Już pradawni wojownicy poszukiwali skutecznego panaceum na podniesienie poziomu odwagi przed walką, czy ukojenia skutków stresu bojowego. W czasach bardziej nam współczesnych alkohol na trwale zakorzenił się w kulturze sił zbrojnych wielu państw. Narkotyki, choć owiane tabu również stosowane były powszechnie przez żołnierzy, a niekiedy i za przyzwoleniem kadry dowódczej. Współcześnie, mogłoby się wydawać nie do pomyślenia, że ludzie odpowiedzialni za bezpieczeństwo swoich obywateli mogą nadużywać substancji podlegających penalizacji. Nic bardziej mylnego.Tytuł książki zatem trafnie określa podkreśla związki pomiędzy używkami,a realiami wojny.
Jak udowadnia już w pierwszych rozdziałach Autor książki, historia wspomagaczy na polu bitwy, takich jak alkohol, czy substancje psychotropowe okazuje się być tożsama z historią konfliktów zbrojnych na świecie. Narkotyki i różnego rodzaju substancje odurzające towarzyszą wojakom i ludzkości od zarania dziejów. Niemniej jednak,jak trafnie zauważa sam Autor, kwestia ta nie znalazła do tej pory odpowiedniego omówienia w polskiej literaturze. Wszystko zmieniło się za sprawą doktora Łukasza Kamieńskigo,który poprzez swoją niezwykle ciekawą i merytoryczną książkę pod tytułem ?Farmakologizacja wojny Historia narkotyków na polu bitwy? w sposób wyczerpujący przedstawia poruszaną problematykę.
Nie dziwi obszerność tytuły,gdyż Autor jest doktorem nauk politycznych, absolwentem politologii na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz stosunków międzynarodowych w London School of Economics and Political Science (LSE), adiunktem w Instytucie Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ. Łukasz Kamieński specjalizuje się w strategicznych aspektach stosunków międzynarodowych oraz historii i teorii wojny. Jak na polemologa przystało, Autor daje nam konkretny wykład z dziedziny historii wojskowości w połączeniu z publicystyką naukową w najlepszym wydaniu. Jest ona bowiem poparta imponującą wiedzą Autora, wykorzystaniem wielu źródeł naukowych wspartymi cytatami świadków wydarzeń, przekonującą argumentacją i atrakcyjną odbiorze narracją i formą.
Zagłębiając się w treść książki możemy w zupełnie odmienny sposób spojrzeć na dzieje najważniejszych konfliktów w dziejach ludzkości, lecz przede wszystkim zweryfikować wiele mitów na pewne zagadnienia. Dla przykładu można przytoczyć tutaj dzieje Asasynów, którzy często w literaturze przedmiotu określani są jako protoplaści terrorystów ze względu na metody jakie stosowali wobec swoich przeciwników. Na ich temat pojawiło się wiele mitów, w których podkreśla się, że Asasyni często działali pod wpływem narkotyków, a zwłaszcza haszyszu, który przed dokonaniem mordów wprowadzał ich w morderczy trans. Okazuje się, że w sposób niesłuszny tworzono błędnie archetyp niezachodniego odurzonego terrorysty. Jak trafnie podkreśla sam autor odurzanie haszyszem prowadzi najczęściej do zamroczenia, osłabia agresję i relaksuje, co nie ułatwia tak poważnego i precyzyjnego zadania, jakim jest skrytobójcze morderstwo. Tego typu ciekawostek i nowych faktów na temat, wydawało by się wyczerpanych w literaturze zjawisk jest w książce znacznie więcej.
Praca składa się z prologu oraz trzech wydzielonych uporządkowanych w sposób chronologiczny rozdziałów. W części pierwszej Autor rozpoczyna narrację od odniesienia się do ludzkiej psychiki, która aby pokonała wewnętrzny strach czasem musi otrzymać wsparcie substancji (dokładnie przedstawiono w tym fragmencie alkohol). Rozdział pierwszy koncentruje się na okresie od czasów przednowoczesnych (opium, haszysz, grzyby, koka) poprzez czasy napoleońskie, wojny opiumowe, wojnę secesyjną, próby z opium, morfiną, wojny kolonialne aż na obu wojnach światowych kończąc. Rozdział drugi koncentruje się na zimnej wojnie. Autor rozpoczyna od wojny w Korei (1950 ? 1953), która zapewne większości z nas nie kojarzy się z narkotykami. Autor przedstawia tutaj również inne aspekty zimno wojennej rywalizacji, a zwłaszcza w sposób bardzo interesujący kontrowersyjny program MKULTRA, który był prowadzony przez wywiad, a także wsparcie farmakologiczne podczas wojny w Wietnamie. Część trzecia koncentruje się na współczesności. Na uwagę zasługuje tutaj przytoczony i omówiony przez autora problem udziału dzieci w konfliktach zbrojnych, zwłaszcza w kontekście wykorzystania narkotyków do przekształcenia dzieci w żołnierzy. Autor omawia również problem narkotyków i alkoholu w konflikcie Afgańskim i Irackim, oraz kontekst współczesnego terroryzmu.
Podsumowując należy stwierdzić iż praca bez wątpienia ma charakter naukowy, co nie zmienia faktu, iż nawet laik nie będzie miał większego problemu aby zagłębić się w meandry stosowania alkoholu i narkotyków w dziejach wojskowości. Książka stanowi dobrze i profesjonalnie przygotowaną analizę, która zainteresuje nie tylko pasjonatów konfliktów zbrojnych i historii wojskowości.
