Końcem października br. rozpoczęły się ćwiczenia NATO w Czarnogórze, która jest na drodze uzyskania członkostwa w Sojuszu. Dwa dni później, w sąsiedniej Serbii, Federacja Rosyjska wraz z Białorusią i Serbią jako gospodarzem, zorganizowała własne manewry wojskowe. Pomimo bliskości geograficznej, sytuacja ta obrazuje dwa zupełnie przeciwne kierunki w jakie zmierzają te dwa bałkańskie państwa.
Sojusz Północnoatlantycki w poniedziałek 31 października br. rozpoczął 5-dniowe ćwiczenia sytuacji kryzysowych o kryptonimie Czarnogóra 2016. Żołnierze ćwiczyć będą zwalczanie skutków powodzi, minimalizowanie efektów ataków chemicznych oraz rozbrajanie niewybuchów. W manewrach uczestniczyło łącznie 680 nieuzbrojonych przedstawicieli siedmiu państw NATO oraz dziesięciu państw partnerskich1. Ćwiczenia były w całości przeprowadzane w okolicach miasta Nikšić i trwały do 4 listopada2.
Dwa dni później, 2 listopada, w sąsiedniej Serbii rozpoczęły się manewry pod kryptonimem Słowiańskie braterstwo 2016 (ang. Slavic Brotherhood 2016, ros. ?????????? ???????? 2016). Zgodnie z komunikatem zamieszczonym na stronie rosyjskiego Ministerstwa Obrony, ćwiczenia potrwają do 15 listopada br. Weźmie w nich udział ponad 150 żołnierzy Federacji Rosyjskiej z 98. Dywizji Powietrznodesantowej. Oprócz przedstawicieli Rosji, w manewrach wezmą udział także wojskowi z Serbii i Białorusi, jednak ich liczba nie została podana do publicznej wiadomości3.
Poniżej znajduje się materiał wideo z ćwiczeń o kryptonimie Słowiańskie braterstwo 2016.
Bliskość manewrów według analityków nie jest przypadkowa. Jak stwierdził Tate Nurkin, analityk specjalistycznego portalu IHS Jane?s, byłbym bardzo zdziwiony, gdyby to był przypadek. To jest pierwsza linia walki w trwającej obecnie konfrontacji. Według przedstawiciela NATO, który chciał zachować anonimowość, przeprowadzane przez Sojusz ćwiczenia w Czarnogórze mają na celu tylko pomóc sojusznikowi w sytuacjach kryzysowych4.
Niemniej jednak, według Igora Sutyagina, eksperta The Royal United Services Institute (RUSI), mówienie, że są to ćwiczenia z sytuacji kryzysowych jest prawdziwe tylko w połowie. Zarówno wojskowe, jak i poza wojskowe elementy są uwzględnione w tych manewrach. To jest pewnego rodzaju wiadomością i dlatego uważam, że jest to powód, czemu te manewry [rosyjskie – red.] są tak blisko5.
Warto także pamiętać, że wybrane państwa (zarówno Czarnogóra, jak i Serbia) nie są przypadkowe.
Czarnogóra aktywnie dąży do członkostwa w Sojuszu Północnoatlantyckim. Już 19 maja 2016 r. podpisany został protokół akcesyjny, który nadał Czarnogórze oficjalny status państwa ?zaproszonego?. Obecnie protokół ten musi zostać zatwierdzony przez wszystkich 28 członków NATO – dopiero po tym Czarnogóra będzie mogła formalnie stać się 29. państwem członkowskim Paktu6. Cały proces, jak przewidują przedstawiciele NATO, może potrwać do początku 2018 r.
Z drugiej strony, manewry Słowiańskie braterstwo 2016 nie są pierwszymi przeprowadzanymi na terenie Serbii wspólnymi ćwiczeniami. Już w listopadzie 2014 r. odbyły się jednodniowe ćwiczenia antyterrorystyczne z udziałem około 200 żołnierzy z Rosji. Zostały one przeprowadzone w odległości ok. 50 km. od granicy z Chorwacją, państwa członkowskiego NATO7. Kolejne ćwiczenia, tym razem z lotów taktycznych, zostały przeprowadzone w październiku br. Uczestniczyło w nich kilkanaście samolotów i helikopterów rosyjskich oraz serbskich8.
Poniższy link prowadzi do nieopatrzonego klauzulą tajności dokumentu NATO dotyczącego ćwiczeń Czarnogóra 2016:
http://nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2016_10/20161031_161031-eadrcc-ex-montenegro-sitrep1.pdf
Czytaj także:
Tysięczna misja AWACS-a nad wschodnią flanką NATO
Rosja potwierdza rozmieszczenie rakiet Iskander w obwodzie kaliningradzkim
Rosja: w ćwiczeniach obrony cywilnej weźmie udział ponad 40 mln ludzi
Źródła:
1 D. Stojanovic, NATO, Russia to hold parallel drills in the Balkans, http://www.stripes.com/news/europe/nato-russia-to-hold-parallel-drills-in-the-balkans-1.436763, dostęp: 04.11.2016.
2 The EADRCC consequence management field exercise ?CRNA GORA 2016? in Montenegro, http://www.nato.int/cps/en/natohq/news_128647.htm?, dostęp: 04.11.2016.
3 Slavic Brotherhood-2016 joint Russian-Serbian-Belarusian exercise, http://eng.mil.ru/en/mission/practice/more.htm?id=12098822@egNews, dostęp: 04.11.2016.
4 A. Smith, Russia and NATO Hold Dual Drills 150 Miles Apart in Balkans, http://www.nbcnews.com/news/world/russia-u-s-hold-dual-drills-150-miles-apart-balkans-n677351, dostęp: 04.11.2016.
5 Ibidem.
6 Relations with Montenegro, http://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_49736.htm, dostęp: 04.11.2016.
7 A. Vasovic, EU hopeful Serbia hosts military drill with Russia, http://www.reuters.com/article/us-serbia-russia-military-idUSKCN0IY1GN20141114, dostęp: 04.11.2016.
8 Russian-Serbian tactical flight drills underway in Serbia ? defense ministry, http://tass.com/defense/905347, dostęp: 04.11.2016.
