Dnia 11 lipca bieżącego roku Szefostwo Techniki Morskiej Inspektoratu Uzbrojenia ogłosiło zaproszenie do dialogu technicznego, dotyczącego pozyskania dla Marynarki Wojennej nowego okrętu wsparcia logistycznego (kryptonim: Bałtyk.). Jednostka ma stanowić wsparcie dla średnich okrętów wojennych – fregat oraz korwet, operujących na pełnym oceanie, z dala od baz własnych oraz NATO. pozbawionych przez to regularnych możliwości zaopatrzeniowych.
Przedstawiony w 2012 roku program rozwoju Polskiej Marynarki Wojennej przewiduje, że wśród nowych jednostek pływających, które otrzyma ona do 2022 roku, będzie okręt wsparcia operacyjnego, w latach 2026 – 2030 zaś okręt wsparcia logistycznego. Wcześniej, między rokiem 2022 a 2026, MW dostanie zbiornikowiec paliwowy. Program modernizacji Marynarki Wojennej RP przewiduje, że do 2020 roku na nowe okręty wojsko będzie przeznaczać co roku ponad miliard złotych. Nowe okręty wsparcia są potrzebne, by zastąpić te, które w najbliższym dziesięcioleciu będą wycofane ze służby czynnej. Obecnie PMW ma 15 jednostek pomocniczych, a w 2022 roku będą tylko trzy. Zmniejszanie liczby okrętów oznacza, że ich następcami muszą być jednostki uniwersalne – wyposażone w szeroki asortyment logistycznego zaopatrzenia jednostek pływających MW (klas fregat i korwet) w paliwo, wodę i środki zaopatrzeniowe.
Przez siedem lat, od 2001 do 2008 roku, ORP Kontradmirał Xawery Czernicki był jedynym okrętem wsparcia logistycznego Marynarki Wojennej RP. Jednostka, która trafiła do Polski w 1991 roku, w ramach rozliczeń pomiędzy polskimi i radzieckimi stoczniami, w 2000 roku została przebudowana z pływającej stacji demagnetyzacyjnej. W 2008 roku zapadła decyzja o ponownej przebudowie okrętu, tym razem na okręt dowodzenia siłami obrony przeciwminowej (2. Dywizjon Okrętów Transportowo – Minowych 8. Flotylli Obrony Wybrzeża W Świnoujściu.). Jest jednym z najnowszych okrętów Polskiej Marynarki Wojennej. Należy do nielicznych, które nie zostaną wycofane w 2015 roku. Weteran operacji bojowych, przeprowadzanych przez Polski Kontyngent Wojskowy w Zatoce Perskiej w roku 2003. Od stycznia do grudnia 2010 roku ORP Kontradmirał Xawery Czernicki pełnił służbę jako okręt dowodzenia Stałego Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej NATO (SNMCMG1) i prowadził działania na Morzu Bałtyckim, Północnym, Norweskim, Śródziemnym i Oceanie Atlantyckim. Obecnie (od stycznia 2013 r.) ORP Kontradmirał Xawery Czernicki po raz drugi pełni służbę jako okręt dowodzenia Stałego Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej NATO (SNMCMG1.).
Przez siedem lat, od 2001 do 2008 roku, ORP Kontradmirał Xawery Czernicki był jedynym okrętem wsparcia logistycznego Marynarki Wojennej RP. Źródło: wikimedia.org
Po przekształceniu ORP Kontradmirał Xawery Czernicki w okręt wsparcia dowodzenia siłami przeciwminowymi, obecnie i na dzień dzisiejszy, w Polskiej Marynarce Wojennej nie ma jednostki wsparcia logistycznego. MW posiada tylko dwa zbiornikowce paliwowe, z których tylko jeden – spełnia współczesne wymagania stosunkowo nowego i dużego zbiornikowca: ORP Bałtyk. W planach jest budowa do 2026 roku jednego nowego zbiornikowca.
Inspektorat Uzbrojenia MON rozpoczął właśnie procedurę zakupu. Kilka dni temu wojsko zaprosiło do składania ofert firmy, które mogą zbudować jednostkę wsparcia logistycznego. Na zgłoszenia Inspektorat czeka do końca sierpnia, rozmowy z przedstawicielami przedsiębiorstw mają odbywać się jesienią.
