Kulisy zdławienia Powstania Warszawskiego

Jak wiadomo w sierpniu 1944 roku, kiedy wybuchło w Warszawie powstanie oczy kanclerza nazistowskich Niemiec skierowały się na dłuższą chwilę w stronę Wisły. Gdy do Berlina doszły wieści o poważnych zamieszkach w Warszawie, Hitlera oraz przywódcę SS Heinricha Himmlera ogarnęła ogromna doza wściekłości, której skutki można było przewidzieć?

Ideologia

W Mein Kampf czytamy: Gdy dwa światopoglądy zmagają się ze sobą, zwycięży ta siła, która jest bardziej uparta i bezwzględna i spowoduje rozstrzygnięcie zbrojne dla poparcia swej intelektualnej koncepcji. Ów światopogląd, który Hitler sam stworzył i któremu się podporządkował zawsze brał górę w podejmowaniu wszelkich decyzji przez kanclerza. Ta odmienność Hitlera, jak stwierdzili Bullock i Hugh Trevor-Roper polegała na odmiennym poglądzie na role ideologii w świecie myśli Hitlera niżeli wyłącznym zainteresowaniu władzą.

Jak proponował, ?niegermańska? społeczność ?terytoriów wschodnich? powinna być zamieniona w niewykształconych niewolników i nauczana jedynie: ?prostego liczenia nie więcej niż do 500, pisania własnego imienia i nazwiska, doktryny o boskim nakazie słuchania Niemców, wykonywania ciężkiej pracy, a także konieczności zachowania uczciwości i cnotliwości. Czytanie jak sądzę nie jest konieczne?. Tymczasem kraj ma być przeczesany w poszukiwaniu dzieci ?naszej krwi?, które należy schwytać i wywieźć aby wychowały się w Niemczech.

Reichsführer SS Heinrich Himmler

Jednak Himmler nie przychodził do Hitlera z problemami, które chciał rozwiązać. Zamiast tego oferował sposób ich rozwiązania, który – jak wiedział ? odpowiadał wschodniej wizji Hitlera.

Himmler doskonale więc wiedział co robił, zarówno wiedzieli to i jego dowódcy SS.

Wielkie miasta od Leningradu po Moskwę mają być zrównane z ziemią: dowódca SS von dem Bach-Zalewski będzie odpowiedzialny za wprowadzenie w życie tych postanowień.(?) Wybór tego esesmana na przywódcę niemieckich formacji dławiących powstanie niewątpliwie zdradził zamiary Rzeszy wobec przyszłych losów Warszawy. Oznaczało to, że lada moment w stolicy okupowanej Polski pojawią się najbrutalniejsze jednostki z całej Rzeszy, których sława była zdobywana w możliwie najokrutniejszy sposób.

Wybór oddziałów do tłumienia powstania nie był więc przypadkowy. Przy wyborze kierowano się szczególną brutalnością oddziałów i ich doświadczeniem bojowym według zaleceń Himmlera.

Warszawa Hitlera

Warszawa była jedynym większym miastem, w którym Hitler mógł wprowadzić swoje plany w życie. Panujące po wojnie przekonanie, że nie interesował się powstaniem, jest fałszywe; w rzeczywistości osobiście nadzorował walki na Starówce i był regularnie informowany o sytuacji.

?Jeśli ta twierdza ma zostać zdobyta, trzeba wykorzystać nowoczesne rodzaje broni na masową skalę?.

Niesamowite było bogactwo nowych technologii, łącznie z rozmaitymi rodzajami Wunderwaffe Hitlera, użytymi dla unicestwienia tego małego skrawka terenu. Wyglądało na to, że Führer chce pokazać swoją siłę, tak jak to zrobił podczas oblężenia Sewastopola w latach 1941-1942, kiedy to 750 moździerzy prowadziło ostrzał artyleryjski przez cały miesiąc; po zakończeniu oblężenia miasto przypominało krajobraz księżycowy. Teraz warszawska Starówka miała podzielić jego los. Wprowadzenie nowej broni [na przykład miotaczy min ? ZK], bardzo kosztownej i skutecznej, na tak późnym etapie wojny przeciwko względnie nieistotnemu celowi wojskowemu ? dzielnicy zamieszkanej przez 75 000 bezbronnych cywilów, gdzie było jedynie kilka tysięcy żołnierzy ? było kompletnym szaleństwem.

Jednak atak Hitlera na Warszawę nie wynikał tylko z przyczyn ściśle militarnych. Podczas telefonicznej rozmowy z Modelem 14 sierpnia Guderian stwierdził: Hitler przywiązuję specjalną wagę do wykorzystania nowoczesnego sprzętu w walkach ulicznych w celu całkowitego zniszczenia miasta.

Führer chciał udowodnić, że nadal jest silny, i pragnął powstrzymać ewentualne następne powstania. Jednak przede wszystkim chciał zetrzeć Warszawę w pył. Stare Miasto było świetnym miejscem, by rozpocząć dzieło zniszczenia.

