Media państwowe Chińskiej Republiki Ludowej poinformowały w dniu 10 marca br., że pierwszy rodzimy myśliwiec 5. generacji, czyli Chengdu J-20 Black Eagle wszedł do służby w Siłach Powietrznych Armii Ludowo-Wyzwoleńczej (PLAAF). Oznacza to, że Chiny są formalnie drugim, po Stanach Zjednoczonych państwem, które wprowadziło do linii maszyny nowej generacji.
W piątek, 10 marca br. Kanał 7 chińskiej telewizji państwowej CCTV (zajmujący się w sprawami wojskowymi ? przyp. red.) zaprezentował materiał wideo, przedstawiający ceremonię wejścia do służby myśliwców 5. generacji Chengdu J-20 Black Eagle, wraz z ciężkimi samolotami transportowymi Xi?an Y-20 Kunpeng (czytaj także: Chiny: Ciężkie transportowce Y-20 już wkrótce w służbie) oraz kolejnymi bombowcami strategicznymi Xi?an H-6K (jest to najnowszy wariant H-6; w 2015 roku w służbie było 15 H-6K ? przyp. red.). Nie ujawniono natomiast, ile myśliwców 5. generacji weszło na wyposażenie PLAAF, choć na chińskich forach internetowych pojawiły się zdjęcia trzech maszyn o numerach seryjnych ?78272?, ?78273? i ?78274?, a więc zupełnie innych niż wcześniejsze prototypy, co wskazuje na ich odbiór przez Siły Powietrzne.
Według obserwatorów, nowe samoloty miały jednocześnie dołączyć do wspólnych ćwiczeń różnych rodzajów sił zbrojnych, a anonimowe źródła zbliżone do PLAAF poinformowały dziennik South China Morning Post, że nadal istnieją pewne problemy techniczne związane z J-20, w tym z silnikami WS-15, systemami sterowania, powłoką i materiałami technologii ?stealth? oraz czujnikiem podczerwieni. Podkreślają oni jednak, że PLAAF może przyspieszyć wdrażanie nowych maszyn (mówił o tym także wcześniej dowódca PLAAF, gen. Ma Xiaotian) z uwagi na przebazowanie myśliwców F-35B Lightning II przez Amerykanów do Japonii w styczniu br. (czytaj więcej: USMC: Pierwsza eskadra F-35B wyruszyła do Japonii [FOTO+WIDEO]) oraz rozpoczęciu w 2018 roku dostaw dla Korei Południowej 40 maszyn w wersji F-35A.
Informacja pojawiła się w cztery miesiące od pierwszej publicznej prezentacji tych samolotów w czasie otwarcia 11. edycji największych chińskich targów lotniczych China International Aviation & Aerospace Exhibition (Airshow China) 2016 w Zhuhai koło Hongkongu (1-6 listopada), gdy dwa samoloty wystartowały z lotniska w pobliżu Foshan (czytaj więcej: Airshow China 2016: Publiczny debiut myśliwców 5. generacji J-20 [WIDEO]). Warto również przypomnieć, że w połowie lutego ub. r. według informacji z chińskich portali internetowych, myśliwiec J-20 wszedł w fazę wstępnej produkcji seryjnej i w 2017 roku miała zostać sformowana pierwsza eskadra złożona z tych maszyn (czytaj więcej: Pierwsza eskadra J-20 w przyszłym roku?), co potwierdzają poniekąd najnowsze rewelacje.
Czym jest Chengdu J-20 Black Eagle?
Pierwszy chiński myśliwiec nowej generacji, stworzony przez Chengdu Aircraft Industry Group, od początku swego istnienia był owiany tajemnicą. Władze Państwa Środka niechętnie pokazywały zdjęcia dobrej jakości, a te opublikowane były skrupulatnie wybrane tak, aby pozostawiać domysły, co do szczegółów konstrukcji. Jednak na pierwszy rzut oka widać było pewne rozwiązania konstrukcyjne zapożyczone z F-22A Raptor i rosyjskiego prototypowego samolotu MiG 1-44 MFI.