Zgodnie z przekazanymi producentom dokumentami nowa jednostka ma mieć około 10 tys. t wyporności, długość ? 130 m, szerokość ? 25 m i osiągać maksymalną prędkość przynajmniej 25 w. Niezbędne są hangar oraz lądowisko dla śmigłowca pokładowego – do przyjmowania przesyłek drogą powietrzną (ze śmigłowca.). Okręt powinien mieć możliwość magazynowania od 3 do 6 tys. ton paliwa, od 500 do tysiąca ton wody oraz zaokrętowania od 100 do 200 żołnierzy.
Sargento Aldea – wielki okręt wsparcia logistycznego – pływający dok, baza śmigłowcowa, w służbie od 2011 roku pod banderą Chilijskiej Marynarki Wojennej (Armada de Chile.).Źródło: infodefensa.com
Zadaniami głównymi, stojącymi przed nową jednostką, są: – Wydawanie paliwa metodą burtową oraz metodą kilwaterową na pełnym morzu – Zaopatrywanie okrętów średnich klas, przekazywanie i przyjmowanie ładunków (w tym produktów naftowych) metodą burtową i kilwaterową, zgodnie ze standardami proceduralnymi i jakościowymi NATO. – Magazynowanie i zaopatrywanie jednostek pływających w paliwo, wodę, żywność. – Zaopatrywanie w środki bojowe i techniczne środki materiałowe – elementy wyposażenia wewnętrznego i zewnętrznego okrętów. – Udzielenie wsparcia technicznego oraz wykonywanie prac warsztatowych na otwartym morzu. – Zabezpieczenie logistyczne działań okrętów MW i NATO w rejonach odległych od baz morskich własnych oraz NATO.
Okręt Wsparcia Logistycznego, ma mieć konstrukcyjnie oraz technicznie, zapewnioną właściwość nieograniczonej dzielności morskiej, umożliwiającą możliwość wykonywania operacji i zadań na pełnym oceanie oraz zagwarantowaną możliwość pływania we wszystkich akwenach morskich z uwzględnieniem wszelkich, możliwie występujących warunków klimatycznych, oprócz strefy podbiegunowej o stałym zalodzeniu w postaci kilkunastocentymetrowej kry, pokrywającej lustro wody.
Niemniej, we właściwościach morskich projektu nowego Okrętu Wsparcia Logistycznego – projekt jego kadłuba z podwójnym poszyciem ze stali o podwyższonej wytrzymałości, powinien posiadać klasę lodową – umożliwiającą jego pływanie w pokruszonym lodzie, charakterystycznym dla pory odwilży wód podbiegunowych, pokrytych krą. Okręt musi posiadać pełnomorską autonomiczność od bazy rzędu 30 dób. W ciągu swej planowanej – projektowej 30-dobowej autonomiczności pełnomorskiej, jednostka wsparcia logistycznego, powinna być w pełni wykorzystywana do logistycznej eksploatacji jako zaplecze materiałowe, zaopatrzeniowe i paliwowe średnich jednostek MW.
Okręt musi posiadać odpowiedni system klimatyzacji oraz zapewnione odpowiednio wysokie warunki socjalno – bytowej, swej załodze, poddanej trudom przebywania na pełnym morzu, poddanym długiej zaprawie morskiej, nierzadko w trakcie wykonywanych zadań w różnych strefach klimatycznych, w zależności od zakładanych stref pływania i rejonów operacyjnych. Poszczególne komponenty oraz podsystemy nowej jednostki, muszą zostać wykonane w ścisłej standaryzacji wedle norm NATO, żeby nowy Okręt Wsparcia Logistycznego, miał zapewnioną możliwość korzystania z systemu logistycznego zaopatrywania Sił Morskich NATO oraz poddania modernizacji, naprawom i ewentualnym remontom w stoczniach – bazach wojenno-morskich innych państw NATO.
Hiszpański zaopatrzeniowiec SPS Cantabria – jeden z głównych elementów zainteresowań, wykazywanych przez rząd australijski, który ostatnio ogłosił finałowa rozgrywkę w przetargu na zakup dwóch okrętów zaopatrzeniowych dla swej floty (Royal Australian Navy), który rozstrzygnie się pomiędzy firmami z Hiszpanii oraz Republiki Korei. Źródło: navaltoday.com
Na okręcie mają zostać zainstalowane oraz zamontowane zasadnicze podsystemy okrętu: 1. Podsystem nawigacji 2. Podsystem łączności 3. Podsystem uzbrojenia 4. Podsystem dowodzenia 5. Podsystem obrony przed środkami masowego rażenia 6. Podsystem napędowo – energetyczny 7. Podsystem obrony biernej 8. Podsystem tankowania w morzu metodami kilwaterową i burtową.
