojskowych. Cel nadrzędny był jasny: nie można dopuścić do zdobycia władzy w całym Wietnamie przez komunistów, dlatego po opuszczeniu Wietnamu przez Francuzów władze USA coraz bardziej wspierały zbrojnie i finansowo antykomunistyczny rząd Wietnamu Południowego. W 1963 roku w Wietnamie było już ok. 20 tys. żołnierzy amerykańskich, a w 1967 roku wynosiła już ponad 500 tys. 28 lipca 1965 roku prezydent Lyndon Johnson zapowiedział wysłanie kawalerii powietrznej do Wietnamu. W jej skład wchodziła 11 Powietrzna Dywizja Szturmowa, oraz wydzielone jednostki 1 oraz 2 Dywizji Kawalerii Piechoty. Jej dowódcą został Gen. Mjr. Harry W. O. Kinnard, który podjął taktykę airmobility polegającą na ścisłej integracji sił, która maksymalizuje efekt uderzeniowy. Generał Westmoreland miał natomiast inny plan: Chciał podzielić dywizję na trzy brygady i każdą z tych brygad wysłać w inny rejon kraju, jednak Kinnard okazał się nieugięty w swej decyzji i to jego poglądy zwyciężyły.
Generał Chu Huy Man miał sprytny plan. Chciał wysłać siły specjalne Północnego Wietnamu celem zajęcia miasta Pleiku oraz prowincji Kontum – miały to być strategiczne punkty które ułatwiłyby podział Wietnamu Południowego na dwie części. Problem stanowiły jednak Siły Specjalne Stanów Zjednoczonych, które umocniły swoje pozycje po obu stronach Pleiku: na północy, w obozie Dak To, oraz 45 kilometrów na południe od miasta w obozie Plei Me.
Obóz Plei Me był jednym z wielu jakie Siły Specjalne USA założyły po przybyciu w 1963 roku. Znajdował się na wyżynach Wietnamu Południowego, około 32 kilometrów od granicy z Kambodżą, nad rzeką Ia Drang. Celem Zielonych Beretów było wsparcie oraz przeszkolenie znajdujących się tam cywili, dzięki czemu komandosi utworzyli lokalną partyzantkę stojącą naprzeciw armii Vietcongu, oraz pozyskiwanie informacji na temat północnowietnamskiej infiltracji na szlaku Ho Chi Minh1. W 1965 roku obóz został obsadzony przez ponad 400 cywili przeszkolonych przez armię USA, stanowili oni grupę obronną (Civillian Irregular Defensive Group). W większości byli to Montagnard (fr. Górscy Ludzie, mniejszość etniczna, która jest tak nazywana od czasów kolonii francuskich), głównie Jarai – lokalna grupa etniczna, której członkowie żyli wraz z rodzinami niedaleko obozu. 12 Amerykańskich żołnierzy oraz 14 operatorów Południowowietnamskich sił specjalnych stanowiło trzon obozu, oraz szkoliło cywili Montagnard. W dniu ataku w obozie Plei Me znajdowało się ok 300 Montagnard, 14 Wietnamczyków, oraz 10 Amerykanów. Reszta patrolowała okolicę.
Obóz w Plei Me / Źródło: Wikimedia Commons
19 października 1965 roku o godzinie 23:00 obóz w Plei Me został ostrzelany granatnikami i moździerzami 2 batalionu 33 pułku Północnowietnamskiego. Po półgodzinnym ostrzale ruszyła piechota. Obrońcy mieli poważne kłopoty, gdyż pomimo ostrego ostrzału z ich strony wróg nadal zbliżał się do bram. Była noc, żołnierze amerykańscy nie wiedzieli gdzie konkretnie strzelać, a wróg znał teren. Z odsieczą ruszył C-123 Provider, samolot z 309 Air Squadron, który zrzucił flary oświetleniowe, co znacznie ułatwiło zielonym beretom defensywę obozu. Następnie z pomocą przybyły samoloty typu Douglas A-1 Skyraider, który miał za zadanie zbombardować pozycje wroga. Tutaj jednak pojawił się problem, ponieważ armia północnowietnamska zacieśniła dystans do tego stopnia, że eksplozje po ewentualnym bombardowaniu raziłyby również jednostki USA. Piloci Skyraider musieli ograniczyć swoje działania do ostrzelania nieprzyjaciela, zadając tym samym spore straty w szeregach 33 Pułku. Wkrótce nad obozem pojawiły się legendarne śmigłowce UH-1 Huey, które zapewniły wsparcie amerykanom. Po ciężkich atakach lotnictwa amerykańskiego wróg został zmuszony do odwrotu, udało mu się jednak zadać olbrzymie straty obrońcom. Rankiem 20 października obóz Plei Me został zaatakowany ponownie. Około 6:00 bunkier w północno-wschodnim narożniku obozu został ostrzelany z tzw. dział bezodrzutowych, po czym wietnamscy saperzy dokonali szturmu na obóz. Został on jednak powstrzymany przy użyciu bohatera amerykańskiego uzbrojenia z tego okresu ? zasilanego taśmą amunicji 7,62×51 mm piekła na ziemi, które z prędkością 880 m/s okazało się barierą nie do przebicia. Mowa o karabinie maszynowym M60, który jeszcze w latach 60 wiele razy ratował amerykanom życie. W tym samym czasie w Pleiku po burzliwych naradach zadecydowano o wysłaniu sił odsieczy 22. batalionu południowowietnamskiego. Siły odsieczy ruszyły dzięki zapewnieniu gen. Larsena skierowanemu do gen. Loca o obronie Pleiku przez Amerykanów w razie ataku wroga. Przesłane posiłki dla wsparcia obozu, coraz intensywniejsze naloty i ciężkie straty wojsk północnowietnamskich spowodowały, że dowództwo Frontu 25 października wydało rozkaz przerwania oblężenia obozu i wycofania się w kierunku Chu Pong.
Pozycje obronne w obozie Plei Me / Źródło: www.lzxray.com (domena publiczna)
1 Nazwa używana w czasie wojny na określenie skomplikowanego systemu tajnych tras komunikacyjnych łączących Wietnam Północny z Wietnamem Południowym omijających silnie obsadzoną strefę zdemilitaryzowaną, poprzez obszary sąsiadujących państw, Laosu i Kambodży. System ów zapewniał dostarczanie zaopatrzenia, ludzi i uzbrojenia siłom Wietkongu i Ludowej Armii Wietnamu w czasie trwania konfliktu w latach 1960?1975.Nie był to pojedynczy szlak, co sugerowałaby nazwa, a raczej gęsta plątanina dróg gruntowych dla samochodów, ścieżek pieszych i rowerowych, a także szlaków wodnych na niektórych rzekach.
Przeczytaj pozostałe artykuły z serii „Wojna w Wietnamie”: 1. Dien Bien Phu ? początek wojny w Wietnamie 2. Wietnamski atak na obóz Zielonych Beretów w Plei Me 3. Bitwa w dolinie Ia Drang 4. Operacja Attleboro ? ?Search & Destroy? w Wietnamie 5. Oblężenie Khe Sanh 6. Ofensywa Tet ? ostatni etap wojny w Wietnamie
1. Dien Bien Phu ? początek wojny w Wietnamie
2. Wietnamski atak na obóz Zielonych Beretów w Plei Me
3. Bitwa w dolinie Ia Drang
4. Operacja Attleboro ? ?Search & Destroy? w Wietnamie
5. Oblężenie Khe Sanh
6. Ofensywa Tet ? ostatni etap wojny w Wietnamie
