Wraz z ewolucją zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa zmianom uległ również zakres stosowania instrumentu siły zbrojnej. Podczas gdy w przeszłości misja sił zbrojnych obejmowała w zasadzie wyłącznie obronę przez zagrożeniem militarnym, to współcześnie wojsko stanowi główny filar bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Dziś już nikt nie podważa tezy, iż siły zbrojne powinny w razie konieczności zapewnić wsparcie dla władz cywilnych i społeczeństwa w sytuacji zagrożeń niemilitarnych. Jednym z rozwijanych obecnie obszarów zadaniowych wojska jest zwalczanie terroryzmu. Warto zatem pokusić się o pytanie, jak w świetle rodzimych rozwiązań przedstawia się rola sił zbrojnych w przeciwdziałaniu i zwalczaniu przejawów terroryzmu.
I. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA SIŁ ZBROJNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Rola, charakter i zadania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wynikają przede wszystkim ze stosownych zapisów zawartych w ustawie zasadniczej. Zgodnie z art. 26 Konstytucji RP , Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. Siły Zbrojne zachowują neutralność w sprawach politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli[1].Tak sformułowany zapis pozostawił pewien rodzaj swobody ustawodawcy co do określenia szczegółowych zasad funkcjonowania organizacji wojskowej w Polsce.
Armia narodowa w Polsce, podobnie jak wiele innych na świecie charakteryzuje się posiadaniem monopolu na stosowanie zbrojnej, zdolnością jej prowadzenia i określoną strukturą organizacyjną. Szczególne cechy organizacji wojskowej sprawiają, iż jest ona nieodzownym instrumentem polityki bezpieczeństwa państwa.
Siły Zbrojne RP wypełniają swoje misje i funkcje w ochronie i obroni interesów narodowych oraz wspólnych interesów w ramach NATO we wszystkich stanach bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego, t.j. w czasie pokoju, w sytuacjach kryzysu oraz w okresie wojny i ewentualnej okupacji części lub całości terytorium. Zasadniczym warunkiem spełniania misji i funkcji sił zbrojnych jest zapewnienie sprawności systemu mobilizacyjnego oraz utrzymywanie gotowości bojowej[2]. Siły Zbrojne RP pozostają również w gotowości do realizacji zadań wsparcia władz cywilnych i społeczeństwa w obliczu zagrożeń niemilitarnych (w tym związanych z działalnością podmiotów terrorystycznych).
Rysunek 1. Cechy sił Zbrojnych RP przydatne w zwalczaniu terroryzmu. / Źródło: Opracowanie własne na podstawie: T. Ciszewski, Udział Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej w zapobieganiu oraz usuwaniu skutków zagrożeń niemilitarnych, Zeszyty Naukowe WSOWL 2011, nr 2, Wrocław 2011, s. 363.
Według portalu Global Firepower, zajmującego się analizą potencjałów militarnych państw, Polska zajmuje 19 miejsce, zaraz za Arabską Republiką Egiptu. Polska w ostatnich latach awansowała w rankingu, co tłumaczy się wzrostem zaangażowania Sił Zbrojnych na szczeblu międzynarodowym na Ukaranie, która skutkuje zwiększeniem wydatków na armie i przyśpieszeniem programów modernizacyjnych[3].
Do rodzajów Sił Zbrojnych Należą:
Rys. 2. Żołnierz WL podczas ćwiczeń poliginowych. Źrodło: Combat Camera DORSZ / fot. st. chor. Waldemar Młynarczyk
Wojska Lądowe stanowią zasadniczą część składową Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Ich zasadniczym zadaniem jest obrona przed atakiem lądowo-powietrznym w dowolnym regionie kraju, na każdym kierunku strategicznym i w obliczu każdej formy zagrożenia militarnego. Strukturę Wojsk Lądowych oparto na związkach taktycznych, oddziałach i pododdziałach. Wojska te charakteryzują się dużą siłą ognia, manewrowością, ruchliwością i odpornością na rażenie przeciwnika[4].
