Improwizowany samochód pancerny "Korfanty". Źródło: Wikimedia Commons/domena publiczna

2019 Rokiem Powstań Śląskich

?Powstania Śląskie stanowią jedną z najpiękniejszych kart w dziejach narodu polskiego? ? głosi uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej ustanawiająca Rok Powstań Śląskich. Trzy powstania śląskie miały miejsce w latach 1919-1921 i choć stanowią fenomen w historii Polski to pozostają bardzo mało znane.  

W uchwale posłowie docenili rolę kobiet śląskich w kultywowaniu i obronie polskości Górnego Śląska. Podkreślono też zasługi Wojciecha Korfantego i znaczenie gospodarcze tej ziemi dla II Rzeczypospolitej.

Pełna treść uchwały

W skutek rozbicia dzielnicowego przez wiele wieków Śląsk pozostawał poza Polską, a już w XVIII wieku stał się częścią Prus, które prowadziły politykę germanizacyjną. Mimo to, zwłaszcza od drugiej połowy XIX wieku, narastało wśród mieszkańców Górnego Śląska poczucie polskości. Na początku XX wieku ich liderem staje się Wojciech Korfanty, który w obliczu klęski Niemiec w I wojnie światowej i odradzania się państwa polskiego wysuwa postulat przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Konferencja pokojowa w Paryżu zdecydowała o przeprowadzeniu plebiscytu. Dopiero na tej podstawie miała być podjęta decyzja o przyszłości regionu. Wobec terroru policji (SiPo) i bojówek niemieckich wybuchły I i II powstanie śląskie. Dowódcą był Alfons Zgrzebniok. W wyniku drugiego zrywu rozwiązano SiPo i powołano mieszaną polsko-niemiecką policję plebiscytową. W plebiscycie, który odbył się 20 marca 1921 roku, za Polską oddano 40% głosów. Wobec niekorzystnej propozycji podziału obszaru plebiscytowego wybuchło III powstanie śląskie. Dyktatorem i przywódcą politycznym był Korfanty, zaś dowódcami: najpierw Maciej Mielżyński, a następnie Kazimierz Zenkteller. III powstanie śląskie było lepiej przygotowane i uzyskało silne wsparcie ze strony rządu polskiego. Walki trwały kilka tygodni i zakończył je rozejm. Ostateczny podział obszaru plebiscytowego był znacznie korzystniejszy dla Polski. Ostatecznie włączenie części Górnego Śląska do Polski nastąpiło w czerwcu i lipcu 1922 roku.