Myśliwiec Brewster B-239 należący do fińskiego lotnictwa/ Źródło: Wikimedia Commons

Eino Luukkanen – gwiazda fińskiego lotnictwa wojskowego okresu II wojny światowej

Każdy kraj posiadający lotnictwo, którego piloci wzięli udział w II wojnie światowej posiada listę swoich asów powietrznych. Dla Finów jednym z takich bohaterów jest podpułkownik Eino Luukkanen, biorący udział w walkach przeciwko pilotom ???????-????????x ????.

Eino Luukkanen urodził się 4 czerwca 1909 r. w Jaakkima. Po ukończeniu Szkoły Kadetów w Sortavala, w maju 1933 r. otrzymał przydział do Wiipuri. Podporucznik Luukkanen został pilotem 1. Wydzielonej Eskadry Morskiej wyposażonej w wodnosamoloty Hansa-Brandenburg A.22. Po dwóch latach zdołał uzyskać skierowanie na szkolenie myśliwskie. Po jego zakończeniu i awansie na porucznika przeniósł się do 26. dywizjonu myśliwskiego mającego swoją bazę w Suur-Marijoki. Luukkanen mógł wreszcie zasiąść za sterami wymarzonego myśliwca, którym był wtedy Bristol IV A.

Gdy 30 listopada 1939 r. Finlandia została zaatakowana przez Armię Czerwoną Eino Luukkanen był dowódcą III eskadry 24. dywizjonu myśliwskiego w Utti. Porucznik Luukkanen był pierwszym fińskim pilotem, który zestrzelił sowiecką maszynę. 1 grudnia jego ofiarą stał się bombowiec DB-3. Siedemnaście dni później celny ostrzał fińskiej (!) artylerii przeciwlotniczej zmusił Eino do przymusowego lądowania. Na szczęście dla niego, znalazł się po właściwej stronie frontu. Do końca roku zdołał jeszcze zestrzelić Polikarpowa R-5. Do końca ?wojny zimowej? Finowi udało się zestrzelić jeszcze jeden sowiecki samolot, był nim Tupolew SB-2.

Jeszcze przed wybuchem wojny niemiecko-sowieckiej, w której to Finlandia walczyła do września 1944 r. po stronie III Rzeszy kapitan Luukkanen i jego koledzy odebrali w Szwecji amerykańskie Brewstery B-239. Pilotując nową maszynę, Eino strącił 8 lipca sowiecką ?Czajkę? I-153. Na początku listopada został dowódcą 30. dywizjonu myśliwskiego. Koniec 1941 r. zakończył z liczbą osiemnastu powietrznych zwycięstw w dotychczasowej karierze. W kolejnym roku fińscy piloci napotykali w powietrzu już nie tylko samoloty rodzimej sowieckiej produkcji, ale również maszyny przesyłane Stalinowi w ramach ustawy Lend-Lease. 30 października 1942 r. major Luukkanen zestrzelił Spitfire?a Mk.V nad Oranienbaumem.

Podpułkownik Eino Luukkanen/ Źródło: Wikimedia Commons

Podpułkownik Eino Luukkanen/ Źródło: Wikimedia Commons

Wczesną wiosną 1943 r. Eino został dowódcą nowego – 34. dywizjonu, który został wyposażony w niemieckie Messerschmitty Bf 109-G. W tym okresie Finowie z dywizjonu Lukkanena ścierali się w powietrzu m.in. z myśliwcami Ła-5, P-39 ?Airacobra? i Douglasami A-20 oraz szturmowcami Ił-2. Piloci Luukkanena mieli ciężkie zadanie. Ich zadaniem była obrona blisko 400 km odcinka granicy, nadzór nad bezpieczeństwem głównych portów oraz przestrzeni powietrznej nad Helsinkami.

Z każdym kolejnym miesiącem przewaga sowieckiego lotnictwa uwidaczniała się coraz bardziej. Mimo tego, fińscy piloci odnosili kolejne zwycięstwa. Kwestią czasu było jednak zwycięstwo sowieckich lotników. Majorowi Lukkanenowi udało się do września 1944 r. strącić w sumie 56 maszyn nieprzyjaciela w trakcie 441 lotów bojowych. Gros swoich zwycięstw (39) odniósł, pilotując Me Bf 109-G. Pozostałe ? odpowiednio 2,5 i 14,5 na Fokkerze D.XXI  i Brewsterze B-239.

Niestety dla Luukkanena jego kariera zakończyła się niechlubnie, a mianowicie sądem wojennym. W 1951 r. oficer przekazał pewnemu człowiekowi jak sam  później tłumaczył ?w dobrej wierze? serię zdjęć lotniczych. Osoba ta okazała się agentem szwedzkiego wywiadu. Luukkanen został zdegradowany i pozbawiony oficerskiej pensji. W późniejszym czasie jednak przywrócono mu uposażenie, ale echa wokół tej sprawy ciągnęły się za nim do końca jego dni. Podpułkownik Eino Luukkanen zmarł 10 kwietnia 1961 r.

Absolwent historii UMCS. Jego zainteresowania to historia XX-lecia międzywojennego, front wschodni podczas II Wojny Światowej, historia wojsk powietrznodesantowych oraz dzieje Waffen SS.