Bitwa pod Grunwaldem, rozegrana w dniu 15 lipca 1410 roku, jest w powszechnej świadomości Polaków uważana za jeden z największych triumfów naszego oręża w historii. Czy jednak są przesłanki, aby wysnuć tezę o możliwości innego zakończenia tej walnej bitwy pomiędzy Krzyżakami a polsko-litewsko-tatarskim wojskiem? Autor drugiego wydania swojej publikacji konfrontuje ze sobą teksty kronikarza Jana Długosza czy biskupa Zbigniewa Oleśnickiego, niemieckiego kronikarza Jana von Posilge czy anonimowego franciszkanina oraz opinie polskich i zagranicznych historyków i badaczy, takich jak prof. Andrzeja Nadolskiego, prof. Stefana M. Kuczyńskiego czy prof. Svena Ekdahla, które są niekiedy ze sobą sprzeczne. Autor ? jak sam podkreśla ? nie chciał umniejszać zasług sprzymierzonych, lecz walczyć z dogmatami na temat bitwy, które nie mają wiele wspólnego z rzeczywistym jej przebiegiem i sprowokować do głębszej refleksji nad przebiegiem konfliktu Polski, Litwy i Zakonu Krzyżackiego.
Najnowsza książka Witolda Mikołajczka składa się z siedmiu części. We wprowadzeniu autor opowiada o ówczesnej sytuacji polityczno-militarnej, poczynając od bitwy pod Płowcami (1331), poprzez konflikt krzyżacko-litewski (1344-1347) aż do unii polsko-litewskiej (1385). Daje to czytelnikowi jasny obraz, dlaczego doszło do walnej bitwy na polach Grunwaldu latem w 1410 roku. W rozdziale pierwszym opowiada o systemie obronnym państwa krzyżackiego, tak aby czytelnik miał świadomość, jak usytuowane były zamki i miasta Zakonu oraz jak wyglądała obrona rubieży tegoż państwa przed najazdami i działaniami odwetowymi. Na końcu rozdziału opisano siły mobilizacyjne przed bitwą pod Grunwaldem. W rozdziale drugim z kolei jest przedstawiona perspektywa ze strony sił sprzymierzonych: plan brzeski, uderzenia na Zakon oraz mobilizacji sił polskich króla Jagiełły i litewskich księcia Witolda Kiejstutowicza.
W rozdziale trzecim, autor polemizuje z koncepcjami prof. Nadolskiego i Kuczyńskiego nt. daty przybycia wojsk krzyżackich w okolice Stębarku. Z powodu złej pogody przed bitwą (załamanie pogody wieczorem, 14 lipca), wg autora, dokładna data: w nocy z 13 na 14 lipca (Kuczyński) czy z 14 na 15 lipca (Nadolski) miała diametralne znaczenie dla kondycji i morale krzyżackich wojsk.
Rozdział czwarty kompleksowo opisuje przebieg bitwy grunwaldzkiej, wyjaśniając jak interpretowane w różnych środowiskach są kluczowe zdarzenia, takie jak rozbicie sił litewsko-tatarskich księcia Witolda jeszcze przed głównym rozpoczęciem walk czy niezabezpieczenie prawego skrzydła wojsk sprzymierzonych po wycofaniu sił księcia i odsłonięciu pozycji samego króla, którego życie było wówczas prawdopodobnie zagrożone. Następnie opisuje i konfrontuje kilka interpretacji przyczyn klęski wojsk zakonnych oraz ocenia jakość dowodzenia wojskami przez Wielkiego Mistrza Ulryka (Ulricha) von Jungingena i króla Władysława Jagiełłę. Rozdział wieńczy spis źródeł historycznych, na podstawie których powstał opis bitwy.
W rozdziale piątym autor dokładnie przedstawia najważniejsze postacie, które brały udział w bitwie po stronie sprzymierzonych sił polsko-litewsko-tatarskich: króla Polski Władysława Jagiełłę, wielkiego księcia Witolda (kuzyna Jagiełły), dowódcę tatarskiego chana Dżalal-ad Dina, biskupa Zbigniewa Oleśnickiego, który napisał Kronikę konflktu, księcia mazowieckiego Janusza Starszego, Jana Sokoła z Lamberku – marszałka dworu Jana Henryka Luksemburczyka (brata świętego cesarza rzymskiego Karola IV), oboźnego koronnego Zyndrama z Myszkowic, przedchorągiewnego chorągwi nadwornej Mszczuja ze Skrzynna, legendarnego Zawiszy Czarnego, który pełnił wówczas funkcję przedchorągiewnego chorągwi ziemi małopolskiej, Jana Długosza – ojca słynnego kronikarza, a także Przedpełka Kopydłowskiego, Marcina z Wrocimowic, księcia Semena Lingwena Olgierdowicza (brata Jagiełły), Dobiesława Oleśnickiego, Zygmunta Kiejstutowicza oraz Zygmunta Korybuta. Następnie siły zakonne i z nimi sprzymierzone: Wielkiego Mistrza Ulryka von Jungingena, Konrada von Lichtensteina, Fryderyka von Wallenrode’a, Krzysztofa Gesdorfa, księcia szczecińskiego Kazimierza V oraz księcia oleśnickiego Konrada VII Białego (z rodu zniemczonych Piastów Śląskich).
Rozdział szósty opisuje rozwój sztuki wojennej w epoce bitwy grunwaldzkiej, a siódmy właściwe ? według autora ? zwiedzanie pola bitewnego, jako ciekawostkę dla turystów. Publikacja Witolda Mikołajczaka zawiera kolorowe i czarno-białe mapy przebiegu bitwy, ryciny, obrazy oraz ilustracje z epoki.
Książkę „Grunwald 1410. O krok od klęski” mogę polecić zarówno dla osób zainteresowanych historią średniowiecza i batalistyki, jak i laika chcącego zapoznać się głębiej z tematyką bitwy grunwaldzkiej. Publikacja skupia się na tematach często pomijanych na lekcjach historii i rozwiązaniu wszystkich nieścisłości dotyczących ostatniej wielkiej bitwy rycerskiej Europy.
WITOLD MIKOŁAJCZAK (ur. 01.01.1965 r. w Wągrowcu) po zdaniu matury w Szkole Chorążych Wojsk Zmechanizowanych w Elblągu podjął studia historyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jako autor zadebiutował w 2007 roku książką ?Grunwald 1410. Krok od klęski?. Następnie opublikował ?Wojny polsko-krzyżackie? (2009), ?Grunwald 1410. Bitwa, która przeszła do legendy? (2010), ?Grochów 1831. Niedokończona bitwa? (2014) oraz „Grunwald 1410. O krok od klęski” (2015), która stanowi drugie, mocno zmienione wydanie jego pisarskiego debiutu. Jest to pogłębiona, a zarazem polemiczna analiza bitwy grunwaldzkiej.
Autor: Witold Mikołajczak
Tytuł: Grunwald 1410. O krok od klęski
Wydawnictwo: Replika
Oprawa: Miękka
Rok wydania: 2015
ISBN: 978-83-7674-435-3
Liczba stron: 216
Format: 14,5×20,5 cm
>>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<
