Henryk Stańczyk, Stefan Zwoliński „Wojsko Berlinga i Żymierskiego 1943-1945” – recenzja

Wojsko Polskie formowane na Wschodzie od maja 1943 roku miało znaczący wkład w historię polskiego czynu zbrojnego w II wojnie światowej oraz zwycięstwo nad III Rzeszą. Za sprawą Oficyny Wydawniczej RYTM na krajowym rynku wydawniczym ukazała się książka ?Wojsko Berlinga i Żymierskiego 1943-1945? dzięki której Czytelnik może poznać okoliczności powstania, rozwój i szlak bojowy Wojska Polskiego na froncie wschodnim w latach 1943 ? 1945.

Badania dotyczące dziejów Wojska Polskiego formowanego pod egidą Stalina w ZSRR od 1943 roku były niezwykle popularne wśród historyków w czasach PRL. W tamtym okresie powstało mnóstwo prac na omawiany temat jednak lwia część z nich pomimo dobrego poziomu w wersji faktograficznej posiada zbędny ?balast ideologiczny? obniżający ich jakość i wartość poznawczą. Po przełomie systemowym jaki dokonał się w naszym kraju po 1989 roku, temat tzw. ?ludowego? Wojska Polskiego dla wielu historyków stał się niepopularny, by nie napisać wstydliwy. Polscy żołnierze którzy przybyli ze wschodu doczekali się zaś wielu niesłusznych oszczerstw i przeinaczeń ze strony osób mających słabe rozeznanie w zawiłym temacie. Na szczęście pojawiają się co jakiś czas wartościowe pozycje w sposób merytoryczny i kompleksowy ukazujący ten etap w historii oręża polskiego.

Autorami pracy są dwaj historycy wojskowości od lat zajmujących się historią XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem problematyki II wojny światowej. Profesor Henryk Stańczyk jest pułkownikiem Wojska Polskiego w stanie spoczynku. Spod jego ręki wyszyło ponad 130 publikacji naukowych i popularnonaukowych poświęconych jednostkom Wojska Polskiego na wszystkich frontach II wojny światowej. Warto wspomnieć choćby tytuły takie jak: ?Arnhem 1944?, ?Kampania Polska 1939 roku? oraz liczne artykuły publikowane choćby na łamach Wojskowego Przeglądu Historycznego? i innych fachowych czasopism. Podobnie rzecz się ma z drugim współautorem książki doktorem Stefanem Zwolińskim. Jest  on także emerytowanym pułkownikiem Wojska Polskiego mającym na swym koncie liczne prace poświęcone interesującej Nas tematyce jest m.in. współautorem książki ?Bez możliwości wyboru. Wojsko Polskie na froncie wschodnim 1943-1945?. Obaj autorzy mają w swym życiorysie pracę w Wojskowym Instytucie Historycznym, a także Akademii Obrony Narodowej. Jak widać po tym krótkim przedstawieniu autorów mamy do czynienia z doskonałymi znawcami tematu, którzy na podstawie najnowszych ustaleń badawczych postanowili ukazać nam historię Wojska Polskiego na froncie wschodnim.

Publikacja składa się z czterech głównych rozdziałów podzielonych na liczne podrozdziały, treść książki uporządkowana została w układzie problemowym. Rozdział pierwszy podejmuje kwestię genezy Wojska Polskiego po opuszczeniu ZSRR przez armię gen. Andersa. Oczywiście otrzymamy cały przegląd działań tzw. lewicy polskiej jak i pułkownika Berlinga zabiegających o powtórne formowanie jednostek z obywateli polskich. Szczególnie ciekawe są podrozdziały podejmujące dosyć problematyczne kwestie ?braterstwa broni? z Armią Czerwoną oraz zmieniającego się stosunku wojska do Armii Krajowej. W rozdziale drugim omówione zostały kwestie organizacji, wyszkolenia i uzbrojenia żołnierzy począwszy od 1 Dywizji Piechoty, a skończywszy na całościowym przeglądzie wojska. Niezwykle interesującym zagadnieniem jest przedstawienie próby, niestety nie udanej stworzenia Frontu Polskiego. Rozdział ten zawiera sporo schematów i tabel pozwalających rozeznać się choćby w sprzęcie jakim dysponowały jednostki polskie. Trzeci rozdział traktuje o bodaj największej chyba bolączce oddziałów, a mianowicie kadrach oficerskich i podoficerskich. Uzyskujemy wiedzę o ?pomocy kadrowej? od ZSRR, ale też co ważniejsze o sposobie kształcenia własnych kadr po to by uzupełniać zapotrzebowanie rozrastającej się armii. Ostatni rozdział zawiera historię szlaku bojowego od Lenino do Berlina i czeskiej Pragi. Autorzy prezentują  wszystkie najważniejsze miejsca, gdzie żołnierz polski bił się z hitlerowskim najeźdźcą. Opisano walki pod Dęblinem i Puławami, przyczółku magnuszewskim, pomoc walczącej stolicy, przełamanie Wału Pomorskiego czy też bitwy o Kołobrzeg. Nie zabrakło również informacji o walkach o Berlin oraz o krwawych starciach pod Budziszynem.

Książka napisana jest prostym językiem narracji, dzięki czemu jej lektura nie stwarza trudności. Całość czyta się dosyć szybko i przyjemnie.

Aparat naukowy książki zbudowany jest na bardzo dobrym poziomie. Rozdziały opatrzone są przypisami dzięki czemu łatwo odnajdziemy więcej informacji na temat rzeczy, które nas zainteresowały w trakcie lektury. Publikacja jest oparta na szerokiej bazie bibliograficznej, dzięki czemu historia Wojska Berlinga i Żymierskiego jest ukazana rzetelnie i we właściwym świetle bez przeinaczeń i niedomówień. Niezwykle wartościowym elementem książki jest trzynaście szkiców uzupełniających narrację rozdziału czwartego. Dzięki nim możemy śledzić choćby położenie oddziałów w trakcie opisywanych starć. Oceniając zewnętrzną stronę książki, należy stwierdzić iż Wydawnictwo Rytm przygotowało ją na wysokim poziomie. Publikacja ma twardą oprawę, porządnie zszyte strony oraz przejrzysty układ treści.

Podsumowując książkę ?Wojsko Berlinga i Żymierskiego? oceniam bardzo dobrze, dlatego też uważam iż powinna się stać obowiązkową pozycją nie tylko dla wszystkich osób zainteresowanych dziejami Wojska Polskiego, lecz także dla pasjonatów II wojny światowej po to by zrozumieć i docenić wkład Polskich żołnierzy ?ze wschodu? w zwycięstwo nad III Rzeszą.


1523-1080Autor: Henryk Stańczyk, Stefan Zwoliński

Tytuł: Wojsko Berlinga i Żymierskiego

Wydawnictwo:  Oficyna Wydawnicza RYTM

Oprawa: Twarda

Rok wydania: 2015

ISBN: 978-83-7399-644-1

Liczba stron: 368

Format: 25 x 17,5 cm

>>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<

 

Absolwent historii na Uniwersytecie Marii-Curie Skłodowskiej w Lublinie. Interesuje się historią wojskowości XIX i XX wieku oraz dziejami Rosji. Był członkiem koła historyków krajów Europy Wschodniej.