Rys. 3. ORP Kaszub na ćwiczeniu Anakonda-14. / Źródło: http://do.wp.mil.pl/ / fot. chor. mar. Piotr Leoniak.
Rolą Marynarki Wojennej jest obrona interesów Polskich na obszarach morskich, obrona wybrzeża oraz udział w lądowej obronie wybrzeża we współdziałaniu z innymi rodzajami sił zbrojnych w ramach strategicznej operacji obronnej. Zgodnie ze zobowiązaniami sojuszniczymi Marynarka Wojenna posiada i doskonali zdolności do realizacji zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa zarówno w obszarze Morza Bałtyckiego jak i na akwenach zewnętrznych[5]
Rys. 4. MiG-29 podczas misji „Baltic Air Policing”. / Źródło: http://www.brukselanato.msz.gov.pl/ / st. chor. mar. Arkadiusz Dwulatek
Zasadniczym zadaniem Sił Powietrznych Rzeczypospolitej jest obrona przestrzeni powietrznej kraju, prowadzenie operacji mających na celu utrzymanie dominacji w przestrzeni powietrznej oraz wspierania innych rodzajów wojsk w operacjach połączonych. Siły Powietrzne odpowiadają również za polski wkład do zintegrowanego systemu obrony powietrznej NATO. W ramach Sił Powietrznych wydziela się trzy główne rodzaje wojsk: Wojska Lotnicze, Wojska Obrony Przeciwlotniczej i Wojska Radiotechniczne[6].
Rys. 5. Operatorzy JWK Lubliniec. / Źródło: Combat Camera Zespół Reporterski DOSZ / fot. S.Kinasiewicz.
Wojska Specjalne stanowią elitę Sił Zbrojnych przeznaczone są do prowadzenia operacji specjalnych zarówno w kraju, jak i poza jego granicami w okresie pokoju, kryzysu i wojny. Prowadzone we współdziałaniu z siłami konwencjonalnymi lub samodzielnie specyficzne zadania, mogą mieć znaczenie zarówno strategiczne, jak i operacyjne.
Obecnie w ramach Wojsk Specjalnych funkcjonują następujące jednostki: Jednostka Wojskowa GROM (Warszawa), Jednostka Wojskowa Komandosów (Lubliniec), Jednostka Wojskowa Formoza (Gdynia), Jednostka Wojskowa Agat (Gliwice) oraz Jednostka Wojskowa Nil (Kraków)[7].
Najwyższe struktury dowodzenia w Siłach Zbrojnych RP to podległe Ministrowi Obrony Narodowej Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych zarządzające całokształtem działalności Sił Zbrojnych oraz Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych będące organem dowodzenia odpowiedzialnym za dowodzenie operacyjne Siłami Zbrojnymi.
Rys. 2. System kierowania i dowodzenia SZ RP. / Źródło: Opracowano na podstawie: https://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/4396,Reforma-systemu-kierowania-i-dowodzenia.html.
II. PRAWNE I DOKTRYNALNE PODSTAWY UŻYCIA SIŁ ZBROJNYCH RP W ZWALCZANIU ZAGROŻENIA TERRORYSTYCZNEGO
Trzeba wyraźnie podkreślić, iż w polskim systemie prawnym nie istnieje jeden akt prawny, który w sposób kompleksowy i wyczerpujący regulowałby problematykę przeciwdziałania, zwalczania i reagowania na zagrożenia o charakterze terrorystycznym oraz usuwania skutków ataku[8].W latach 1990-2007 ukazało się przeszło dwadzieścia ustaw, w których ? w różnym kontekście pojęciowym odniesiono się do zjawiska terroryzmu. Tylko niektóre z nich zawierają delegacje prawne odnoszą się do aspektów użycia Sił Zbrojnych RP w zakresie zwalczania terroryzmu.
Do najważniejszych aktów prawnych regulujących wykorzystanie wojska na potrzeby zwalczania terroryzmu należą między innymi:
Szczególne znaczenie ma w tym przypadku Art.18. pkt 8, który stanowi delegacje ustawową dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia regulującego szczegółowe warunki i sposób użycia oddziałów i pododdziałów Policji i Sił Zbrojnych, sposób koordynowania działań podejmowanych przez Policję i Siły Zbrojne oraz tryb wymiany informacji i sposób logistycznego wsparcia działań Policji prowadzonych z pomocą oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych[9].
