Źródło: base.mforos.com

Zatopić „Belgrano”!

Brytyjski okręt podwodny HMS Conqueror (S48) zapisał się w historii działań morskich udziałem w wojnie o Falklandy-Malwiny. Historia atomowych okrętów podwodnych liczy już ponad pół wieku. Pierwszą taką jednostką był oddany do służby w 1954 r. amerykański Nautilus. Jednak do tej pory raz tylko zdarzyło się, aby atomowy okręt podwodny zatopił inny okręt. Wydarzenie to miało miejsce 2 maja 1982 r., kiedy z pokładu S48 wystrzelono w kierunku argentyńskiego krążownika ARA General Belgrano trzy torpedy. Skutkiem ataku było zatopienie krążownika oraz śmierć 323 członków jego załogi.

Brytyjski myśliwski okręt podwodny o napędzie atomowym HMS Conqueror (S48) [typ Valiant] zapisał się w historii działań morskich udziałem w wojnie o Falklandy-Malwiny. Okręt zbudowany został w stoczni Cammel Laird. Budowę rozpoczęto 5 grudnia 1967 r., ceremonia wodowania miała miejsce 29 sierpnia 1969 r., zaś podniesienie bandery nastąpiło 16 października 1971 r. W służbie do 2 sierpnia 1990 r. Przed wojną o Falklandy, podczas wspólnych amerykańsko-brytyjskich ćwiczeń na Atlantyku Lieutenant-Commander Wreford-Brown udowodnił, że jest w stanie podejść niezauważony do pilnie strzeżonego amerykańskiego lotniskowca i zatopić go. 30 kwietnia 1982 r. Conqueror otrzymał rozkaz odszukania krążownika i dwóch towarzyszących mu niszczycieli. Okręty stanowiły jedną z trzech argentyńskich grup bojowych, których zadaniem, jak przypuszczało dowództwo Royal Navy, było zaatakowanie okrętów brytyjskich przybyłych w rejon Falklandów. Źródło: base.mforos.com

Brytyjski myśliwski okręt podwodny o napędzie atomowym HMS Conqueror (S48) [typ Valiant] zapisał się w historii działań morskich udziałem w wojnie o Falklandy-Malwiny. Okręt zbudowany został w stoczni Cammel Laird. Budowę rozpoczęto 5 grudnia 1967 r., ceremonia wodowania miała miejsce 29 sierpnia 1969 r., zaś podniesienie bandery nastąpiło 16 października 1971 r. W służbie do 2 sierpnia 1990 r.
Przed wojną o Falklandy, podczas wspólnych amerykańsko-brytyjskich ćwiczeń na Atlantyku Lieutenant-Commander Wreford-Brown udowodnił, że jest w stanie podejść niezauważony do pilnie strzeżonego amerykańskiego lotniskowca i zatopić go.
30 kwietnia 1982 r. Conqueror otrzymał rozkaz odszukania krążownika i dwóch towarzyszących mu niszczycieli. Okręty stanowiły jedną z trzech argentyńskich grup bojowych, których zadaniem, jak przypuszczało dowództwo Royal Navy, było zaatakowanie okrętów brytyjskich przybyłych w rejon Falklandów.
Źródło: base.mforos.com

Wojna na południowym Atlantyku

W 1982 r. spokojne do tej pory Wyspy Falklandzkie stały się areną działań wojennych. Rządząca w Argentynie junta wojskowa podjęła decyzje o zajęciu spornego archipelagu, chcąc w ten sposób odwrócić uwagę społeczeństwa od narastających problemów wewnętrznych. 2 kwietnia na Falklandach (Malwinach według terminologii argentyńskiej) wylądowało 800 żołnierzy, wspieranych przez 19 amfibii. Pokonali oni po krótkiej walce niespełna 100-osobowy garnizon brytyjski (tracąc w walkach prawdopodobnie 25 żołnierzy i 1 amfibię.).

