Dziś swoją wizytę w Polsce rozpoczyna Sekretarz Obrony USA – Chuck Hagel. Spotkanie potrwa do jutra, a w programie wizyty szefa Pentagonu są spotkania z prezydentem Bronisławem Komorowskim i premierem Donaldem Tuskiem. Głównym tematem rozmów będzie wzajemna współpraca w zakresie obronności oraz relacje partnerskie w sferze bezpieczeństwa.
Chuck Hagel urodził się 4 października 1946 w North Platte, w stanie Nebraska. Hagel jest nie tylko politykiem, lecz także odznaczonym weteranem wojny wietnamskiej i przedsiębiorcą. W latach 1997?2009 pełnił funkcję senatora Stanów Zjednoczonych, reprezentując rodzinny stan Nebraska w izbie wyższej Kongresu. Wybrany ponownie na drugą sześcioletnią kadencję w 2002. Po zakończeniu drugiej kadencji objął stanowisko wykładowcy akademickiego, a 7 stycznia 2013 otrzymał od demokratycznego prezydenta Baracka Obamy nominację na sekretarza obrony, które objął 27 lutego 2013 r.
Barack Obama i sekretarz obrony Chuck Hagel. Fot. Carolyn Kaster AP
Współpraca Polski i USA w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności przybiera postać stosunków bilateralnych, jak i multilateralnych na platformie NATO. USA od początku aktywnie wspierały proces przemian demokratycznych w Polsce, a następnie jej dążenia do integracji z zachodnimi systemami bezpieczeństwa. Wyrazem tego było przedstawienie koncepcji ?Partnerstwa dla Pokoju? już w październiku 1993 roku. Obecność Stanów Zjednoczonych w Europie upatrywana jest przez państwa środkowoeuropejskie, jako gwarancja bezpieczeństwa na kontynencie i trwały fundament bezpieczeństwa w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego. Warto dodać, że USA utrzymują obecnie prawie 3/4 wydatków militarnych NATO.
Budżety obronne państw NATO w 2000 roku. / PAP
Intensyfikacja stosunków w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności miała miejsce w latach 2001-2006. Tuż po zamachach terrorystycznych z 11 września 2001 roku Polska natychmiast zaoferowała USA wszelką pomoc w zwalczaniu terroryzmu, czego wyrazem było zaangażowanie w Afganistanie i wzmożenie współpracy instytucji obu państw odpowiedzialnych za przeciwdziałanie i zwalczanie zagrożeń o charakterze terrorystycznym. Równie istotnym wydarzeniem we wzajemnych stosunkach była decyzja z 27 grudnia 2002 o zakupie przez Polskę 48 amerykańskich samolotów myśliwskich F-16 za kwotę 3, 5 miliardów dolarów. Polska zaangażowała się także w konflikt Iracki, gdzie tak jak w przypadku Afganistanu nasze wojsko zyskało nowe wyposażenia, a także bezcenne doświadczenie, którego nie sposób osiągnąć w warunkach poligonowych.
Operatorzy JW GROM, po zdobyciu platformy wiertniczej w Umn Quasr. /grom.mil.pl
Obecnie niewątpliwie najważniejszym zagadnieniem w stosunkach bilateralnych pozostaje kwestia instalacji elementów tarczy rakietowej w Polsce. 17 września Prezydent USA Barack Obama ogłosił zmianę strategii budowy systemu obrony przeciwrakietowej, rezygnując z projektu lansowanego przez poprzedniego prezydenta, co wiązało się ze zmianą podejścia wobec zagrożenia ze strony Iranu i naciskami strony Rosyjskiej. Ostatnie wydarzenia związane z wypracowaniem porozumienia w sprawie ograniczenia irańskiego programu nuklearnego również wpływają niekorzystnie na realizację projektu. Niemniej jednak w listopadzie ubiegłego roku Sekretarz stanu USA John Kerry na wspólnej konferencji z szefem MSZ Radosławem Sikorskim zapewnił, że w okolicach 2018 roku w Polsce będzie działała tarcza antyrakietowa.
Jak działa „tarcza”. /gazeta.pl
Istotnym zgrzytem w stosunkach bilateralnych o międzynarodowym wydźwięku jest także kwestia domniemanych więzień CIA w Polsce. Jest to temat drażliwy, a jego medialność może zaszkodzić Polsce, która jako aktywny uczestnik międzynarodowej koalicji antyterrorystycznej może być postrzegana przez organizacje o charakterze terrorystycznym, jako potencjalny cel. Wobec tego wzmożona debata w mediach na ten temat wydaje się bezzasadna. Choć nie jest to łatwe, należy oddzielić słuszne pytania o prawa człowieka od niejawnej współpracy wywiadów obu państw w dziedzinie bezpieczeństwa.