Zapisy w tym przypadku przewidują eskortę, lub też zniszczenie obcego cywilnego statku powietrznego, który przekroczył granicę państwową niezgodnie z przepisami prawa. Szczególnie zaś, gdy z pozyskanych informacji wynika, że samolot mógł zostać użyty jako środek ataku terrorystycznego z powietrza[10]. Zadania te wykonują dyżurne siły i środki wydzielane z Systemu Obrony Powietrznej w ramach dyżurów bojowych[11]. Ostateczną decyzję o przechwyceniu obcego statku powietrznego, ostrzeżenia strzałami ostrzegawczymi oraz zniszczenia podejmuje Dowódca Operacyjny RSZ[12].
W myśl art. 115 § 20 Kodeksu Karnego, przestępstwo o charakterze terrorystycznym stanowi czyn zabroniony i zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 5 lat, popełniony w celu:
Jeżeli środki przymusu bezpośredniego wymienione w przytoczonej ustawie okażą się niewystarczające, żołnierze Żandarmerii Wojskowej mają prawo użycia broni palnej w bezpośrednim pościgu za osobą, wobec której istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia zamachu terrorystycznego[14].
Funkcjonowanie państwa i zapewnianie bezpieczeństwa społeczeństwu odbywa się nie tylko w czasie pokoju, dlatego też właściwe struktury państwa dysponują instrumentem instytucji prawa wewnętrznego dotyczącego stanów nadzwyczajnych, które zapewnią prawne możliwości działania na wypadek zagrożeń, zwłaszcza tych o charakterze terrorystycznym. Szczególne znaczenie ma tutaj art.,11, w którym zaznaczono, że w czasie stanu wyjątkowego Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może postanowić o użyciu oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa, jeżeli dotychczas zastosowane siły i środki zostały wyczerpane[15]. Podkreśla się przy tym, że użycie oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w ust. 1, nie może zagrozić ich zdolności do realizacji zadań wynikających z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i ratyfikowanych umów międzynarodowych[16].
Stan wojenny może zostać wprowadzony w razie zewnętrznego zagrożenia państwa, w tym spowodowanego działaniami o charakterze terrorystycznym[17]. Nad oddziałami i pododdziałami Sił Zbrojnych dowództwo sprawuje Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych, który podlega Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej[18].
Przytoczona Ustawa reguluje użycie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa. Normuje obecność jednostek wojskowych poza granicami państwa w celu udziału między innymi w akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom[19].
Uszczegółowienie zapisów odnoście użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej w zwalczaniu terroryzmu stanowi Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu użycia oddziałów i pododdziałów Policji oraz Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w razie zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego.
Rozporządzenie określa między innymi:
W myśl Rozporządzenia, Siły Zbrojne RP wydzielone do pomocy Policji mogą zostać użyte do ochrony obiektów lub urządzeń, osłony lub izolacji określonych obiektów, dróg, wydzielonych ulic lub części miast, działań przywracających bezpieczeństwo i porządek publiczny, w tym działań antyterrorystycznych[20].
Po 2001 roku w polskiej polityce bezpieczeństwa jest widoczny wyraźnie akcent zwalczania zagrożenia terrorystycznego. Również w kontekście użycia Sił Zbrojnych, co znalazło odzwierciedlenie chociażby w nie obowiązującej Strategii Obronności Rzeczypospolitej 2009 gdzie w art., 77 czytamy: W misji zapewnienia zdolności państwa do obrony i przeciwstawienia się agresji w ramach zobowiązań sojuszniczych, Siły Zbrojne RP utrzymują gotowość do realizacji zadań związanych z obroną i ochroną nienaruszalności granic RP; udziałem w działaniach antyterrorystycznych w kraju i poza nim[21]; [?]