ARA_General_Belgrano_underway

1 maja 1982 r. Conqueror wykrył argentyński zespół nawodny skupiony wokół zwodowanego w marcu 1938 r. krążownika ARA General Belgrano (C-4), ex-amerykańskiego USS Phoenix (CL-46.). Nieprzyjacielskie okręty zostały zidentyfikowane przez peryskop. Przez kolejne 30 godzin trwała zabawa w kotka i myszkę. Conqueror śledził argentyńskie okręty operujące na granicy strefy działań wojennych. Źródła: wikimedia.org i taringa.net

1 maja 1982 r. Conqueror wykrył argentyński zespół nawodny skupiony wokół zwodowanego w marcu 1938 r. krążownika ARA General Belgrano (C-4), ex-amerykańskiego USS Phoenix (CL-46.). Nieprzyjacielskie okręty zostały zidentyfikowane przez peryskop. Przez kolejne 30 godzin trwała zabawa w kotka i myszkę. Conqueror śledził argentyńskie okręty operujące na granicy strefy działań wojennych. Zatopienie ARA General Belgrano wywołało ogromne kontrowersje. Atak przeprowadzono 40 mil na południowy-zachód od granicy strefy działań wojennych. Co ciekawe wykonano go 14 godzin po tym jak prezydent Peru Fernando Belaúnde przedłożył stronom plan pokojowego rozwiązania konfliktu. Jednak Margaret Thatcher i brytyjska dyplomacja twierdziła, iż do czasu ataku dokument ten nie był im znany. Źródła: wikimedia.org i taringa.net

1 maja 1982 r. Conqueror wykrył argentyński zespół nawodny skupiony wokół zwodowanego w marcu 1938 r. krążownika ARA General Belgrano (C-4), ex-amerykańskiego USS Phoenix (CL-46.). Nieprzyjacielskie okręty zostały zidentyfikowane przez peryskop. Przez kolejne 30 godzin trwała zabawa w kotka i myszkę. Conqueror śledził argentyńskie okręty operujące na granicy strefy działań wojennych.
Zatopienie ARA General Belgrano wywołało ogromne kontrowersje. Atak przeprowadzono 40 mil na południowy-zachód od granicy strefy działań wojennych. Co ciekawe wykonano go 14 godzin po tym jak prezydent Peru Fernando Belaúnde przedłożył stronom plan pokojowego rozwiązania konfliktu. Jednak Margaret Thatcher i brytyjska dyplomacja twierdziła, iż do czasu ataku dokument ten nie był im znany.
Źródła: wikimedia.org i taringa.net

Reakcja rządu Wielkiej Brytanii, na czele którego stała wówczas ?Żelazna Dama? Margaret Thatcher była natychmiastowa. Odbywający w rejonie Gibraltaru ćwiczenia zespół niszczycieli i fregat, dowodzony przez kontradmirała Johna ?Sandy?ego? Woodwarda otrzymał tego samego dnia rozkaz płynięcia w kierunku Falklandów. Dołączone do niego zostały dwa lotniskowce Hermes i Invincible, oraz jednostki desantowe. Ponadto w rejon archipelagu skierowano 3 uderzeniowe atomowe okręty podwodne: Conqueror, Spartan i Splendid.
Siły brytyjskie utworzyły dwa zespoły: Task Force 317 (z wydzieloną częścią bojową ? TF 317.8) obejmował jednostki nawodne, zaś Task Force 324 podwodne. Zgodnie z brytyjską doktryną wojenną TF 324 nie podlegał kontradm. Woodwardowi, lecz bezpośrednio adm. Johnowi Fieldhouse?owi, głównodowodzącemu Royal Navy.

HMS Conqueror (S48) opuścił szkocką bazę Faslane 3 kwietnia i po trwającym trzy tygodnie rejsie zajął pozycję na południe od Falklandów, patrolując tzw. Total Exlusion Zone (TEZ) ? strefę zamkniętą, pas wód w promieniu 200 mil morskich od Port Stanley, ustanowioną przez Brytyjczyków 12 kwietnia. Każda argentyńska jednostka naruszająca strefę miała być zatapiana bez ostrzeżenia. Conqueror w służbie znajdował się od 1971 r. Należał do typu Churchill (znanego także jako typ Valiant.). Długość 86,9 m, szerokość 10,1 m, załoga 103 osoby (13 oficerów), prędkość maksymalna w zanurzeniu 28 węzłów. Napęd: reaktor chłodzony wodą, napędzający turbinę parową z przekładnią, 1 śruba, 15000 KM, Uzbrojenie: 6 dziobowych wyrzutni torpedowych kal. 533 mm z których można było odpalać torpedy Mk 8, ?Tigerfish? (26 torped), oraz rakiety przeciwokrętowe ?Harpoon.?

