Gibraltar sfotografowany przez amerykańskiego satelitę Landsat. / fot. Wikimedia Commons (NASA World Wind).

Hiszpania chce zmiany statusu Gibraltaru

W związku z Brexitem, szef hiszpańskiego MSZ wezwał Wielką Brytanię do zmiany statusu prawnomiędzynarodowego Gibraltaru, ustanawiając ?wspólną suwerenność? pod oboma krajami.

Minister Spraw Zagranicznych i Kooperacji Hiszpanii, José Manuel Garcia-Margallo w czasie wywiadu udzielonego w hiszpańskiej telewizji Antena 3, komentując wyniki referendum ws. członkostwa Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej, podkreślił fakt, że obywatele 30-tysięcznego Gibraltaru (zwanego także Skałą) w przeważającej liczbie głosów (95,9%) sprzeciwili się Brexitowi:

To całkowita zmiana perspektywy, która otwiera nowe możliwości na Gibraltarze nie widziane od bardzo dawna. Mam nadzieję, że formuła ?wspólnej suwerenności? – żeby było jasne, hiszpańskiej flagi na Skale – jest znacznie bliższa niż do tej pory.

Jeszcze przed przeprowadzeniem referendum hiszpański minister zaproponował publicznie ideę ?wspólnej suwerenności? ze Zjednoczonym Królestwem nad Gibraltarem twierdząc, że jeśli Wielka Brytania opuści szeregi UE, status ten pozwoli Gibraltarowi na utrzymanie dostępu do jednolitego rynku europejskiego. Dodał, że należałoby zapewnić temu terytorium status osobowy, aby mieszkańcy Gibraltaru mogli zachować brytyjskie obywatelstwo, jeśli tego chcą, oraz własny status podatkowy. Ocenił, że rozwiązanie prawne już istnieje, przytaczając art. 144 Konstytucji Królestwa Hiszpanii z dnia 27 grudnia 1978 r., który mówi:

Kortezy Generalne, kierując się względami interesu ogólnonarodowego, mogą w drodze ustawy organicznej:

a) wyrazić zgodę na ukonstytuowanie się wspólnoty autonomicznej o zasięgu terytorialnym nie przekraczającym jednej prowincji i nie spełniającej wymogów określonych w art. 143 ust. 1,

b) wyrazić zgodę na uchwalenie statutu autonomicznego lub w razie potrzeby uchwalić go dla terytoriów nie wchodzących w skład prowincji,

c) zastąpić inicjatywę korporacji lokalnych, o której mowa w art. 143 ust. 1.

Reakcja władz maleńkiego terytorium zamorskiego była natychmiastowa. Szef Ministrów Gibraltaru (lider największej partii w lokalnym parlamencie), Fabian Picardo kategorycznie odrzucił propozycję hiszpańską, oświadczając, że:

Gibraltar nigdy nie zaakceptuje wspólnej suwerenność z Hiszpanią czy innym krajem, należy do Wielkiej Brytanii w 100%.

Zgodnie z oficjalnymi danymi brytyjskiej centralnej Komisji Wyborczej (Electoral Commission), 96,9% wyborców Gibraltaru głosowało za pozostaniem Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. Frekwencja w tym terytorium wyniosła 83,5%. Z 24.117 obywateli zarejestrowanych na Gibraltarze 19.322 głosowało za, a tylko 823 poparło Brexit.

Status Gibraltaru jest kwestią sporną pomiędzy Wielką Brytanią a Hiszpanią. Zostało przekazane Zjednoczonemu Królestwu przez Madryt w 1704 roku na mocy Traktatu z Utrechtu. Współczesna Hiszpania rości sobie prawa do Skały, lecz jej mieszkańcy dwa razy w referendach, w 1967 i 2002 roku, odrzucili pomysł przyłączenia z powrotem do kraju.

Na początku maja br. brytyjskie media ujawniły, że w połowie kwietnia br. miał miejsce incydent pomiędzy hiszpańską Gwardią Cywilną (Guardia Civil) a amerykańską i brytyjską marynarką wojenną, gdy hiszpańska łódź patrolowa utrudniała manewrowanie amerykańskiemu atomowemu okrętowi podwodnemu USS Florida (SSGN-728). Interweniowała wówczas brytyjska łódź patrolowa HMS Sabre (P285) oddając strzały ostrzegawcze w kierunku Hiszpanów (czytaj więcej: Incydent w Cieśninie Gibraltarskiej).

Rafał "Ralph" Muczyński, koordynator działu "Wojsko". Absolwent stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie w Białymstoku i politologii na Politechnice Białostockiej. Rysownik-hobbysta (więcej: http://ralph1989.deviantart.com oraz www.facebook.com/Ralph1989Arts) Zainteresowania: rysunek, wojskowość (szeroko pojęte zagadnienia współczesnej armii od strony uzbrojenia, zwłaszcza lotnictwo i technika rakietowa), polityka międzynarodowa, historia XX wieku.