Natomiast w art. 83 podkreśla się, iż Siły Zbrojne RP utrzymują niezbędny potencjał sił wyspecjalizowanych do prowadzenia działań antyterrorystycznych, przeciwdziałania asymetrycznym i niemilitarnym zagrożeniom oraz zadań realizowanych w sytuacjach kryzysowych w ramach wsparcia działań władz cywilnych[22].
W najnowszej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z 2014 roku zwraca się uwagę na misję sił zbrojnych, wskazuje się na możliwość ich użycia w kontekście zwalczania zagrożenia terrorystycznego.
W art. 74 dokumentu czytamy: Główne zadania Sił Zbrojnych RP , nadające kierunek działalności planistycznej i szkoleniowej w czasie pokoju, dotyczą zapewnienia zdolności państwa do: obrony i przeciwstawienia się agresji; utrzymywania gotowości do realizacji zadań związanych z obroną i ochroną nienaruszalności granic; prowadzenia strategicznej operacji obronnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; udziału w działaniach antyterrorystycznych w kraju i poza granicami; [?][23].
Zgodnie z Narodowym Programem Antyterrorystycznym na lata 2014 ? 2019 resort obrony narodowej pełni rolę wspierającą inne służby w działaniach mających na celu przeciwdziałanie i zwalczanie zagrożeń o charakterze terrorystycznym, a także usuwaniu skutków zamachów. Siły Zbrojne RP odpowiadają bezpośrednio za ochronę granicy państwowej w przestrzeni powietrznej, a także utrzymują gotowość do wsparcia działań antyterrorystycznych Policji oraz działań Straży Granicznej w ramach zwalczania zagrożeń terrorystycznych na polskich obszarach morskich. Siły Zbrojne RP uczestniczą również w misjach stabilizacyjnych, pokojowych i międzynarodowych koalicjach antyterrorystycznych, czego wyrazem było zaangażowanie w konflikt Afgański i Iracki z 2001i 2003 roku.
W Siłach Zbrojnych RP funkcjonuje również system Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia pozwalający na identyfikację, monitorowanie i likwidację skażeń spowodowanych użyciem broni masowego rażenia lub awarią urządzeń z toksycznymi środkami przemysłowymi[24]. Jedną z najlepiej wyszkolonych i wyposażonych jednostek przewidzianych do wykrywania i likwidacji skażeń powstałych także w wyniku działań o charakterze terrorystyczny jest 5 Tarnogórski Pułk Chemiczny im. gen. broni Leona Berbeckiego[25].
III. PRAKTYCZNY WYRAZ ZAANGAŻOWANIA
Po wydarzeniach z 11 września 2001 roku, a następnie w Londynie i Madrycie, zagrożenie terrorystyczne na trwale zakorzeniło się w polityce bezpieczeństwa Rzeczypospolitej.
W pierwszej kolejności należy wymienić komponenty Sił zbrojnych RP przewidzenie do wykonywania tego typu zadań. W szeregach Wojska Polskiego znajdują się w zasadzie jednostki, które mogą zostać użyte w zwalczaniu terroryzmu międzynarodowego i krajowego, jeśli oczywiście zostanie wprowadzony właściwy co do zagrożenia stan nadzwyczajny. Pierwszą z omawianych jednostek jest Jednostka Wojskowa nr 2305 , czyli Wojskowa Formacja Specjalna ?GROM?. Jednostka powstała w 1990 roku, dzięki pomocy rządów USA i Wielkiej Brytanii, w odpowiedzi na zagrożenie ze strony terrorystów palestyńskich w podczas operacji ?Most?[26].
GROM to jednostka składająca się z bardzo doświadczonych żołnierzy i wszechstronnie przygotowana do realizacji trudnych operacji specjalnych w każdym środowisku. Żołnierze tej formacji posiadają bardzo duże doświadczenie bojowe. Są także w pełni przygotowani do koalicyjnego kooperowania, w ramach operacji specjalnych, z najlepszymi jednostkami tego typu na świecie[27].