HMS Conqueror (S48) Operacja okrętu w ramach dalekiej eskorty dla sił zadaniowych operujących w rejonie Falklandów, doskonale zilustrowała potencjał okrętów podwodnych w zakresie zadań eskortowych. Zatopienie argentyńskiego krążownika i samo-blokada w porcie argentyńskiego lotniskowca Veinticinco de Mayo jaka nastąpiła w jego efekcie, unaoczniła jak efektywne mogą być okręty podwodne w wykonywaniu misji eskortowych. HMS Conqueror (S48) zapisał się na trwałe w dziejach wojen morskich jako pierwszy okręt podwodny o nąpędzie atomowym, który zatopił jednostkę przeciwnika. Dowódca brytyjskiego okrętu, Captain Chris Wreford-Brown, za swoją akcję otrzymał DSO (Distinguished Service Order.). Źródło: ssbn.pl

HMS Conqueror (S48)
Operacja okrętu w ramach dalekiej eskorty dla sił zadaniowych operujących w rejonie Falklandów, doskonale zilustrowała potencjał okrętów podwodnych w zakresie zadań eskortowych. Zatopienie argentyńskiego krążownika i samo-blokada w porcie argentyńskiego lotniskowca Veinticinco de Mayo jaka nastąpiła w jego efekcie, unaoczniła jak efektywne mogą być okręty podwodne w wykonywaniu misji eskortowych. HMS Conqueror (S48) zapisał się na trwałe w dziejach wojen morskich jako pierwszy okręt podwodny o napędzie atomowym, który zatopił jednostkę przeciwnika. Dowódca brytyjskiego okrętu, Captain Chris Wreford-Brown, za swoją akcję otrzymał DSO (Distinguished Service Order.).
Źródło: ssbn.pl

Typ Valiant obejmował pięć myśliwskich okrętów podwodnych o napędzie atomowym, które weszły do służby w Royal Navy w latach 1966-1971. Były to:

? HMS Valiant (S102)
? HMS Warspite (S103)
? HMS Churchill (S46)
? HMS Courageous (S50)
? HMS Conqueror (S48)

ARA General Belgrano (C-4) został oddany do służby w 1939 r. jako USS Phoenix (CL-46.). Należał do typu Brooklyn, był weteranem nalotu na Pearl Harbor. W czasie II wojny światowej pełnił służbę na Pacyfiku, biorąc udział m.in. w bitwie o Leyte. W 1950 r. został sprzedany Argentynie. Długość 185 m, szer. 18,9 m. Wyporność standardowa 9575 t, pełna 12 242 t, prędkość maksymalna 32,5 węzła. Uzbrojenie: 15 dział kal. 152 mm, 8 dział kal. 127 mm, działka przeciwlotnicze kalibru 40 i 20 mm, ponadto od 1968 r. 2 wyrzutnie rakiet przeciwlotniczych ?Seacat?, oraz 2 śmigłowce.

Oczekując przybycia brytyjskiego Zespołu Uderzeniowego flota argentyńska opuściła swoje bazy i 29 kwietnia zajęła pozycje wokół strefy zamkniętej. Argentyńczycy podzielili swoje siły na cztery grupy. Task Group 79.1 i 79.2 w których składzie znajdowały się: lotniskowiec ARA Veinticinco de Mayo (V 2) oraz dwa ochraniające go niszczyciele (należące notabene do brytyjskiego typu 42) zajęły pozycje na północ od strefy, TG 79.4 składający się z 3 fregat na zachód do niej, a TG 79.3 z krążownikiem General Belgrano oraz kolejnymi dwoma niszczycielami, na południe od TEZ, w rejonie wzniesienia dna oceanicznego znanego jako Burdwood Bank (obszar około tysiąca mil kwadratowych), gdzie został 30 kwietnia namierzony przez Conquerora. Dowodzący okrętem Captain Chris Wreford-Brown utrzymywał kontakt z zespołem argentyńskim, nie podejmując akcji, z uwagi na fakt, iż ten manewrował poza strefą zamkniętą.

