Nakładem wydawnictwa Difin ukazała się kolejna książka autorstwa Pawła Makowca, doskonale wpisująca się w udaną serię podręczników taktycznych. Jednakże tym razem Autor prezentuje nam zagadnienia historyczne, związane z największym zrywem militarnym w okupowanej przez Niemców Europie – Powstaniem Warszawskim. Powstanie Warszawskie 1944 Taktyka walki w mieście stanowi wyczerpujące studium taktycznych aspektów prowadzenia walki w terenie zurbanizowanym przez poddziały powstańcze.
Powstanie Warszawskie to temat, który wzbudza dziś wiele kontrowersji. Większość z nich dotyczy zasadności decyzji dotyczącej podjęcia decyzji o jego rozpoczęciu. Rzadko natomiast analizuje się koncepcje opanowania miasta i jej realizację w kontekście sztuki wojennej. Jest to niebywale interesujące biorąc pod uwagę fakt, iż Polskie Państwo Podziemne stanowiło fenomen na skalę światową, a Armia Krajowa jedną z największych nieregularnych armii II wojny światowej. Ponad to, jak pokazuje przykład wielu współczesnych konfliktów zbrojnych, wiodącym środowiskiem walki są właśnie tereny zurbanizowane.
Oczywiście podobne powstania zdarzały się w dziejach wiele razy. Wybuchały zarówno w czasach pokoju, wojny, jak i wszelkich innych stanach pośrednich. Trudno jednak odmówić unikalności strategicznej powstanie Warszawskiego. Choć z pewnością odnajdziemy przykłady podobnych zmagań militarnych na obszarach miejskich, to także na płaszczyźnie taktycznej działania powstańców cechują się niespotykaną gdzie indziej specyfiką, różnorodnością i skutecznością. Świadczyć może o tym między innymi fakt, iż okupanci uważnie śledzili metody walki stosowane przez powstańców, starając się je poznać i zaadaptować do własnej doktryny walki w terenie zabudowanym.
Książka odnosi się w zasadzie wyłącznie do zagadnień wojskowych, tudzież taktyki oddziałów powstańczych w okupowanej warszawie. Dlatego też Autor celowo powołał się na fragmenty najważniejszych podręczników taktycznych okresu zarówno przedwojennego, jak i tych opracowanych w czasach funkcjonowania Państwa Podziemnego. Trudno przy tym nie zgodzić się z zasadnością podjęcia, wydawać by się mogło wyczerpanego już w literaturze tematu Powstania Warszawskiego. W istniejących pracach omijano bowiem konsekwentnie analizę obszaru Warszawy jako specyficznego pola walki. Przedstawiona w książce wnikliwa analiza udowadnia, iż pomimo wielu niedociągnięć wypracowana koncepcja prowadzenia walk w okupowanej warszawie okazała się niezwykle skuteczna, zaznaczmy w obliczu przeważającej przewagi sił przeciwnika i brakach w wyposażeniu.
Książka została podzielona na pięć logicznie uporządkowanych rozdziałów. Pierwszy poświęcono analizie koncepcji powstania opracowanej w Związku Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej. W rozdziale drugim Autor dokonuje charakterystyki okupowanej Warszawy jako specyficznego środowiska walki stwarzającego określone wymogi dla założeń taktycznych. Zwłaszcza zaś wpływu struktury przestrzennej miasta charakteru i zabudowań na prowadzenie walk przez oddziały powstańcze. W rozdziale trzecim Autor szczegółowo omawia plan opanowania miasta w kontekście opracowanej koncepcji powstania. Dowiemy się tutaj między innymi tego jak dokonano oceny sytuacji taktycznej w okupowanej Warszawie pod kątem prowadzenia działań zbrojnych, oraz zdobycie jakich obiektów uznano za kluczowe do powodzenia powstania. Rozdział czwarty poświęcony jest analizie działań realizowanych w pierwszych dniach powstania. Autor zasadnie wskazuje tu najważniejsze błędy i ograniczeń wynikające z przyjętej wówczas koncepcji. Ostatni, piąty i zarazem najobszerniejszy rozdział stanowi podsumowanie najważniejszych doświadczeń walk powstańców. Poznajemy tu najważniejsze aspekty prowadzenia działań ofensywnych i defensywnych, w tym między innymi natarcia, zdobywania obiektów, walki wewnątrz budynków, czy organizacji obrony w terenie zabudowanych. Niezwykle interesujące jest w tym przypadku omówienie taktyki zwalczania niemieckiej broni pancernej przy użyciu butelek zapalających i miotaczy ognia.
Co charakterystyczne dla całej serii, również i w tej książce nie mogło zabraknąć świetnej oprawy graficznej.
Na końcu książki czeka na nas zakończenie wraz ze spisem zaprezentowanych w niej rysunków i tabel oraz bogaty wykaz źródeł bibliograficznych. Co znamienne dla całej serii podręczników taktycznych, również i w tym przypadku Autor zadbał o oprawę graficzną. Wiąże się ona ściśle z przedstawianymi na poszczególnych stronach treściami. Znajdziemy tu wiele wartościowych schematów ukazujących warianty izolacji budynków, czy profile konstrukcyjne stosowanych przez powstańców barykad. Omawiane przez Autora zagadnienia wpisują się w kanon zasad prowadzenia działań o charakterze nieregularnych. Dlatego też doświadczenia zaprezentowane w książce z pewnością powinny być uwzględnione we współczesnej doktrynie obronnej Polski. Wynika to bowiem z faktu, iż zarówno w przeszłości, jak i obecnie skuteczność obrony najważniejszych ośrodków miejskich jest niejednokrotnie decydującym czynnikiem warunkującym przebieg działań zbrojnych.
Według Autora książki, jest ona przeznaczona dla wszystkich osób zainteresowanych historią Armii Krajowej, Powstania Warszawskiego, a także działaniami taktycznymi w terenie zurbanizowanym. Moim zdaniem niniejsza pozycja powinna stanowić obowiązkową lekturę dla żołnierzy formowanej obecnie Obrony Terytorialnej Kraju. Tworzone na potrzeby formacji pododdziały lekkiej Piechoty w sytuacji potencjalnego konfliktu będą między innymi zabezpieczać miejscowości i obiekty infrastruktury krytycznej ulokowane najczęściej w terenie zurbanizowanym, a w sytuacji zajęcia części terytorium przez nieprzyjaciela prowadzić działania nieregularne. Znajomość terenu działania, jego specyfiki, walorów obronnych, oraz zagadnień walki w mieście jest w tym przypadku kluczowa.
Autorzy: Paweł Makowiec
Tytuł: Powstanie Warszawskie 1944. Taktyka walki w mieście
Wydawnictwo: Difin
Oprawa: Miękka
Rok wydania: 2016
ISBN: 978-83-8085-262-4
Liczba stron: 314
Wymiary: 230×165
>>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<
