?Littorio?
Stępkę położono tego samego dnia co w przypadku ?Vittorio Veneto?, 28 października 1934 r. aby upamiętnić Marsz na Rzym Czarnych Koszul. Okręt został zwodowany dopiero w sierpniu 1937 r., trzy miesiące później niż planowano. Było to spowodowane częstymi zmianami w projekcie i niedoborach materiałów na płyty pancerne. Podczas ceremonii wodowania ?Littorio? obecnych było wielu włoskich dygnitarzy. Matką chrzestną okrętu została Signora Teresa Ballerino Cabella, żona jednego z pracowników stoczni Ansaldo. Okręt wszedł do służby 6 maja 1940 r. i po dodatkowych próbach morskich dołączył do IX Dywizjonu w Tarencie, dowodzonego przez kontradmirała Carlo Bergaminiego.
Pancernik „Littorio” / Źródło: Wikimedia
Po wejściu do służby ?Littorio? uczestniczył w wielu misjach przeciwko brytyjskim konwojom na Maltę – konwojowi MF 2 i konwojowi MB.3, bez większych sukcesów. W czasie brytyjskiego nalotu na Tarent okręt został trafiony 3 torpedami ? dwie trafiły w dziób okrętu, jedna uszkodziła rufę. Uszkodzenia dzioba były tak poważne, że spowodowały zalanie znacznej części okrętu, który znalazł się po górny pokład pod wodą. ?Littorio? nie mógł zostać jednak przeniesiony do suchego doku, ponieważ odkryto czwartą, niezdetonowaną torpedę, która utkwiła w stępce. Jej usuwanie było bardzo czaso- i pracochłonne, ponieważ każde, nawet najmniejsze, zakłócenie pola magnetycznego wokół torpedy mogło doprowadzić do eksplozji. Naprawy trwały aż do marca 1941 r. Po ukończeniu napraw ?Littorio? otrzymał misję przechwycenia kolejnego Brytyjskiego konwoju o kryptonimie ?WS (Winston Specials) 11X?. Dowódca włoskiego okrętu otrzymał rozkaz aby nie angażować się w walkę z równym albo silniejszym przeciwnikiem (brzmi znajomo?). Tymczasem eskortę konwoju stanowiły pancerniki HMS ?Rodney?, ?Nelson? i ?Prince of Wales?. Włoski dowódca podjął decyzję o wycofaniu się. W grudniu 1941 r. ?Littorio? brał udział w operacji ?M42? ? osłanianiu konwoju, który wiózł zaopatrzenie dla wojsk włosko-niemieckich w Afryce Północnej. Konwój wraz ze swoją eskortą wpadł na brytyjski konwój zmierzający na Maltę, co doprowadziło do I bitwy pod Syrtą. ?Littorio? wraz z innymi okrętami eskorty zaatakował Brytyjczyków, strzelając z odległości 32 km. Oczywiście okręt nie uzyskał żadnych trafień, ale włoski atak zmusił brytyjski konwój do odwrotu i pozwolił konwojowi M42 na bezpieczne dotarcie do Afryki Północnej.
W marcu następnego roku okręt uczestniczył w II bitwie pod Syrtą, w której Włosi starali się zniszczyć brytyjski konwój płynący, jakżeby inaczej, na Maltę. Podczas starcia ?Littorio? poważnie uszkodził niszczyciele HMS ?Havock? i ?Kingston?(okręt zatonął podczas napraw na Malcie, w wyniku nalotu bombowego), trafił także krążownik ?Euryalus?, nie zadając jednak poważnych uszkodzeń. Chociaż flota włoska nie zniszczyła konwoju, to zmusiła okręty brytyjskie do odwrotu i rozproszenia ? wiele z nich zatopiono przy użyciu samolotów. Podczas jednej z kolejnych misji ?Littorio? został trafiony bombą z B-24, a po powrocie torpedą z brytyjskiego Wellingtona.
Naprawy trwały do sierpnia ?42 r. Przez pierwsze 6 miesięcy 1943 r. ?Littorio? pozostawał w porcie ze względu na niedobory paliwa, którego wystarczyło tylko dla 3 włoskich pancerników ? ?Vittorio Veneto?, ?Littorio? i nowo zwodowanej ?Romy? i to tylko w nagłych przypadkach. 30 lipca, po odsunięciu od władzy Mussoliniego, ?Littorio? został przemianowany na ?Italię? i wkrótce wyruszył wraz z innymi większymi okrętami włoskiej floty na Maltę. Podczas wspomnianego przez mnie nalotu niemieckich Do-217 uzbrojonych w bomby kierowane Fritz X. ?Italia? blisko wieży nr 1 ? bomba przeszła przez pancerz i kadłub, a następnie wybuchła pod wodą, powodując poważne uszkodzenia. ?Italia?, podobnie jak ?Vittorio Veneto? przypłynęła do Aleksandrii, następnie do Wielkiego Jeziora Gorzkiego. Po wojnie została przyznana USA jako odszkodowanie wojenne. W lipcu 1948 została zezłomowana w porcie La Spezia.