Trafiony w pobliżu rufy przez 2 torpedy argentyński krążownik ARA General Belgrano (C-4) znacznie się przechylił. Zakupiony w 1951 r. od USA jako USS Phoenix (CL-46), który przetrwał atak Japończyków na Pearl Harbor 7 grudnia 1941 r. i wsławił się w wojnie na Pacyfiku, General Belgrano był starym okrętem, co pozwalało krytykom jego zatopienia przedstawiać go jako okaz muzealny, który nie był w stanie zagrozić brytyjskim siłom specjalnym. Dowódca Conquerora zdecydował się użyć trzech pocisków Mark 8 z zapalnikiem kontaktowym (średnica 533 mm, masa głowicy 340 kg.). Była to stara, wręcz przestarzała konstrukcja, wywodząca się wprost z II wojny światowej i niemająca możliwości sterowania jej torem, rzec by więc można: godna swego celu, ale Wreford-Brown uznał, że taka torpeda łatwiej przebije dziesięciocentymetrowy pas pancerny, relikt poprzedniej epoki niespotykany już w nowych okrętach.  Warto pamiętać, że będące na wyposażeniu HMS Conqueror nowoczesne torpedy Mark 24 Tigerfish (1), z naprowadzaniem przewodowym miały być z założenia używane tylko przeciw okrętom podwodnym, zaś wersja uniwersalna tych torped pojawiła się dopiero w 1985 r., a więc trzy lata po wojnie falklandzkiej. Ze względu na ograniczone możliwości ówczesnych torped Tigerfish, brytyjskie okręty podwodne uzbrajane były równolegle w przestarzałe Mk 8, o większej mocy rażenia. Źródło: rna-10-area.co.uk

Krążownik General Belgrano tonie 2 maja 1982 r., po storpedowaniu go przez atomowy okręt podwodny Conqueror. Wokół okrętu widoczne pneumatyczne tratwy ratunkowe. Trafiony w pobliżu rufy przez 2 torpedy argentyński krążownik ARA General Belgrano (C-4) znacznie się przechylił. Zakupiony w 1951 r. od USA jako USS Phoenix (CL-46), który przetrwał atak Japończyków na Pearl Harbor 7 grudnia 1941 r. i wsławił się w wojnie na Pacyfiku, General Belgrano był starym okrętem, co pozwalało krytykom jego zatopienia przedstawiać go jako okaz muzealny, który nie był w stanie zagrozić brytyjskim siłom specjalnym.
Dowódca Conquerora zdecydował się użyć trzech pocisków Mark 8 z zapalnikiem kontaktowym (średnica 533 mm, masa głowicy 340 kg.). Była to stara, wręcz przestarzała konstrukcja, wywodząca się wprost z II wojny światowej i niemająca możliwości sterowania jej torem, rzec by więc można: godna swego celu, ale Wreford-Brown uznał, że taka torpeda łatwiej przebije dziesięciocentymetrowy pas pancerny, relikt poprzedniej epoki niespotykany już w nowych okrętach.
Warto pamiętać, że będące na wyposażeniu HMS Conqueror nowoczesne torpedy Mark 24 Tigerfish (1), z naprowadzaniem przewodowym miały być z
założenia używane tylko przeciw okrętom podwodnym, zaś wersja uniwersalna tych torped pojawiła się dopiero w 1985 r., a więc trzy lata po wojnie falklandzkiej. Ze względu na ograniczone możliwości ówczesnych torped Tigerfish, brytyjskie okręty podwodne uzbrajane były równolegle w przestarzałe Mk 8, o większej mocy rażenia.
Źródło: rna-10-area.co.uk

