FSB, jak niegdyś w prostej linii przez ostatnie niemal sto lat: WCzK, OGPU, NKWD, NKGB, MGB, KGB i MB, jest nie tylko służbą specjalną współczesnej Rosji, ale także jednym z jej symboli. Symboli potęgi politycznej państwa rosyjskiego, ale i z drugiej strony szpiegomanii, czasem zahaczającej o absurdy obejmowania wszystkiego tajemnicą państwową. Czym jest FSB, jakie są jej zadania i prerogatywy, sukcesy i porażki w tropieniu zdrajców i agentów obcego wywiadu? Na te i wiele innych pytań odpowiada kompleksowa monografia Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej.
Monografia pt. ?Federalna Służba Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej? autorstwa Marka Berlińskiego i Roberta Zulczyka ukazała się pod Naszym patronatem medialnym. Solidnie wydana w twardej oprawie, emanuje prostotą układu graficznego na okładce, przedstawiającej logo FSB FR na zielono-czarnym tle. Wcześniej w serii ?Gry wywiadów? ukazały się książki pt. ?Aparat centralny 1. Zarządu Głównego KGB jako instrument realizacji globalnej strategii Kremla 1954-1991?, ?Sztuka wywiadu w państwie współczesnym? oraz ?Kłamstwo i podstęp we współczesnym świecie.?
Książka składa się z zasadniczo dwóch części: transformacji aparatu bezpieczeństwa w latach 1991-1995, czyli tuż po rozpadzie ZSRR i rozwiązaniu KGB oraz tematyki właściwej, czyli FSB FR w formie jaką dziś znamy. Dodatkiem są załączniki, o którym jeszcze wspomnę. We wstępie, Autorzy podkreślają, że bibliografię pod niniejszą publikację stanowiły wyłącznie źródła rosyjskie, co podnosi jej wartość jako kompleksowej monografii skierowanej nie tylko do przeciętnego Czytelnika, ale także osoby zajmującej się sprawami bezpieczeństwa zawodowo.
Pierwsza część chronologicznie i dokładnie opisuje rozwiązanie KGB ZSRR, poprzedzone Puczem Janajewa z Państwowym Komitetem ds. Sytuacji Nadzwyczajnej (GKCzP) na czele, następnie przekazaniu kompetencji KGB RFSRR dla Międzyrepublikańskiej Służby Bezpieczeństwa (MSB), a później Agencji Bezpieczeństwa Federalnego (AFB) i Ministerstwu Bezpieczeństwa i Spraw Wewnętrznych (MB). Ostatnią próbą zreformowania aparatu bezpieczeństwa Rosji przed powołaniem naszej głównej ?bohaterki? była Federalna Służba Kontrwywiadu (FSK).
Druga część przechodzi do meritum, czyli powstałej formalnie w kwietniu 1995 roku FSB FR. W tym rozdziale Autorzy jeszcze dogłębniej skupiają się na strukturze obecnej służby specjalnej Rosji, jej poszczególnych Departamentach i Zarządach, które przechodziły przez ten czas kilka reform. Następnie opisuje strukturę jednostek terenowych i ? co jest arcyciekawym elementem tej książki ? zamieszcza dokładne dane teleadresowe placówek FSB w całej Rosji (Zarządów na poszczególne jednostki terytorialne, placówek szkoleniowo-dydaktycznych, podmiotów strukturalnych kontrwywiadu wojskowego KWW czy w końcu Federalnej Służby Pogranicznej). Warto przy tym wspomnieć, że we wstępie Autorzy ostrzegają przed ewentualnymi konsekwencjami próby używania tychże danych, więc należy je traktować jako ciekawostkę. Nie mogło oczywiście zabraknąć opisu i zadań jednostek specjalnego przeznaczenia, czyli specnazu, a konkretniej jednostek Alfa (Zarząd ?A) i Wympieł (Zarząd ?W?).