Jednostka od samego początki tworzona w ramach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych była tworzona jako oddział kontrterrorystyczny. Jest przystosowana w zakresie wyszkolenia i wyposażenia do wykonywania zadań o charakterze CT (ang. Counterterrorism) ? Kontrterroryzm, czyli fizycznego zwalczania terrorystów. GROM nie jest jednak jednostką typowo „antyterrorystyczną”[28]. GROM to jednostka wyspecjalizowana m.in. w działaniach o takim charakterze. Jednostki typowo antyterrorystyczne wkraczają do akcji, w odpowiedzi na zamach terrorystów i akty terroru kryminalnego. Formacje typu CT zajmują się z kolei fizyczną likwidacją terrorystów, aby nie dopuścić do aktu terroru. Uderzają również w odpowiedzi na zamach w zależności od decyzji o ich użyciu.
Rys. 6. GROM-w-porcie-Umm-Kasr w Iraku. / Źródło: historia.org.pl
GROM nie posiada dużego doświadczenia w operacjach typowo kontrterrorystycznych, lecz ma na koncie wiele operacji o charakterze ogólno-wojskowym. Po zamachach z 11 września 2001 GROM, wziął udział w misji Enduring Freedom w Islamskim Państwie Afganistanu, Emiracie Bahrajnu, Republice Kirgiskiej, Kuwejcie i na wodach Oceanu Indyjskiego. W marcu 2003 roku jednostka wzięła udział w operacji Iraqi Freedom. Wówczas do zadań żołnierzy należała między innymi ochrona baz, patrole oraz działania mieszczące się w kategorii zwalczania terroryzmu w regionach przybrzeżnych Zatoki Perskiej[29].
Przez kolejne lata żołnierze GROM wielokrotne wracali do Iraku i Afganistanu wykonując wiele ryzykownych, lecz zakończonych sukcesem zadań. Komandosi z GROM podczas pobytu w Iraku przeprowadzili przeszło 200 akcji o charakterze bezpośrednim, w wyniku których zatrzymali kilkuset podejrzanych o terroryzm, w tym kilka osób z tzw. talii kart przedstawionej sylwetki najbardziej poszukiwanych członków reżimu Saddama Husajna[30]. Należy także zaznaczyć, iż po przejściu jednostki do Ministerstwa Obrony Narodowej, znacznie poszerzył się zakres jej zadań (także tymi o charakterze typowo wojskowym), co dodatkowo osłabia jego możliwości w zakresie operacji typowo kontrterrorystycznych.
W Wojsku Polskim istniała jeszcze jedna jednostka specjalna zdolna do zwalczania zagrożenia terrorystycznego ? Wydział Ochrony Specjalnej Żandarmerii Wojskowej. Na bazie elitarnych pododdziałów Żandarmerii Wojskowej powstała jednostka specjalna AGAT. Jest to jednostka o charakterze lekkiej piechoty operacji specjalnych, przeznaczona do prowadzenia akcji bezpośrednich, wsparcia militarnego, wparcia operacji przeciwterrorystycznych (w tym głównie izolacja obiektów i szturmy obiektów) i ochrony krytycznej infrastruktury[31].
Rys. 7. Żołnierze JW AGAT podczas strzelań z broni długiej. / Źródło: www.tvn24.pl
Militarne zaangażowanie się w ?wojnę z terroryzmem? Sił Zbrojnych RP, a zwłaszcza obecność kontyngentu sił zbrojnych w Iraku oceniane jest przez wielu jako wyznacznik pozytywnych przeobrażeń polskiej armii. Wbrew wielu ocenom wypowiadanym przez europejskich polityków, należy stwierdzić, iż sposób funkcjonowania polskich sił zbrojnych w koalicji antyterrorystycznej był poprawny. Wiele z podejmowanych operacji na szczeblu taktycznym i operacyjnym udowodniło, że Polska ma profesjonalnie przygotowane kontyngenty do działań stabilizacyjnych w ramach sił sojuszniczych, gdzie niejednokrotnie podejmowano się działań charakterze zwalczania szeroko pojętego terroryzmu[32].