Pierwszy prototyp z numerem bocznym 2001 wzbił się w powietrze w dniu 11 stycznia 2011 roku, a drugi (?2002?) w dniu 10 maja rok później. W 2014 roku oblatano aż cztery maszyny o numerach: ?2011? (1 marca), ?2012? (26 lipca), ?2013? (29 listopada) oraz ?2015? (19 grudnia). W dniu 13 września 2015 roku oblatano prototyp o numerze ?2016?, a w listopadzie ? ?2017?. W grudniu spotterzy zauważyli na ziemi egzemplarz o numerze ?2101?, który najprawdopodobniej jest pierwszym pochodzącym ze wstępnej produkcji seryjnej (Low Rate Initial Production; LRIP). Maszynę oblatano w dniu 18 stycznia br.
Do testów pokładowego radaru Type 1475 (KLJ-5) typu AESA (z aktywnym skanowaniem) użyto specjalnie przebudowanego Tu-204 o numerze bocznym 769 (Amerykanie do testowania radaru Northrop Grumman AN/APG-77 AESA dla F-22A używali Boeinga 757). Ponadto, egzemplarze od 2011 wzwyż posiadają system wykrywania i śledzenia IRST (Infra-Red Search and Track) oraz system wskazywania celu EOTS (Electro-Optical Targeting System), dobrze widoczne pod nosem samolotów. Amerykańscy analitycy i eksperci wojskowi ocenili, że rozwiązanie to zostało skradzione z F-35 (w kwietniu 2009 roku chińscy hakerzy wykradli dane na temat tych maszyn i nie był to ostatni atak). Prototyp ?2015? w porównaniu z ?2011? i ?2012? ma zmodyfikowane ogonowe usterzenie poziome. Zmiana ta wynikała z instalacji radaru w sekcji ogonowej (podobnie jak w T-50 PAK FA), tak aby pilot miał pełny obraz pola walki o kącie 360 stopni. Z kolei w ?2016? zauważono zmodyfikowane wloty powietrza do silników zaprojektowano zgodnie z wymogami efektywności naddźwiękowej (Diverterless Supersonic Inlet; DSI) i w celu zmniejszenia masy i sygnatury radarowej (RCS).
Wszystkie wcześniejsze prototypy były wyposażone w rosyjskie silniki Liulka AŁ-31 (Saturn 117S), ale ? jak zapewniali Chińczycy ? od 2019 roku seryjne samoloty miały otrzymać rodzime Xian WS-15. Modyfikacje w DSI sugerują, że wymiana silników mogła nastąpić wcześniej, choć z uwagi na to, że nowe rodzime silniki nie są produkowane seryjnie, Chińczycy mogli wyposażyć w nie tylko kilka egzemplarzy samolotów (co zdają się potwierdzać najnowsze informacje). Z kolei egzemplarz ?2017? otrzymał nową owiewkę, zwiększającą pilotowi widoczność i według specjalistów jest najbardziej zbliżonym prototypem do ostatecznej wersji seryjnej samolotu.
Chińscy urzędnicy państwowi określają zapotrzebowanie na myśliwce 5. generacji J-20 w liczbie łącznie 500-700 egzemplarzy.
Źródło:
scmp.com: China?s J-20 stealth fighter joins the People?s Liberation Army air force
Czytaj także:
F-35B Korpusu Piechoty Morskiej biorą udział w ćwiczeniach w Korei Płd.
Oblot drugiego prototypu chińskiego myśliwca 5. generacji J-31 [FOTO]
Chiny: Pierwsza piątka kobiet-pilotów dopuszczona do lotów bojowych śmigłowcami szturmowymi
Katastrofa myśliwca J-10 chińskiego zespołu akrobacyjnego
