W styczniu 1945 roku Armia Czerwona ze straszliwą furią przystąpiła do długo oczekiwanego ostatecznego ataku na III Rzeszę. Breslau, stolica Śląska, został ogłoszony przez Hitlera ?twierdzą? i stawił zacięty opór, za który przyszło mu wkrótce zapłacić straszliwą cenę. Temat obrony Festung Breslau podejmuje publikacja Richarda Hargreavesa pod tytułem ?Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945?, która przedstawia tragiczne losy miasta, cywilnych mieszkańców i jego obrońców Festung Breslau.
Ostatnia twierdza Hitlera to poruszająca książka powstała na podstawie drobiazgowych badań ogromnej liczby oficjalnych dokumentów, gazet, listów i dzienników oraz wstrząsających relacji świadków. Całość publikacji liczy sobie aż 536 stron ? z czego jedynie ponad 460 to tekst właściwy. Lekturę Festung Breslau urozmaica ponadto 11 map przedstawiających oblężenie miasta 44 czarno-białych fotografii. Wyjątkowość dodaje jej także zawartość znajdująca się na końcu książki. Mowa tu przede wszystkim o przypisach i jakże obszernej bibliografii, ale też o ciekawym kąsku, jakim jest spis ulic, miejscowości, dzielnic, placów oraz kościołów Wrocławia.
Autor przedstawia historię Wrocławia/Breslau w dość szerokim przedziale czasowym. Swoją opowieść rozpoczyna on od opisu zdarzenia mającego miejsce na długo przed tragiczną w skutkach dla miasta i jego mieszkańców obroną ?ostatniej twierdzy Hitlera”. W zaledwie kilkunastostronicowym prologu cofamy się zatem do Święta Niemieckiej Gimnastyki i Sportu z 31 lipca 1938 roku. Chwilę później przechodzimy do opisu miasta i beztroskiego życia jego niemieckich mieszkańców tuż przed pojawieniem się Armii Czerwonej oraz rozpoczęciem krwawego i wyniszczającego oblężenia miasta.
Bitwa o Festung Breslau rozpoczęła się 13 lutego 1945 roku. Przedstawiony w książce Richarda Hargreavesa opis tragicznego w skutkach oblężenia ?ostatniej twierdzy Hitlera? pełen jest wspomnień niemieckich mieszkańców oraz uczestników krwawych walk. Dzięki drobiazgowej analizie podejmowanego tematu, obszernej dokumentacji i relacji świadków, autor publikacji przedstawia dziesiątkującą ludność cywilną ewakuację i obronę Wrocławia z punktów widzenia jego niemieckich obrońców.
Czytelnik obserwuje zatem zarówno punkt widzenia kilkunastoletnich dzieci ? piętnastoletniego Petera Bannerta czy czternastoletniego Ulricha Frodiena ? jak i wielu dorosłych obrońców, w tym policjanta Otto Rogalla, porucznika Hansa Jürgena Hartmanna, Hugo Hartunga, czy Volkssturmisty Hermanna Krätziga, plutonowego Hansa Gottwalda. Opisując kilkudziesięciodniową obronę Festung Breslau przed zmasowanym atakiem Armii Czerwonej, autor przedstawia narastający horror walk oraz powolny i tragiczny upadek z dnia na dzień „ostatniej twierdzy Hitlera”. Czytelnik obserwuje fanatyczny wręcz i początkowo sprawnie działający system obrony. który Armia Czerwona systematycznie miażdżyła wielką nawałą artyleryjską i zmasowanymi nalotami.
Oblężenie miasta trwało blisko 80 dni, w tym czasie miasto wraz z jego mieszkańcami poniosło gigantyczne straty ludzkie i materialne. Ponad 70% zabudowy miasta zostało zniszczone w czasie walk. Tragedia Wrocławia /Breslau/ nie zakończyła się wraz z kapitulacją jego obrońców – Festung Breslau poddano 6 maja 1945 roku. Kapitulacja niemieckich obrońców Festung Breslau nie była jednak końcem cierpień cywilnych mieszkańców miasta. Do podbitego i zrujnowanego ciężkimi walkami miasta wkroczyły wówczas oddziały Armii Czerwonej, które dały upust swojej nienawiści do ludności niemieckiej. Wkrótce do miasta powróciła także polska administracja i osadnicy, którzy zajęli miejsce wysiedlanych Niemców.
….
Podsumowanie
?Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945? to zajmująca lektura, która przedstawia losy miasta i jego ówczesnych osadników w starciu z potężną Armią Czerwoną. Publikacja w sposób idealny przedstawia tragizm wojny oraz głupotę ludności cywilnej i obrońców Breslau w sensie ich ślepej/fanatycznej wiary w Adolfa Hitlera i nazistowskie ?ideały„. Dzieło nie przypomina zatem typowych prostolinijnych publikacji wojennych i charakterystycznego dla ich stylu, przedstawiającego wojnę tylko z perspektywy żołnierzy życia z częstym pominięciem jej ludzkiego wymiaru.
Choć pewne niemieckie wypowiedzi i wspomnienia mogą okazać się w najlepszym przypadku ?kontrowersyjne? w odbiorze dla polskiego czytelnika to zdecydowanie uważam, że warto poznać także to niezwykle odmienne stanowisko. Książka przedstawia oblężenie Wrocławia i jej dalsze losy głównie z punktu widzenia niemieckich osadników i żołnierzy.
Publikacja Richarda Hargreavesa to dzieło, w które zostało włożone wiele pracy. Dzięki dbałości o szczegóły oraz zbadaniu niezliczonej ilości dokumentów, gazet, listów i dzienników oraz wstrząsających relacji świadków autor stworzył wyjątkowe dzieło, które skłania czytelnik do głębokich refleksji. Lektura „twierdzy Hitlera” powinna przypaść do gustu nie tylko miłośnikom studiowania historii Wrocławia i II wojny światowej ? osoby te z pewnością zaciekawi także obszerna bibliografia ? ale i zwykłym czytelnikom.
Serdecznie polecam! Adrian Blicharz
Autor: Richard Hargreaves
Tytuł: Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945
Wydawnictwo: REBIS
Oprawa: całopapierowa z obwolutą
Rok wydania: 2018
ISBN: 978-83-7818-548-2
Liczba stron: 536
Format: 150×225 cm
>>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<