Podsystemy dowodzenia oraz nawigacji będą ze sobą prawdopodobnie ściśle skalibrowane oraz zoptymalizowane, biorąc pod uwagę, iż podsystem dowodzenia powinien wspomagać dowódcę okrętu w zakresie analizy danych, planowania zadań okrętu oraz oceny sytuacji taktycznej okrętu, w czym podsystem dowodzenia czynnie będzie wspomagał podsystem nawigacji, określający na bieżąco aktualne parametry ruchu i pozycji okrętu z możliwością zobrazowania elektronicznej mapy nawigacyjnej wraz z dodatkowymi warstwami wojskowymi i określeniami wartości standardowego błędu odchylenia nawigacyjnego.
Struktura wyposażenia nawigacyjnego, w sposób skomputeryzowany i całkowicie zelektronizowany, powinna umożliwiać dokładne określenie pozycji okrętu oraz przekazanie niezbędnych danych nawigacyjnych do pozostałych podsystemów okrętowych.
Ogromną rolę w podsystemie obrony biernej okrętu, ma zapewniać kadłub, wykonany z wysokojakościowej, nawęglanej stali, wykorzystującej w swej technologii utwardzania system minimalizacji okrętowych pól fizycznych kadłuba jednostki, wedle wymagań jednolitości procedur NATO.
Sprawnie pracujący podsystem minimalizacji pól fizycznych, wymaga umiejscowienia poszczególnych systemów okrętowych w zunifikowanych konstrukcjach – modułach, zapewniających łatwy dostęp, wymienność, i eksploatację przez załogę jednostki. Poszczególne moduły, powinny zostać poddane zastosowaniu odpowiednich środków, obniżających poziom drgań i hałasów.
Same systemy, wymagają stworzenia i wyprodukowania w oparciu o współczesne osiągnięcia techniki elektronicznej, przy uwzględnieniu najnowszych i najbardziej niezawodnych rozwiązań konstrukcyjnych oraz technicznych, stosowanych w budownictwie okrętowym. Dodatkowo niskoszumny układ napędowy oraz system pędników, mają zapewnić możliwość zminimalizowania szumów własnych okrętu. Nowy Okręt Wsparcia Logistycznego, spełniający wspomniane wymagania jednolitości procedur NATO, będzie miał zapewniony obniżony poziom drgań i hałasów, przy jednoczesnym zachowaniu nieprzerwanej eksploatacji przy zachowaniu wytrzymałości na drgania, nawet w warunkach wzburzonego morza oraz klimatycznych, odznaczających się wysoką lub niską temperaturą, tudzież zakłóceniami energoelektrycznymi.
Okręty wsparcia typoszeregu Aegir, które odniosła już sukcesy w Wielkiej Brytanii oraz Norwegii (budowane obecnie dla marynarek wojennych obydwu tych państw.). Czy Polska MW może liczyć na zbliżone oferty jednostek typu Aegir? Źródło: bmtdsl.co.uk
Podsumowując. Nowy Okręt Wsparcia Logistycznego dla jednostek średnich klas, pływających pod banderą PMW, powinien zostać wybudowany, wzorem duńskich okrętów wsparcia typu Absalon, pływających po banderą Duńskiej Królewskiej Marynarki Wojennej (Kongelige Danske Marine), wybudowanych w ramach koncepcji modułowości, coraz bardziej rozpowszechnianej we współczesnym budownictwie okrętowym. Dzięki której jednostkę złączoną z kilku odrębnych modułów, można stosunkowo łatwo przezbroić i dokonać stosownej zmiany wyposażenia na okręcie, tak aby przystosować go do wypełniania różnych zadań, zgodnie z aktualną potrzebą operacyjną. Jednostka typu Absalon może więc służyć jako okręt dowodzenia, okręt desantowy, transportowiec, okręt szpitalny lub stawiacz min.
Przyszłością PMW w zakresie jednostek nawodnych, powinny zostać wysoce standaryzowane – modułowe okręty nawodne średnich, i niewielkich klas, mogące zapewnić stosowny parasol obrony przeciwlotniczej oraz wysoki stopień zwalczania okrętów podwodnych na morskich szlakach komunikacyjnych i handlowych, znajdujących się w obrębie centralnej części akwenu bałtyckiego, których obrona jest koniecznością dla życiodajnego dowozu ekonomicznego importowanych towarów i surowców, drogą morską, przez Polskę.