Rys. 8. Polscy żołnierze podczas patrolu w Afganistanie. / Źródło: www.zoom.mon.gov.pl / Fot. archiwum PKW Afganistan
Nie chodzi tu tylko i wyłącznie o fizyczne niszczenie siły żywej przeciwnika, lecz również o inne konieczne w konflikcie asymetrycznym działania. Należy wspomnieć w tym miejscu chociażby o operacjach psychologicznych (PSYOPS)[33].
Działanie te przynosiły znaczne efekty, zwłaszcza poprzez oddziaływanie psychologiczne na ludność cywilną w Iraku. Tego typu działania okazały się równie skuteczne w walce z nieregularnym przeciwnikiem, gdyż jak okazuje się rozpowszechniane ulotki, na których terrorystów porównywano do szczura, pająka czy psa, komunikaty głosowe, prowokowały wrogich snajperów do działania, co pozwoliło łatwiejsze ich wyeliminowani. Prowadzenie działań PSYOPS miało ogromne znaczenie dla całego procesu stabilizacyjnego oraz operacji prowadzonych przez Polski Kontyngent Wojskowy w Iraku[34].
Wyraz zaangażowaniem Polski w walkę z globalnym terroryzmem dał również udział Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej w operacjach NATO realizowanych na wodach Morza Śródziemnego po zamachach z 11 września 2001 roku.
Miesiąc po zamachach, w październiku 2001 roku rozpoczęto operację pod egidą NATO ? Active Endeavour. Zasadniczym celem operacji stało się zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi i zapobieganie atakom terrorystycznym na Morzu Śródziemnym. Oprócz jednostek Sojuszu w operacji brały również udział okręty państw Partnerstwa dla Pokoju oraz Dialogu Śródziemnomorskiego.
Do zadań okrętów w ramach grupy zadaniowej należało między innymi patrolowanie akwenu Morza Śródziemnego, monitorowanie bezpieczeństwa żeglugi na głównych szlakach komunikacyjnych Morza Śródziemnego i akwenów do niego przyległych, wykrywanie wszelkich zagrożeń w ruchu morskim i udaremnianie prób wspierania organizacji terrorystycznych, w tym zwłaszcza przemytu broni (także broni masowego rażenia ) oraz zapobieganie naruszeniom prawa, takim jak nielegalna imigracja, czy przemyt narkotyków[35].
Rys. 9. ORP Bielik powracający do macierzystego portu z operacji na Morzu Śródziemnym. / archiwalny.mon.gov.pl
Polska Marynarka Wojenna wielokrotnie wysłała jednostki do realizacji zadań w ramach operacji. Trzykrotnie brał w niej udział okręt podwodny ORP ?BIELIK? (2005 r.; 2006/2007 r.; 2010/2011), dwukrotnie fregata rakietowa ORP ?Gen. K. PUŁASKI? (w 2006 r. i 2008 r.), jeden raz okręt podwodny ORP ?KONDOR? (2008 r. /2009 r.) i okręt ORP ?Kontradmirał Xawery Czernicki? (2011 r.)[36].
Okręty wydzielone do operacji z Marynarek Wojennych poszczególnych państw NATO stały się skutecznym instrumentem zwalczania zapobiegania terroryzmu na akwenach morskich. Według danych z 2007 roku w wyniku operacji monitorowano przeszło 88 000 statków, z których gruntownie skontrolowano aż 125 jednostek zaklasyfikowanych do kategorii ?podejrzane?[37].
PRZYPISY
[1] Art. 26 Konstytucji RP z 1997 roku.
[2] Ibidem, s, 205.
[3]http://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=poland, dostep: 01.09.2015.
[4] http://dgrsz.mon.gov.pl/sily-zbrojne-rp/kadra-dowodcza/wojska-ladowe-10258/, dostęp: 01.09.2015.
[5] http://dgrsz.mon.gov.pl/sily-zbrojne-rp/kadra-dowodcza/marynarka-wojenna-103278/, dostęp: 01.09.2015.
[6] http://dgrsz.mon.gov.pl/sily-zbrojne-rp/kadra-dowodcza/siy-powietrzne-102698/, dostęp:01.09.2015.
[7] http://dgrsz.mon.gov.pl/sily-zbrojne-rp/kadra-dowodcza/wojska-specjalne-102598/ dostęp: 01.09.2015.