Zespół Uderzeniowy kontradm. Woodwarda przekroczył granicę TEZ w sobotę 1 maja. Tego też dnia został zaatakowany przez argentyńskie lotnictwo lądowe (samoloty z lotniskowca nie wzięły udziału w ataku, z uwagi na zbyt słaby wiatr, który nie pozwolił im wystartować.). Uderzenie powietrzne zostało odparte bez strat w okrętach, jednak oczywistym było, iż flota argentyńska wyczekuje tylko na okazję do ataku całością swoich sił, z trzech kierunków. Stacjonujące na lotniskowcu myśliwce uderzeniowe A-4 ?Skyhawk? i uzbrojone w pociski przeciwokrętowe typu ?Exocet? niszczyciele (Brytyjczycy przypuszczali, że w takie pociski uzbrojony jest też General Belgrano, co jednak okazało się nieprawdą), stanowiły śmiertelne zagrożenie dla okrętów Royal Navy. Woodward doskonale zdawał sobie z tego sprawę, gdyż bezpośrednio przed wojną dowodził zespołem brytyjskim we wspólnych z Amerykanami manewrach. Dowodził na tyle skutecznie, iż przedarł się w pobliże lotniskowcowej grupy bojowej i zaatakował ją rakietami. Obawiał się, że Argentyńczycy zrobią teraz dokładnie to samo jego flotylli. Zagrożenie to należało więc jak najszybciej wyeliminować.

Okręt podwodny śledzący argentyński lotniskowiec stracił z nim kontakt, kiedy ten odszedł bardziej na północ od TEZ, jednak Conqueror wciąż śledził General Belgrano. Krążownik nadal nie naruszył strefy zamkniętej, przeciwnie, wraz z niszczycielami obrał kurs ku wybrzeżom Argentyny, tak więc Captain Wreford-Brown nie mógł podjąć działań bojowych. Decyzja o ich ewentualnym podjęciu i zatopieniu jednostki była decyzją polityczną i jako taką mogła ją podjąć tylko Margaret Thatcher.

Operacje morskie do 2 maja 1982 r.  Źródło: wikimedia.org

Operacje morskie do 2 maja 1982 r.
Źródło: wikimedia.org

Zatopić „Belgrano”!

Rankiem 2 maja zwołane zostało specjalne posiedzenie gabinetu w czasie którego omawiano tą kwestię. Biorący udział w posiedzeniu adm. Fieldhouse oraz Szef Sztabu adm. floty Terence Lewin opowiedzieli się za zatopieniem Belgrano Premier przychyliła się do ich opinii i poleciła storpedowanie krążownika oraz każdego innego okrętu, który próbowałby to uniemożliwić. O godz. 13:30 z centrum operacyjnego Royal Navy w Northwood została nadana depesza z rozkazem dla dowódcy Conquerora. Depeszę odebrano na mostku Hermes, który był flagowym okrętem kontradm. Woodwarda i przekazano dowódcy okrętu podwodnego. Po otrzymaniu wiadomości Captain Wreford-Brown natychmiast rozpoczął manewr wyjścia na pozycję ogniową, po czym o 15:57 rozkazał wystrzelenie trzech torped Mark 8, z których każda zwierała 363 kg materiału wybuchowego w kierunku nieprzyjacielskiej jednostki (właśnie ze względu na moc głowicy nie zdecydował się na użycie nowszych, ale uzbrojonych w słabszy ładunek, sterowanych przewodowo torped ?Tigerfish.?). Salwa została oddana z odległości 2 tys. jardów (ok. 2000 m.).

Pierwsza z torped trafiła w dziób krążownika, odrywając go przy tym, druga uderzyła w maszynownię, powodując unieruchomienie jednostki oraz wszystkich pokładowych systemów elektrycznych, wyrywając w poszyciu kadłuba dwudziestometrową dziurę. Trzecia uderzyła w niszczyciel Hipólito Bouchard, jednak jej głowica nie eksplodowała i nie wyrządziła okrętowi żadnych szkód. Los General Belgrano był jednak przypieczętowany. Zaczął się on natychmiast przechylać na lewą burtę i gwałtownie nabierać wody. Ponieważ z braku prądu nie działały pompy, nie można było jej usuwać ani gasić powstałych pożarów. W wyniku awarii systemów łączności nie został nadany sygnał SOS. O 16:24 dowodzący jednostką Capitán de Navío Héctor Bonzo wydał rozkaz jej opuszczenia. Kwadrans później weteran Pearl Harbor spoczął na dnie Południowego Atlantyku. Eskortujące krążownik niszczyciele nie zauważyły jego trafienia dopóki okręt nie wypadł z szyku, zawróciły wówczas, podejmując akcję ratunkową. Załoga Conquerora meldowała, że niszczyciele dokonały również ataku bombami głębinowymi, strona argentyńska nigdy nie potwierdziła jednak tych informacji.
Wraz z zatopieniem okrętu straciło życie 323 argentyńskich marynarzy, z czego większość (275 osób) w czasie wybuchu w maszynowni. W czasie trwającej do 5 maja akcji ratunkowej jednostki argentyńskie i chilijskie podjęły z wody 770 rozbitków.

