PzKpfw VI Tiger Ausf. E, jak i jego większy ?brat?, czyli PzKpfw VI Königstiger Ausf. B, to symbole pancernej potęgi niemieckiego Wehrmachtu podczas II wojny światowej. Jednak tak jak bywa z każdym symbolem, wśród mitów budowanych najczęściej przez propagandę, z czasem pojawiają się na nim rysy. Monografia autorstwa Thomasa Andersona na chłodno, ale także bez uprzedzeń, prezentuje wszystkie najważniejsze aspekty projektu, budowy oraz użycia bojowego słynnych ?Tygrysów? podczas ostatniego globalnego konfliktu zbrojnego.
Nakładem Wydawnictwa RM na polskim rynku pojawiła się niezwykle interesująca książka. Wydana oryginalnie cztery lata temu w Wielkiej Brytanii, prezentuje monografię jednego z najważniejszych, o ile nie najważniejszego, czołgu ciężkiego w historii konfliktów zbrojnych. Miękka, schludna okładka prezentuje podkoloryzowane zdjęcie PzKpfw VI Tiger Ausf. E, tył również prezentuje się dobrze. Istotnym aspektem jest naprawdę imponująca, jak na tych rozmiarów książkę, liczba czarno-białych fotografii historycznych, których naliczyłem się aż 175 (do tego dochodzą dodatkowo tabele, schematy, instrukcje, plakaty propagandowe itp.).
Monografia składa się z dziewięciu rozdziałów: Rozwój, Organizacja, Mobilność, Siła ognia, Opancerzenie, W walce, Konserwacja i naprawy, Pod ostrzałem oraz Zakończenie. W rozdziale pierwszym poznajemy drogę rozwoju niemieckiej broni pancernej oraz historię powstania dwóch prototypów późniejszego ?Tygrysa?: VK.45.01(P) słynnego konstruktora Ferdinanda Porsche oraz VK.45.01(H) zaoferowanego przez przedsiębiorstwo Henschel und Son. Jak wiemy rywalizację wygrała druga konstrukcja. Jest również wzmianka o rozwinięciu tego czołgu, czyli PzKpfw VI Königstiger Ausf. B, znanym jako ?Tygrys Bengalski? (błędnie tłumaczonym jako ?Tygrysem Królewskim? ? przyp. red.).
Rozdział drugi z kolei prezentuje struktury organizacyjne samodzielnych Batalionów Czołgów Ciężkich (sPzAbt), które powołano w Wehrmachcie specjalnie na wdrożenie ?Tygrysów?, czyli kompanie i bataliony czołgów, plutony łączności, saperów i przeciwlotnicze, pododdziały zwiadowcze, drużyny naprawczo-ewakuacyjne, pododdziały sanitarne, sekcje zaopatrzeniowe i transportowe, tzw. ?swobodne struktury organizacyjne?, kompanie czołgów ewakuacyjnych czy w końcu grupy bojowe.
Kolejne rozdziały dotyczą już finalnych konstrukcji czołgów ciężkich Tiger Ausf. E i Königstiger Ausf. B, w tym układów napędowych (silniki i układy przeniesienia napędu), mobilności w warunkach zimowych i transportu koleją, następnie uzbrojeniu, w tym armatom 8,8 cm KwK 36 i 8,8 cm KwK 43, przyrządom celowniczym, amunicji i jej przebijalności (odłamkowe przeciwpancerne PzGrPatr 39, przeciwpancerne z rdzeniem wolframowym PzGrPatr 40 i kumulacyjne GrPatr 39 HL), uzbrojeniu dodatkowemu i innemu wyposażeniu obronnemu, a następnie, Autor przedstawia Nam informacje na temat opancerzenia obu wersji wozów.
Najbardziej obszerny rozdział stanowią relacje czołgistów niemieckich z użycia bojowego czołgów na froncie wschodnim w latach 1942-1943 przeciwko T-34/76 i KW-1, Afryce Północnej przeciwko alianckim M4 General Sherman, M3 General Lee i M3/M5 Stuart, ponownie na froncie wschodnim, gdzie musiały walczyć z nowymi sowieckimi czołgami KW-85, T-34/85, IS-2, następnie działania na Węgrzech, Francji, Włoszech i Niemczech. Następny rozdział dotyczy konserwacji i napraw czołgów w warunkach polowych, a także akcji ewakuacyjnych, wozów zabezpieczenia technicznego Bergepanzer.
Przedostatni rozdział opisuje wady czołgów oraz opracowane sposoby ich niszczenia opracowanych przez Sowietów, którzy z początkowego szoku potrafili wyciągnąć praktyczne wnioski, natomiast w zakończeniu, jako ?wisience na torcie? Czytelnik otrzymuje garść informacji o projektach pobocznych i prototypowych, powstałych na bazie obu wersji ?Tygrysa?, czyli działa pancernego Sturmtiger, wozu zabezpieczenia technicznego Bergetiger, taranów Ramm-Tiger czy niszczycieli czołgów Elefant (Ferdinand) i Jagdtiger (najcięższy wóz bojowy, użyty podczas II wojny światowej o masie 75 ton ? przyp. red.).
Ocena. Muszę powiedzieć, że niniejsza monografia jest bardzo szczegółowa, Czytelnik ma okazję poznać niemieckie słownictwo techniczne, a setki fotografii jest opisanych z należytymi detalami. Jednocześnie książka jest napisana przystępnie, gdyż Autor wyjaśnia wszelkie trudne dla laika pojęcia, komentuje przytaczane relacje historyczne oraz raporty Wehrmachtu, a przede wszystkim podchodzi do legendy ?Tygrysa? bardzo obiektywnie, jak na publikację tego gatunku przystało. Mogę polecić niniejszą książkę każdemu, kto interesuje się II wojną światową, niemiecką bronią pancerną z tego okresu, a w szczególności legendarnym czołgiem ?Tygrys?. Myślę, że nie zawiedzie się Czytelnik szukający bardzo szczegółowych informacji na temat tej konstrukcji, a laik znacząco poszerzy swoją dotychczasową wiedzę.
THOMAS ANDERSON jest znawcą niemieckich pojazdów opancerzonych z lat drugiej wojny światowej. Od wielu lat prowadzi badania w archiwach wojskowych w Niemczech, innych krajach europejskich oraz w USA. Dotarł też do niepublikowanych zdjęć, na których uwieczniono wozy bojowe potężnej Panzerwaffe. Jest ponadto autorem trzytomowej historii formacji artylerii szturmowej. Ponadto autor książek (tytuły oryginalne): ?Panther?, ?The History of the Panzerwaffe: Volume I: 1939?42?, ?The History of the Panzerwaffe: Volume 2: 1942?45?, ?Sturmartillerie: Spearhead of the infantry?, ?Ferdinand and Elefant Tank Destroyer?, ?Vorwärts Immer, Rückwärts Nimmer: An Illustrated Guide to the History and Fate of German Sturmartillerie in WWII, Volume I; The Early Years?, ?You Up There – We Down Here: Schoolboys Deployed as Anti-Aircraft Gun Assistants? czy ?Operating Systems: Principles and Practice?.
Autor: Thomas Anderson
Tytuł: Tygrys. Legendarny czołg / Tiger
Wydawnictwo: Wydawnictwo RM
Oprawa: Miękka
Rok wydania: 2017
ISBN: 978-83-7773-703-3
Liczba stron: 280
Format: 16,5 x 24,0 cm
>>>> Książkę można kupić u wydawcy tutaj <<<<