[8] Uchwała nr 252 Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie ?Narodowego Programu Antyterrorystycznego na lata 2015?2019?, M.P. z 2014 r. poz. 1218, s. 16.
[9] Art.18. pkt 8 ustawy z dnia 06.04.1990 r. O Policji, Dz.U. 1990 nr 30 poz. 179.
[10] Art.18b. §2 pkt 3c ustawy z dnia 12.10.1990 r. O ochronie granicy państwowej, Dz.U. 1990 nr 78 poz. 461.
[11] Decyzja nr 416/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie funkcjonowania systemu Obrony Powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej w czasie pokoju oraz podziału kompetencji pomiędzy Szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Dowódcą Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych oraz Dowódcą Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych w tym zakresie.
[12] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia organu dowodzenia obroną powietrzną oraz trybu postępowania przy stosowaniu środków obrony powietrznej w stosunku do obcych statków powietrznych niestosujących się do wezwań państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym.
[13] Art. 115 §20 ustawy z dnia 06.06.1997 r. Kodeks Karny, Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553.
[14] Ustawy z dnia 24.08.2001 r. o Żandarmerii wojskowej i wojskowych organach porządkowych, Dz.U. z 2013 poz. 568.
[15] Art. 11. ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym, Dz.U. z 2014 poz. 1191.
[16] Ibidem, ust. 2.
[17] Art. 2. ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej; Dz.U. z 2014 poz. 1815.
[18] Art. 16. ust. 1. Ibidem.
[19] Art. 2 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, Dz.U. z 2014 poz. 1510.
[20] Art. 2 i 6 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu użycia oddziałów i pododdziałów Policji oraz Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w razie zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego, Dz.U. z 2013 poz. 1037.
[21] Art. 77 Strategii Obronności Rzeczypospolitej Polskiej z 2009 roku.
[22] Ibidem, art. 83.
[23] Art.74. Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z 2014 roku.
[24] Narodowy Program Antyterrorystyczny na lata? op. cit., s. 23.
[25] Obserwacje i wnioski Autora z ćwiczeń rotacyjnych (27.05-22.06.2015) na poliginie w Drawsku Pomorskim w ramach Narodowych Sił Rezerwowych.
[26] H. Królikowski, GROM zrodzony z lęków, „MMS Komandos„, nr 9 2004, s 7.
[27] H. Królikowski, Wojskowa Formacja Specjalna GROM 1990-2000, Gdański Dom Wydawniczy, Gdańsk 2001, s. 179.
[28] J. Rybak, Eksportowi żołnierze, „Żołnierz Polski”, styczeń-luty 2003, nr 1-2, s. 11-12.
[29] I. Chloupek, GROM nad Zatoką, „MMS Komandos”, nr 5, maj 2003, s. 15.
[30] http://grom.mil.pl/powstanie_pliki/powstanie.htm, dostęp: 03.09.2015.
[31] http://www.agat.wp.mil.pl/pl/5.html, dostęp: 03.09.2015.
[32] P. Mickiewicz, Polska w koalicji antyterrorystycznej ? wnioski dla polityki bezpieczeństwa RP, ?Zeszyty naukowe Akademii Marynarki Wojennej? rok XLVI nr 1 (160) 2005, Akademia Marynarki Wojennej, Gdynia 2005, s. 103-104.
[33] G. Nowacki, Organizacja i prowadzenie działań psychologicznych w wybranych państwach, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, 2004, ss. 66.
[34] K. Wilewski, Wojna o serca i dusze, ?Polska Zbrojna?, Warszawa, 2008, nr 41, s. 26
[35] http://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_7932.htm, dostęp: 15.09.2015.
[36] http://www.msz.gov.pl/pl/polityka_zagraniczna/polityka_bezpieczenstwa/operacje_nato_i_ue/operacje_nato/?printMode=true, dostęp: 15.09.2015.
[37] NATO briefing, Combating terrorism at sea, NATO Public Diplomacy Division, 1110 Brussels, Belgium 2008.
