A. Wejkszner – „Globalna sieć Al-Kaidy. Nowe państwo islamskie?”

Niewątpliwie terroryzm pozostaje jednym z kluczowych problemów bezpieczeństwa międzynarodowego. Choć w ostatnich latach przedmiotem ożywionej dyskusji na temat terroryzmu był fenomen tzw. Państwa Islamskiego, to nie należy zapominać, że jest to jeden z wielu przejawów aktywności terroryzmu religijnego. W ramach cyklu Oblicza współczesnego dżihadyzmu nakładem wydawnictwa Difin ukazała się kolejna wartościowa książka prof. UAM dr hab Artura Wejksznera pt. „Globalna sieć Al-Kaidy. Nowe państwo islamskie?”. Recenzowana monografia stanowi wyczerpujące studium ewolucji i działalności globalnej sieci salafickiego dżihadu, która często błędnie utożsamiana jest wyłącznie z działalnością Al-Kaidy.

Warto zauważyć, że jest to już druga druga książka Autora wydana na łamach wydawnictwa Difin poświęcona pogłębionej refleksji na temat współczesnego terroryzmu. Wydana w 2016 roku książka pt. „Państwo Islamskie. Narodziny nowego kalifatu?” okazała się wyjątkowym opracowaniem na krajowym rynku wydawniczym, gdyż wcześniej żaden z badaczy nie podjął się tak kompleksowej analizy faktów dotyczących powstania i ewolucji swoistego fenomenu wśród organizacji terrorystycznych jakim bez wątpienia pozostaje tzw. Państwo Islamskie. Globalna sieć Al-Kaidy stanowi logiczną kontynuacją dociekań naukowych autora, który tym razem swój wysiłek badawczy skoncentrował na międzynarodowym ruchu salafickiego dżihadu. Jak podkreśla autor błędem jest utożsamianie tej złożonej i globalnej struktury z konkretną organizacją terrorystyczną, tudzież Al-Kaidą. Należy podkreślić, iż Al-Kaida w jej pierwotnym kształcie (jak przekonuje autor, organizacją terrorystyczną sensu stricte Al- Kaida była w latach 1988-1998) jest przykładem jednej z najstarszych i najbardziej rozbudowanych organizacji terrorystycznych, której dziedzictwo w debacie naukowej jest często marginalizowane, chociażby z uwagi na duże zainteresowanie działalnością Daesh[1].

Książka składa się z dziewięciu uporządkowanych merytorycznie rozdziałów. W pierwszym rozdziale autor przedstawia genezę i ewolucję Al-Kaidy z perspektywy trzydziestu lat jej działalności. Drugi rozdział porusza problematykę współczesnego islamizmu. Poznajemy tutaj różnice i związki pomiędzy jego poszczególnymi nurtami. Trzeci rozdział stanowi w zasadzie kontynuację rozważań przedstawionych w poprzednim rozdziale. Autor skupił się tu na analizie radykalnej dżihadyzmu. Przedstawia założenia poszczególnych doktryn islamizmu oraz sylwetki najważniejszych ideologów. Rozdział czwarty obejmuje analizę struktury i celów al kaidy zarówno w ujęciu klasycznej organizacji, jak również jej autonomicznych komórek i organizacji afiliowanych. W rozdziale piątym autor omawia działalność al kaidy na płaszczyźnie propagandowej. Rozważania koncentruje nie tylko na aktywności terrorystów w internecie lecz również na działalności wydawniczej. Okazuje się bowiem, że ta jest prowadzona jest praktycznie na całym świecie w różnych językach, dostosowana treścią pod określonych odbiorców. Poznamy tu także sposoby pozyskiwania i indoktrynacji nowych członków komórek terrorystycznych. W szóstym rozdziale autor szczegółowo przedstawia strategiczne i taktyczne aspekty działalności Al-Kaidy. Ponadto omawia casus tzw. samotnych wilków oraz dążenia terrorystów do pozyskania broni masowego rażenia. W rozdziale siódmym przedstawiono aktywność Al-Kaidy i powiązanych z nią komórek w ujęciu geograficznym. Poznajemy tu zatem przebieg najważniejszych zamachów dokonanych przez dżihadystów w poszczególnych państwach. Lektura przedostatniego rozdziału pozwala poznać nam współczesne źródła finansowania Al-Kaidy oraz najważniejsze aspekty polityki budżetowej terrorystów. Autor wyjaśnia tu także rolę systemu hawala[2] i coraz popularniejszych obecnie krypto-walut w finansowaniu organizacji terrorystycznych. Ostatni, dziewiąty rozdział stanowi poszukiwanie odpowiedzi na odważne pytanie o przyszłość globalnej sieci dżhadystycznej. Autor stawia tezę, iż na podwalinach Al-Kaidy w sprzyjających uwarunkowaniach może powstać nowe Państwo Islamskie. Wskazuje także na możliwe scenariusze powołania nowego kalifatu i ich potencjalne skutki. Burzy to dość powszechne przekonanie o rzekomym zaniku aktywności terrorystów powiązanych z globalną siecią Al-Kaidy.

