Władysław Raczkiewicz, źr. wikipedia

Władysław Raczkiewicz-Pierwszy Prezydent na uchodźstwie

Władysław Raczkiewicz (1885-1947) – polski działacz polityczno – wojskowy. Czterokrotny Minister Spraw Wewnętrznych w rządach II RP. Prezydent Polski na uchodźstwie (1939-1947). Uczestnik dwóch wojen (I wojny światowej oraz wojny polsko – bolszewickiej).

Władysław Raczkiewicz był z wykształcenia prawnikiem. Studiował w Petersburgu, następnie w Dorpacie. Działał w polskich organizacjach niepodległościowych (m.in Związku Młodzieży Polskiej).

Podczas I WŚ walczył w armii rosyjskiej w stopniu chorążego. W 1917 roku został przewodniczącym Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego (Naczpol). Był zwolennikiem endecji. Starał się tworzyć polską armię na terenach Rosji. Podczas wojny z bolszewikami w 1920 roku, dowodził ochotniczym oddziałem walczącym o Wilno.

W II RP Raczkiewicz pełnił wiele funkcji publicznych. Czterokrotnie był Ministrem Spraw Wewnętrznych w różnych rządach. Również czterokrotnie pełnił funkcje wojewody (najpierw nowogródzkiego, potem wileńskiego, następnie krakowskiego i pomorskiego). W latach 1930-1935 pełnił funkcję senatora (wybrany z list BBWR). W latach 30-tych, stał się zwolennikiem sanacji.

Raczkiewicz z Sikorskim w Londynie, źr. archiwum Senatu RP.

Raczkiewicz z Sikorskim w Londynie, źr. archiwum Senatu RP.

Kiedy wybuchła wojna, Raczkiewicz udał się do Rumunii, a stamtąd do Francji. Miał początkowo wyjechać do USA, aby przekonać tamtejszą Polonię do pomocy rodakom w walczącej ojczyźnie. Nie zdążył jednak wyjechać, ponieważ prezydent Ignacy Mościcki, wyznaczył go na swojego następcę. Objął urząd 30 września 1939 roku. Na naczelnego wodza wyznaczył gen. Władysława Sikorskiego. Po klęsce Francji, udał się wraz z całym rządem do  Anglii.

Brał udział w podejmowaniu kluczowych decyzji odnośnie Polski i Polaków podczas II WŚ. W 1942 roku wystosował do papieża Piusa XII list, w którym prosił aby wziął on w obronę mordowanych Żydów i Polaków (o sytuacji Żydów dowiedział się od Jana Karskiego). Był przeciwnikiem postanowień konferencji jałtańskiej. Nie pogodził się również z decyzją rządów USA i Wielkiej Brytanii, którzy uznali komunistyczny Rząd Jedności Narodowej.

Zmarł w 1947 roku w Ruthin (Walia). Został pochowany na cmentarzu Lotników Polskich w Newark. Spoczął obok Władysława Sikorskiego.

 

Historyk. Specjalizuje się w dziejach Związku Sowieckiego. Pozostałe zainteresowania to: losy Polaków podczas II WŚ oraz samoloty II WŚ.