Z przykrością informujemy, że w wieku 91 lat na wieczną służbę odszedł żołnierz batalionu AK Zośka pan Henryk Kowal pseudonim „Henryk”. Pan Henryk był uczestnikiem Powstania Warszawskiego, brał udział w walkach na Woli i w jej okolicach. W czasie Powstania został ciężko ranny.
Henryk Józef Kowal urodził się 1 stycznia 1923 roku. Należał do pokolenia kolumbów. Od 1937 r. był członkiem gimnazjalnej 18. Warszawskiej Żeglarskiej Drużyny Harcerzy. We wrześniu 1939 r. po radiowym apelu płk. Romana Umiastowskiego w składzie harcerskiego batalionu marszowego opuścił stolicę. Do Warszawy powrócił na przełomie września i października, gdy była już zajęta przez oddziały niemieckie.
W okresie od października 1939 do czerwca 1940 r. uczył się na tajnych kompletach – ukończył czwartą klasę gimnazjum, uzyskując „małą maturę”. Następnie w latach 1941-1943 był uczniem Państwowego Liceum Samochodowego przy ul. Chmielnej 102, zdając tam egzamin dojrzałości.
Henryk Józef Kowal, zdjęcie z okresu okupacji
Działalność konspiracyjną rozpoczął w kwietniu 1942 r. jako członek Grup Szturmowych (GS) Szarych Szeregów. Przydzielony został do 2. drużyny (CR-200) prowadzonej przez Feliksa Pendelskiego ps. „Felek”, znajdującej się w składzie Hufca „Centrum” (CR) – dowodzonego przez Tadeusza Zawadzkiego ps. „Zośka”. We wrześniu 1943 r., po przekształceniu warszawskich GS-ów w batalion „Zośka”, wszedł w skład 2. drużyny III plutonu 1. kompanii „Felek”. Wraz z Stanisławem Krawczykiem „Staśkiem” oraz Konradem Okolskim „Kubą” prowadził magazyn broni urządzony w pomieszczeniach gospodarczych Szpitala Dzieciątka Jezus przy ul. Nowogrodzkiej. Jako magazynier nie brał bezpośredniego udziału w akcjach bojowych oddziału, uczestniczył natomiast w konserwacji i przerzucaniu do innych lokali powierzonej mu broni.
Powstanie Warszawskie rozpoczął koncentracją w fabryce Telefunken przy ul Mireckiego na Woli, jako starszy strzelec zgrupowania Radosław Kedywu Komendy Głównej Armii krajowej.Od pierwszych chwil po godzinie „W” wraz z macierzystym III plutonem „Felek” dowodzonym przez sierż. pchor. „Kubę” brał udział w opanowaniu i zabezpieczeniu rejonu ul. Mireckiego – Okopowa. Na ul. Okopowej przy Glinianej uczestniczył w budowie pierwszej barykady przy bramie cmentarnej. 2 sierpnia wraz ze swoją drużyną brał udział w ataku na dwa niemieckie czołgi typu „Panther”, które wdarły się ul. Karolkową w pozycje powstańcze i ul. Mireckiego dotarły do ul. Okopowej na wysokości Cmentarza Żydowskiego. Po zdobyciu czołgów, około godz. 14-tej jego pluton (drużyny 2. i 4.) został wyznaczony do uderzenia na koszary niemieckie urządzone w zabudowaniach dawnej Szkoły Powszechnej Nr. 81 przy ul. Spokojnej 13. W tej akcji został ciężko ranny w płuco oraz obojczyk, co nie pozwoliło mu dalszy udział w walce.
Po wojnie, do 1973 r. pracował jako pracownik techniczny, a następnie kierownik Warsztatów Napraw Głównych i Głównego Dyspozytora w Zjednoczeniu warszawskiego PKS. W okresie nasilonych represji wobec byłych żołnierzy Armii Krajowej w 1948 r., co najmniej dwa razy tygodniowo, przez trzy miesiące, pisał w Dziale Kard swój życiorys. W 1960 r. rozpoczął studia w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej Politechniki Warszawskiej, uzyskując w 1966 r. dyplom inżyniera mechanika ze specjalnością maszyn roboczych i pojazdów. Od października 1973 r. rozpoczął pracę w Państwowym Biurze Podróży „Orbis”, by w lipcu 1982 r. przejść na emeryturę. Przez wiele lat pełnił funkcję skarbnika Środowiska byłych żołnierzy batalionu „Zośka” oraz uczestniczył w uroczystościach związanych z działalnością konspiracyjną i powstańczą batalionu.
Odznaczenia i awanse: Warszawski Krzyż Powstańczy (1982), Krzyż Armii Krajowej (1983), Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” z Rozetą i Mieczami (1989), Krzyż Partyzancki (1995), Medal „Za Warszawę 1939-1945” (1995), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2000). Awansowany do stopnia podporucznika rezerwy piechoty (1998).
9 czerwca 2013 r. 70 lecie Akcji pod Czarnocinem / Źródło: Profil fb Batalion „Zośka
Pogrzeb Pana Henryka odbędzie się 30 grudnia 2014 r. o godz. 11.30 w kościele św. Wojciecha przy ul. Wolskiej 76 w Warszawie, następnie trumna odprowadzona będzie na Cmentarz Wolski Prawosławny przy ul. Wolskiej 138/140.
Biogram powstał na podstawie Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego: http://ahm.1944.pl/
Zdjęcia: Profil fb JWK Cisi i Skuteczni, http://ahm.1944.pl/