HMS Conqueror wchodzi do szkockiej bazy okrętów podwodnych w Farslane wracając z patrolu, w czasie którego zatopił  2 maja 1982 r. argentyński krążownik General Belgrano. Zwraca uwagę zawieszona na znak na peryskopie flaga  "Jolly Roger", symbolizująca w tradycji brytyjskich podwodników odniesienie sukcesu. Peryskop ten, po wycofaniu okrętu ze  służby 2 sierpnia 1990 r., trafił do muzeum Royal Navy w Gosport. Źródło: telegraph.co.uk

HMS Conqueror wchodzi do szkockiej bazy okrętów podwodnych w Farslane wracając z patrolu, w czasie którego zatopił 2 maja 1982 r. argentyński krążownik General Belgrano. Zwraca uwagę zawieszona na znak na peryskopie flaga „Jolly Roger”, symbolizująca w tradycji brytyjskich podwodników odniesienie sukcesu. Peryskop ten, po wycofaniu okrętu ze służby 2 sierpnia 1990 r., trafił do muzeum Royal Navy w Gosport. Źródło: telegraph.co.uk

Wątpliwości i odpowiedzi

Zatopienie General Belgrano wywołało szereg kontrowersji co do zasadności i konieczności tego kroku. W chwili ataku okręt płynął w kierunku wybrzeży Argentyny (o czym nie wiedziała ani premier Thatcher, ani przekazujący jej rozkaz kontradm. Woodward.). Fakt ten nie oznacza jednak, iż płynął on do portu i wycofywał się z rejonu działań wojennych. Kurs taki spowodowany był brakiem możliwości podniesienia w powietrze poprzedniego dnia ?Skyhawków? z lotniskowca i dokonania ataku na brytyjską flotyllę. Krążownik zmienił wówczas kurs, tak aby nie wejść w obszar strefy zamkniętej, a jednocześnie pozostać w gotowości do ataku, gdy tylko stanie się on możliwy. Potwierdził to po wojnie Capitán de Navío H. Bonzo mówiąc: Płynęliśmy w stronę lądu, ale nie do portu. Mieliśmy zająć pozycję w oczekiwaniu na dalsze rozkazy.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za atakiem, było to, iż Belgrano zmierzał w kierunku płytkich wód Burdwood Bank, gdzie Conqueror mógł stracić z nim kontakt, a krążownik mógł niepostrzeżenie przedostać się w pobliże zespołu kontradm. Woodwarda. Podnoszona była również kwestia tego, że znajdował się on poza 200 milową strefą zamkniętą. Jednakże depesza rządu Jej Królewskiej Mości, nadana poprzez ambasadę szwajcarską w Buenos Aires 23 kwietnia, informowała argentyńską juntę, iż Brytyjczycy zastrzegają sobie prawo do samoobrony Zespołu Uderzeniowego w myśl art. 51 Karty ONZ, w związku z czym wszystkie argentyńskie jednostki nawodne i podwodne, a także samoloty, które będą stwarzały zagrożenie dla Zespołu na wodach południowego Atlantyku spotkają się ze stosowną odpowiedzią. Głównodowodzący TG. 79 adm. Allara w wywiadzie udzielonym po wojnie M. Middlebrookowi, autorowi książki The Fight For The Malvinas, powiedział, że depesza ta została odebrana jednoznacznie w dowództwie marynarki argentyńskiej, z chwilą jej odczytania obszar południowego Atlantyku stał się teatrem działań wojennych dla obydwu stron, a zasady nawiązywania walki zostały zmienione jeszcze przed zatopieniem General Belgrano.