Trzeba pogratulować autorowi wysiłku naukowego i wytrwałości przy opracowaniu monografii, zwłaszcza w kontekście deficytu materiałów źródłowych. Autor korzystał zarówno z literatury zagranicznej, jak również z dokumentów, tekstów źródłowych, a nawet wypowiedzi i wystąpień przedstawicieli organizacji terrorystycznych. Autor posłużył się różnymi metodami badawczymi, które pozwoliły uzyskać wyczerpujące odpowiedzi na stawiane pytania badawcze. Książkę wzbogaca wiele rysunków i tabel, które pozwalają lepiej poznać omawiane w niej zagadnienia. Warto zauważyć, że na początku książki znajdziemy również słownik pojęć. Z pewnością jest to obowiązkowa lektura dla badaczy i analityków zjawiska terroryzmu oraz przedstawicieli służb oraz instytucji państwa odpowiedzialnych za jego zwalczenie. Choć książka ma charakter pracy naukowej, to napisana jest w sposób przystępny także dla czytelnika, który po raz pierwszy będzie miał styczność z zwartą w niej problematyką.


Autor: Artur Wejkszner

Tytuł: Globalna sieć Al-Kaidy. Nowe państwo islamskie?

Wydawnictwo:Difin

Oprawa: Miękka

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-8085-440-6

Liczba stron: 384

>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<

 

Artur Wejkszner jest znaną i szanowną postacią w środowisku naukowym, zwłaszcza zaś w kręgach badaczy problematyki współczesnego terroryzmu. Politolog, doktor habilitowany, profesor w Zakładzie Studiów Strategicznych Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, autor kilkudziesięciu publikacji dotyczących problematyki terroryzmu międzynarodowego, radykalizmu islamskiego oraz stosunków międzynarodowych.

PRZYPISY

[1] Pejoratywne  i symboliczne określenie organizacji terrorystycznej działającej głównie na terytoriach Iraku i Syrii, obowiązujący synonim tzw. Państwa Islamskiego.
[2] Nieformalny system transferów finansowych.

Absolwent Wydziału Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Obrony Narodowej w Warszawie (obecnie Akademii Sztuki Wojennej). Instruktor strzelectwa sportowego, instruktor kalisteniki i zagorzały fan wycieczek górskich. Zdobywca Wojskowej Odznaki Górskiej 21 Brygady Strzelców Podhalańskich i Odznaki Skoczka Spadochronowego Służb Ochrony. Członek grupy rekonstrukcyjnej SPAP Wojkowice i Stowarzyszenia "Głos bohatera". Do głównych zainteresowań naukowych autora należą terroryzm międzynarodowy, przestępczość zorganizowana, społeczne inicjatywy w obszarze bezpieczeństwa i obronności oraz zarządzanie kryzysowe.