Krwawe SS

Akcja zaś całkowitego zniszczenia Warszawy, zalecona przez Hitlera i Himmlera w sierpniu 1944 r., stanowiła planową realizację od dawna powziętych zamierzeń. Wśród najbrutalniejszych formacji biorących udział w pacyfikacji powstania można wymienić:

Są to oczywiście formacje SS, których każdy z dowódców miał już wówczas na swoim koncie minimum jedno ludobójstwo. Wszędzie tam, gdzie pojawiali się Ci żołnierze, dochodziło do zabójstw, okrucieństw i gwałtów, ich brutalność była czymś więcej niż tylko domniemaniem.

Sami żołnierze byli kolejno: gwałcicielami, kryminalistami wypuszczanymi specjalnie z więzień i obozów koncentracyjnych w celu stłumienia powstania jak i bandytami dla których alkohol i kobiety były stałą rozrywką, byli to przeważnie ludzie od tzw. ?brudnej roboty?.

Sam Dirlewanger wcześniej miał okazje wykazać się przy pacyfikacji warszawskiego getta oraz przy zwalczaniu białoruskiej partyzantki, gdzie pozostawały po nich same zgliszcza. Dirlewanger i jego łowcy głów siali wokoło śmierć i zniszczenie, a żądza zabijania wśród jego żołnierzy była tak wielka, że po ich przejściu pustoszały całe okolice

Dowódca SS-Obergruppenführer Erich von dem Bach-Zalewski, któremu to podporządkowano dowództwo w tej operacji, już wcześniej zdobył podobne doświadczenie, mianowicie od września do grudnia 1940 oddziały von dem Bacha, w ramach tzw. Saybuscher Aktion, zmusiły do opuszczenia miejsc zamieszkania ok. 17,5 tysięcy Polaków (liczba zarejestrowana w dokumentach niemieckich, z planowanych 20 000 Polaków do wysiedlenia) w rejonie Żywca.

W listopadzie 1941 r. awansował do stopnia generała policji i Obergruppenführera SS. W tym czasie był przewidziany na komendanta policyjnego Moskwy w ramach zwalczania tzw. ?band?.

Dysponując tak potężnym arsenałem, dwoma patologicznymi dowódcami ? Kamińskim i Dirlewangerem ? którzy mieli pod sobą największe jednostki grupujące kryminalistów, dowódcą wojskowym SS, Reinefarthem, który był równie silnie indoktrynowany rasowo i bezlitosny jak Jürgen Stroop, oraz majacy rozkaz Himmlera zrównania miasta z ziemią ? do którego dodał zabijanie wszystkich Polaków na miejscu ? rezultat był łatwy do przewidzenia.

Wspólnie z Wehrmachtem SS dokonywała barbarzyńskiego dzieła zburzenia stolicy Polski, niszczenia pomników kultury, archiwów, kradzieży, mordów, gwałtów i wywożenia lub niszczenia dzieł sztuki.

Masakra wielotysięcznej ludności i zniszczenie miasta obciążają przede wszystkim Wehrmacht (grupy armii ?Środek?), a w szczególności 9 armię i działającą w jej ramach grupę Ericha von dem Bach-Zalewskiego.

Jak widać wszystkie te formacje wchodzą w skład organizacji SS Heinricha Himmlera, którego Hitler osobiście wyznaczył do zdławienia tego powstania. Nie trudno domyśleć się, że iż wybór nie był przypadkowy.

Podsumowując, rodzaj wysłanych jednostek SS do tłumienia powstania nie wydaje się przypadkowy, opisane powyżej ważniejsze formacje Schutzstaffel wysłane do stolicy wydają się najbrutalniejsze i najokrutniejsze w toczących się walkach na arenie Europejskiej.

 Bibliografia:

  1. Hitler Adolf, Mein Kampf. Moja Walka, Kraków 1992, s. 81
  2. Rosenbaum Ron, Wyjaśnianie Hitlera: w poszukiwaniu źródeł zła, Warszawa 2001, s. 125.
  3. Riche Alexandra, Warszawa 1944. Tragiczne Powstanie, Warszawa 2013, s. 411-412.
  4. Sennerteg Niclas, Kat Warszawy, Warszawa 2009, s. 31,33.
  5. Erich von dem Bach-Zelewski, http://pl.wikipedia.org/wiki/Erich_von_dem_Bach-Zelewski,01.2015.
  6. Sawicki Tadeusz, Rozkaz zdławić powstanie, Niemcy I ich sojusznicy w walce z Powstaniem Warszawskim, Warszawa 2001, 2010, s. 18.
  7. Padfield Peter, Himmler, Reischsführer SS, Warszawa 2002, 2005, s. 561.
  8. Zbrodnie okupanta hitlerowskiego na ludności cywilnej w czasie powstania warszawskiego w 1944 r. (w dokumentach). Wybór i opracowanie: sz. Datner, K. Leszczyński, ze wstępem J. Gumkowskiego, Warszawa 1962.
  9. Laurence Rees, Złowroga charyzma Adolfa Hitlera, miliony prowadzone ku przepaści, Warszawa 2013, s. 321.