W tym roku nakładem Wydawnictwa Znak ukazała się książka – Baronówna. Na tropie Wandy Kronenberg – najgroźniejszej polskiej agentki. Portal Nowa Strategia zaprasza do zapoznania się z recenzją.
Autorem recenzowanej pozycji jest Michał Wójcik (ur.1969 r.), historyk i dziennikarz pracujący w magazynach Focus i Focus Historia, którego znamy także także z kanałów Discovery Historia oraz TVP Historia. Jest m.in. współautorem świetnej książki o zmarłym niedawno Stanisławie Likierniku – „Made in Poland „.
W kategorii polskie agentki okresu II wojny światowej, z pewnością najmocniej zakorzeniona w świadomości fanatyków II wojny światowej jest postać tej najsłynniejszej, Krystyny Skarbek, która pracowała dla brytyjskiego SOE. Michał Wójcik z kolei przedstawia czytelnikom osobę jak sam określił najgroźniejszej polskiej agentki (do tej pory także mi nieznanej) młodej polskiej arystokratki, Wandy Kronenberg. Jest to postać niezwykle tajemnicza, której historię starał się odtworzyć w swojej książce mającej charakter reportażu historycznego autor. Niejednoznaczność bohaterki, tej warszawskiej femme fatale, a także chęć autora do ukazania jej prawdziwych losów bardzo mnie zaintrygowały. Śledztwo przeprowadzone przez Wójcika ujawnia czytelnikowi jak Wanda umiejętnie lawirowała pomiędzy poszczególnymi służbami. NKWD, AK, Gestapo, Abwehra oraz brytyjski wywiad to organizacje, z którymi związana była młoda baronówna. Jednocześnie, będąc ciągle narażoną na działania kontrwywiadowcze, a jej życie podczas okupacji wielokrotnie wisiało na włosku. Chęć likwidacji niebezpiecznej agentki wyrażały wszystkie zainteresowane strony. Uzupełniająco otrzymujemy postaci szpiegów ze wszystkich stron barykady, z którymi powiązana była Wanda Kronenberg. Benedyktyńska praca, którą przeprowadził autor, przekopywanie się przez kolejne archiwa, łączenie faktów i postaci, doprowadziła do stworzenia naprawdę godnej polecenia pozycji. Z pewnością nigdy nie dowiemy się prawdy co do prawdziwych motywów i zamiarów Wandy Kronenberg. Zagadkowe są także kulisy jej śmierci, o których dowiadujemy się w dalszej części książki. Jak dla mnie bardzo pozytywnymi motywami pojawiającymi się w książce jest sprawa pułkownika Janusza Albrechta czy wyłonienie postaci osławionego SS- Hauptsturmführera Alfreda Spilkera, osoby tak istotnej w walce z Polskim Państwem Podziemnym w okupowanej Warszawie, a jednocześnie niezbyt szeroko opisanej w literaturze. Nie chciałbym jednak psuć zabawy zainteresowanym czytelnikom i poprzestanę na tych kilku zdaniach wprowadzenia.
Opowieść o Wandzie Kronenberg pochłonąłem w dwa wieczory. Wszystko to dzięki pasjonującej historii, którą umiejętnie przedstawia czytelnikowi Michał Wójcik. Bardzo spodobało mi się przeplatanie poszczególnych wątków dotyczących Wandy, nawiązywanie do historii jej rodziny czy „pamiętnika” oficera UB kapitana Kaskiewicza, próbującego po wojnie wpleść jej postać w walki wewnętrzne w łonie PPR. Zauważyłem, że autor jest silnie związany emocjonalnie z opisywaną przez siebie historią. W recenzowanej przeze mnie pozycji najbardziej zabrakło mi fotografii głównych postaci pojawiających się w książce. Z drugiej jednak strony nie były to osoby „z pierwszych stron gazet”, dla większości czytelników anonimowe, stąd z pewnością ciężko byłoby dotrzeć autorowi do poszczególnych zdjęć. Dodatkowym plusem dla wszystkich tych, którzy pogubili się w mnogości postaci i ich powiązań autor przygotował specjalny indeks. Bardzo spodobał mi się „język„, którym posługuje się Michał Wójcik, nie ma tutaj momentów, w których autor „przynudza„. Akcja toczy się naprawdę żwawo. Podsumowując, naprawdę ciężko się przyczepić do jakiejkolwiek części książki. „Baronównę…” polecam szczególnie osobom interesującym się grą wywiadów oraz historią Armii Krajowej. Serdecznie polecam!
>>>> Książkę można kupić u wydawcy <<<<