Dalszą część tego rozdziału dotyczy poszczególnych informacji personalnych. Na początek Autorzy serwują nam opisy 54 spraw rozpracowania charakteru szpiegowskiego przez rosyjski kontrwywiad w latach 1992-2015, czyli obywateli Rosji i cudzoziemców oskarżonych odpowiednio o zdradę i szpiegostwo na rzecz obcego wywiadu. Warto nadmienić, że wśród nich jest otruty przez rosyjskie służby Aleksandr Litwinienko czy sprawa dwóch Rosjan zwerbowanych przez polskie służby specjalne w latach 2005 i 2012 roku. ?Wisienką na torcie? tej części jest jednak poważna wpadka FSB na Ukrainie w 2010 roku. Dalsze informacje dotyczą 36 not biograficznych wyselekcjonowanych osób zajmujących kierownicze stanowiska w radzieckim i rosyjskim aparacie bezpieczeństwa po 1990 roku, w tym m.in. pierwszego Dyrektora FSB, Siergieja Stiepaszyna czy obecnego prezydenta Rosji, Władimira Putina.
Ostatnią część książki, choć faktycznie nieco połowę jej grubości, stanowią wspomniane na początku załączniki, których jest aż szesnaście. To wielka gratka dla zainteresowanych dogłębnie tematyką rosyjskich służb specjalnych, gdyż są to przetłumaczone na język polski m.in. najważniejsze dokumenty, związane z bezpieczeństwem narodowym Rosji: ustawy federalne, rozporządzenia, dekrety prezydenta FR, regulamin i kompetencje śledcze FSB, następnie koncepcje, strategie, podstawy polityki i doktryny bezpieczeństwa na różnych płaszczyznach oraz wykaz 23 organizacji uznanych za terrorystyczne, których działalność na terytorium Rosji została zakazana. (głównie tych o podłożu islamistycznym, ale nie brakuje także wpisanej w 2014 roku ?Wspólnoty Terrorystycznej ? strukturalnej komórki organizacji Prawy Sektor na terytorium Krymu?).
Podsumowując, wydana przez Oficynę Wydawniczą RYTM monografia pt. ?Federalna Służba Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej? to naprawdę solidna dawka informacji i prawdziwe kompendium wiedzy na temat powstania, struktury i dotychczasowego funkcjonowania FSB FR. Jest to istotne, gdyż warto przypomnieć, że w dniu 18 września br. rosyjski dziennik Kommiersant, powołując się na swoje źródła rządowe, informował, że jeszcze przed wyborami prezydenckimi w 2018 roku na bazie FSB, Służby Wywiadu Zagranicznego (SWR) oraz większości jednostek Federalnej Służby Ochrony (FSO) powstanie Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego FR (czytaj więcej: Powstanie Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego Federacji Rosyjskiej), kończąc funkcjonowanie rosyjskiego kontrwywiadu pod istniejącą nazwą i jednocześnie konsolidując i wzmacniając służby specjalne tego państwa, jak nieodległych czasach ZSRR. Książkę mogę polecić wszystkim zainteresowanym tematyką rosyjską, w szczególności zagadnieniami jej bezpieczeństwa wewnętrznego i służb specjalnych, a także profesjonalistom w tym zakresie. To monografia naprawdę godna uwagi!
MAREK BERLIŃSKI (ur. 1956) ? absolwent dwóch wyższych uczelni; profesjonalista w zakresie służb specjalnych i bezpieczeństwa narodowego.
ROBERT ZULCZYK (ur. 1961) ? absolwent Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Łączności, Wydziału Organizacji i Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego oraz studiów podyplomowych w Wojskowej Akademii Technicznej. W latach 1996-1999 w służbie dyplomatycznej w Kijowie, zaś w latach 2003-2006 w Moskwie; ekspert i analityk z zakresu problemów bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej.
Autorzy: Marek Berliński, Robert Zulczyk
Tytuł: Federalna Służba Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej
Wydawnictwo: Oficyna Wydawniczy RYTM
Oprawa: Twarda
Rok wydania: 2016
ISBN: 978-83-7399-695-3
Liczba stron: 328
Format: 17.5 x 25 cm
>>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<
