Dziś obchodzimy 15. rocznicę wstąpienia Polski do struktur Paktu Północnoatlantyckiego. Przystąpienie do NATO było jednym z podstawowych celów polskiej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w latach 90. Cel ten udało się zrealizować 12 marca 1999 roku. Od tego momentu Sojusz stał się jednym z zasadniczych fundamentów bezpieczeństwa i obronności Polski.
Członkostwo Polski w najpotężniejszym współczesnym sojuszu polityczno-militarnym na świecie dało Polsce nie tylko gwarancje bezpieczeństwa w postaci art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego, lecz spowodowało również wzrost pozycji naszego kraju na arenie międzynarodowej. Oczywiście z przystąpieniem wiążą się również zobowiązania i reformy. Przystąpienie Polski do NATO spowodowało konieczność dostosowania Sił Zbrojnych RP do standardów NATO. Zmiany wprowadzono praktycznie we wszystkich obszarach działalności i dziedzinach życia sił zbrojnych. Najwyraźniej są one widoczne w profesjonalizacji kadry, rosnącej liczbie kobiet służących w wojsku, strukturze organizacyjnej, uzbrojeniu i sprzęcie wojskowym, systemie szkolenia oraz obowiązujących procedurach.
Państwa członkowskie NATO. / wikipedia.pl
Wprowadzenie standardów NATO, udział polskich żołnierzy w misjach oraz ćwiczeniach i szkoleniach z żołnierzami z innych państw Sojuszu przyczyniły się do tego, że polskie siły zbrojne osiągnęły wysoki poziom interoperacyjności tj. zdolności do współdziałania z innymi wojskami sojuszniczymi. Nasi żołnierze zdobyli również bezcenne doświadczenie w wielu operacjach Sojuszniczych na całym świecie. Dziś Polscy żołnierze cieszą się na świecie szacunkiem, a nasze Wojska Specjalne zajmują ścisłe miejsce w elicie tego rodzaju wojsk w NATO. Nasz wkład i zaangażowanie w działania Sojuszu sprawiły, że staliśmy się wiarygodnym partnerem, zarówno dla sojuszników, jak i państw trzecich.
Manewry wojskowe NATO w Polsce. Steadfast Jazz 2013 na Poligonie Drawskim. / interia.pl
Oprócz korzyści militarnych i politycznych, Polska jest także beneficjentem Programu Inwestycji NATO w Dziedzinie Bezpieczeństwa (NSIP). Program ten ma na celu zbudowanie wspólnej infrastruktury wojskowej, która wykracza poza własne potrzeby obronne i może być wykorzystana przez siły Sojuszu w ramach HNS (Host Nation Support – wsparcie państwa gospodarza). W latach 1999-2013 środki z budżetu NSIP zainwestowane w naszym kraju wyniosły około 1,4 mld zł. W ramach programu w Polsce realizowana była m.in. modernizacja lotnisk, składów paliwowych i baz morskich, budowa stanowiska dowodzenia systemem obrony powietrznej, budowa systemu rozpoznania radiolokacyjnego dalekiego zasięgu, przygotowanie systemu łączności dla Marynarki Wojennej.
Polski patrol w Afganistanie (fot. Jakub Czermiński/MON). / www.wprost.pl
Współcześnie NATO stoi przed szeregiem nowych wyzwań i problemów, do których stara się na bieżąco przystosowywać. Największym z nich jest brak spójności celów i wizji działnia Sojuszu. O ile w czasach zimnej wojny wspólne zagrożenie zw strony Związku Radzieckiego było gwarantem jedności, to dziś znacznie trudniej uzyskać pożądany konsensus w wielu kwestiach. Apogeum kryzysu nastąpiło w 2003 roku, gdy kraje NATO podzieliły się w kwestii amerykańskiej interwencji w Iraku. Kolejnym problemem są coraz mniejsze budżety obronne państw Sojuszu w sytuacji, gdy ponad połowę wydatków na zbrojenia całego sojuszu pokrywają Stany Zjednoczone. Niemniej jednak Sojusz pozostaje trwałym gwarantem bezpieczeństwa zewnętrznego Polski, co wydaje się mieć fundamentalne znaczenie w obliczu sytuacji u naszych wschodnich sąsiadów.