Conqueror_jolly_roger_2

Jolly Roger na kiosku HMS Conqueror (S48.).  Po zakończeniu wojny, wracając do macierzystego portu, Conqueror wywiesił banderę "Jolly Roger", która była znakiem odniesionego zwycięstwa. W XX wieku "Jolly Roger" używany był przez załogi brytyjskich okrętów podwodnych przy powrocie z patrolu do portu jako oznaka odniesionego zwycięstwa. Podczas II wojny światowej zwyczaj ten miał również miejsce na polskich okrętach. Źródła: ssbn.pl i wikimedia.org

„Jolly Roger” na kiosku HMS Conqueror (S48.).
Po zakończeniu wojny, wracając do macierzystego portu, Conqueror wywiesił banderę „Jolly Roger”, która była znakiem odniesionego zwycięstwa. W XX wieku „Jolly Roger” używany był przez załogi brytyjskich okrętów podwodnych przy powrocie z patrolu do portu jako oznaka odniesionego zwycięstwa. Podczas II wojny światowej zwyczaj ten miał również miejsce na polskich okrętach.
Źródła: ssbn.pl i wikimedia.org

Bezzasadnym wydaje się też argument, iż w wyniku akcji Conquerora doprowadzono do eskalacji działań wojennych, przez co fiaskiem zakończyły się prowadzone w Limie rokowania pokojowe. Atak na krążownik nastąpił w dzień po tym jak argentyńskie lotnictwo zaatakowało zespół kontradm. Woodwarda, tracąc przy tym kilku pilotów, tak więc to strona argentyńska pierwsza podniosła poprzeczkę. Ponadto stanowisko Brytyjczyków podczas peruwiańskich rozmów było jasne ? domagali się oni natychmiastowego opuszczenia wysp przez argentyńskie wojska i zwrotu archipelagu Koronie. Warunek ten nie był akceptowany przez juntę, wobec czego nie mogło być mowy o jakimkolwiek porozumieniu. Wszystkie te zarzuty wysuwali przeciwko premier Thatcher widzowie nadawanego na żywo programu BBC, w którym wzięła ona udział w maju 1983 r. Pani premier skomentowała je wówczas następującymi słowy: Myślę, że jest to możliwe tylko w Wielkiej Brytanii, że premier jest oskarżany o zatopienie wrogiej jednostki stwarzającej zagrożenie dla naszej marynarki, podczas gdy głównym motywem moich działań było chronienie naszych marynarzy.

Adm. Fieldhouse o zatopieniu Belgrano: Nie mam wątpliwości, że była to najlepsza rzecz jaką zrobiliśmy. Odebraliśmy argentyńskiej marynarce serce do walki i pozostało nam tylko ich lotnictwo. To była znacząca korzyść. Podstawowym faktem dla całej sprawy pozostaje to, iż był to okręt wojenny, znajdujący się w strefie wojennej. Stanowił część silnej, dobrze uzbrojonej Grupy Bojowej, której zaangażowanie w walkę mogło przyczynić się do niepowodzenia Operacji Corporate [brytyjski kryptonim operacji odbicia Falklandów.]. To z powodu zatopienia General Belgrano argentyńskie jednostki nie opuściły do końca konfliktu strefy szelfu kontynentalnego, zbyt płytkiej dla okrętów podwodnych. A to oznacza, iż Conqueror nie tylko zatopił drugi co do wielkości okręt wroga, ale także wyeliminował z walk lotniskowiec oraz szereg mniejszych jednostek, zneutralizował argentyńską marynarkę jako całość.

Słynny nagłówek "The Sun" informujący o storpedowaniu krążownika General Belgrano:  Mamy cię! Nasze zuchy topią kanonierkę i dziurawią krążownik. Źródło: wikimedia.org

Słynny nagłówek „The Sun” informujący o storpedowaniu krążownika General Belgrano: Mamy cię! Nasze zuchy topią korwetę i dziurawią krążownik.
Źródło: wikimedia.org

Koniec walk

Bez wątpienia zatopienie General Belgrano było najbardziej znaczącym i powodującym najdalej idące skutki wydarzeniem wojny falklandzkiej. Gdy tylko informacja o nim dotarła do dowództwa Argentyńskiej Marynarki Wojennej ? Armada de la República Argentina (ARA), wszystkie jej okręty zostały wycofane na własne wody terytorialne, których nie opuściły już do końca konfliktu. Tym sposobem działania wojenne zostały ograniczone do działań powietrznych i lądowych. I choć Brytyjczycy ponieśli w nich dotkliwe straty (na dno poszły 2 niszczyciele, 2 fregaty, kontenerowiec i okręt desantowy), w ich efekcie 21 maja w zatoce San Carlos wysadzono 3 tysięczny desant. Pozbawiony wsparcia z kontynentu garnizon argentyński skapitulował ostatecznie 14 czerwca. Wojna kosztowała życie 712 Argentyńczyków i 256 Brytyjczyków.

Conqueror do końca konfliktu prowadził obserwacje działań lotnictwa argentyńskiego, a po jego zakończeniu powrócił do Faslane. Wpływając do portu okręt podniósł flagę ?Jolly Roger?, tradycyjny znak okrętów podwodnych Royal Navy oznaczający zatopienie wrogiej jednostki. Captain Wreford-Brown pytany o akcję powiedział: Marynarka przygotowywała mnie na taką okazję 13 lat. Nie mogłem tego zepsuć. W 1990 r. Conqueror został wycofany ze służby a następnie złomowany. Do chwili obecnej zachował się jedynie jego peryskop, będący eksponatem Muzeum Royal Navy w Gosport. Do dzisiaj Conqueror, numer taktyczny S-48, pozostaje jedynym atomowym okrętem podwodnym, który biorąc udział w działaniach wojennych zatopił wrogą jednostkę.

HMS Conqueror (S48) (drugi z lewej) podczas Dni Marynarki w Devonport (Plymouth) w 2006 r. Źródło: wikimedia.org

HMS Conqueror (S48) (drugi z lewej) podczas Dni Marynarki w Devonport (Plymouth) w 2006 r.
Źródło: wikimedia.org

ARA Hipólito Bouchard (D-26) Źródło: histarmar.com.ar

ARA Hipólito Bouchard (D-26)
Źródło: histarmar.com.ar

Bibliografia

I. Literatura:

? M. Middlebrook – The Fight for the „Malvinas”: The Argentine Forces in the Falklands War, London 1990
? M. Middlebrook – Operation Corporate: The story of the Falklands War, 1982, New York 1985
? Conway Maritime Press: All the World?s Fighting Ships 1947-1995, Annapolis 1995
? P.W. Bożenko – Submariny na wojnie, Moskwa 1999
? S. Woodward – One Hundred Days, Annapolis 1997
? History of The Royal Navy in the 20th Century, London 1987
? K. Kubiak – Falklandy-Port Stanley 1982, Warszawa 2007
? K. Kubiak – Działania sił morskich po drugiej wojnie światowej, Warszawa 2007
? P. Korzeniowski – Wojna o Falklandy 1982, Oświęcim 2012
? D. Anderson – Wojna o Falklandy 1982, Poznań 2009
? A. Komorowski – Broń torpedowa, Warszawa 1995

II. Źródła elektroniczne:

? http://www.globalsecurity.org/military/library/report/
1995/KAA.htm

? http://www.raf.mod.uk/history/MovementsoftheArgentinianNavy.cfm

?  http://en.wikipedia.org/wiki/ARA_General_Belgrano

? http://www.aacrucerobelgrano.org.ar/

? http://en.wikipedia.org/wiki/HMS_Conqueror_%28S48%29

? http://en.wikipedia.org/wiki/Churchill-class_submarine

? http://pl.wikipedia.org/wiki/Operacje_podwodne_w_wojnie_o_Falklandy-Malwiny

Wyznawca teorii wojennomorskich Mahana, Colomba i Corbetta. Gorący orędownik propagowania doktryny Nawalizmu na gruncie medialnym i społecznym w naszym kraju. Zainteresowania: wszystko co związane z budownictwem okrętowym oraz strategią i taktyką wojen morskich wieku pary, od okresu wojny krymskiej do okresu interwencji British Baltic Force w trakcie rosyjskiej wojny domowej włącznie. Dla stosownej przeciwwagi umysłowej, pochłania go również tematyka alianckich bombardowań powietrznych na niemieckie ośrodki miejskie w toku II WŚ oraz historia i rozwój "skrzydła bombowego" Rządu JKM - RAF Bomber Command.