M1 znalazł się na wyposażeniu dywizji pancerno-zmechanizowanych US Army, ARNG oraz batalionów pancernych USMC.
United States Army:
– 1 Dywizja Pancerna (pancerno-zmechanizowana) ?Old Ironsides?,
– 1 Dywizja Kawalerii (pancerno-zmechanizowana) ?First Team?,
– 1 Dywizja Piechoty (pancerno-zmechanizowana) ?The Big Red One?,
– 2 Dywizja Piechoty (pancerno-zmechanizowana) ?Indianhead?,
– 3 Dywizja Piechoty (pancerno-zmechanizowana) ?Marne Division?,
– 4 Dywizja Piechoty (pancerno-zmechanizowana) ?Ivy Division?,
– 11 Pułk Kawalerii Pancernej ?Blackhorse Regiment?.
Army National Guard:
– 28 Dywizja Piechoty (pancerno-zmechanizowana),
– 29 Dywizja Piechoty (pancerno-zmechanizowana),
– 34 Dywizja Piechoty (pancerno-zmechanizowana),
– 36 Dywizja Piechoty (pancerno-zmechanizowana),
– 38 Dywizja Piechoty (pancerno-zmechanizowana),
– 40 Dywizja Piechoty (pancerno-zmechanizowana).
United States Marine Corps:
– 1 Dywizja Marines, 1 Batalion Pancerny,
– 2 Dywizja Marines, 2 Batalion Pancerny,
– 4 Dywizja Marines, 4 Batalion Pancerny.
Czołgi nie znajdujące się na wyposażeniu jednostek znajdują się w składnicach na terenie USA oraz pewna ich liczba znajduje się w magazynach POMCUS w bazach znajdujących się w państwach sojuszniczych, choć trend jest taki by ewentualnie wszystkie czołgi znalazły się na terenie USA i jedynie w magazynach POMCUS znajdujących się w krajach sojuszniczych w rejonach zagrożonych ewentualnym konfliktem zbrojnym.
M1 po raz pierwszy bojowo został użyty w roku 1991 w czasie operacji Pustynna Burza, jednak pierwsze jednostki wyposażone w te czołgi, zostały wysłane do Arabii Saudyjskie w ramach operacji Pustynna Tarcza już w sierpniu 1990, pierwszą jednostką była 24 dywizja piechoty (pancerno-zmechanizowana) wyposażona w M1 i M1IP.
Do listopada 1990 w Arabii Saudyjskiej znalazło się 580 M1/M1IP oraz około 123 nowszych M1A1. Do końca roku 1990 dla dowództwa amerykańskiego, stało się jasne iż prawdopodobieństwo wojny lądowej staje się coraz większe, podjęto więc decyzję o przezbrojeniu wszystkich ciężkich jednostek znajdujących się w Arabii Saudyjskiej w M1A1.
M1IP podczas wyładunku w Arabii Saudyjskiej, ten czołg ma z tyłu kadłuba zainstalowany dodatkowy agregat prądotwórczy APU, ten typ APU nie zdobył uznania i nie był produkowany na dużą skalę/Źródło: Internet
Zaważyło na tym kilka czynników, przede wszystkim w przeciwieństwie do M1 i M1IP, M1A1 ma zintegrowany system ochrony wnętrza pojazdu i załogi przed skutkami użycia broni masowego rażenia, po drugie większość M1A1 która miała zostać użyta, była w wariancie M1A1HA, ze znacznie wyższym poziomem oferowanej ochrony balistycznej, co biorąc pod uwagę ówczesne braki w wiedzy zachodnich analityków na temat eksportowanych przez ZSRR i państwa UW wersji czołgów T-72 (w tym wypadku były to eksportowe wersje oznaczone jako T-72M i T-72M1) oraz amunicji przeciwpancernej jaką eksportowano, było jak najbardziej uzasadnionym posunięciem.
Porzucony iracki T-72M w towarzystwie amerykańskiego M1A1, rzuca się w oczy różnica gabarytów obu pojazdów/Źródło: Internet
Czołgi zostały również wyposażone w nowe gąsienice T158 jednakże do rozpoczęcia działań wojennych jedynie 20% z ogólnej liczby czołgów jakimi w rejonie dysponowali amerykanie, została w nie wyposażona. Do lutego 1991 US.Army miała 1956 czołgów M1A1 (733 M1A1, 1233 M1A1HA) + 528 czołgów w rezerwie, nie przydzielonych do jednostek bojowych, do tego około 835 czołgów zostało zmodernizowanych do standardu M1A1HA poprzez wymianę opancerzenia, zmiany w obrębie systemu kierowania ogniem i inne modyfikacje. Dodatkowo korpus piechoty morskiej, wypożyczył od US.Army 60 M1A1HA oraz otrzymał 16 pierwszych M1A1HC.
W trakcie całego konfliktu, ogółem uszkodzonych, wyłączonych z walki i zniszczonych zostało około od 22 do 24 czołgów M1A1/M1A1HA. Większość to głównie wozy uszkodzone po wjechaniu na miny, bądź uszkodzone lub zniszczone w wyniku tzw. ?przyjacielskiego ognia? gdzie wozy zostały przypadkowo ostrzelane przez jednostki sojusznicze. Jedynie kilka (około 7) czołgów zostało lekko uszkodzonych i wyłączonych z akcji poprzez ostrzał jednostek nieprzyjacielskich. Np. czołgów T-72M/M1 należących do jednostek irackiej gwardii republikańskiej, owe uszkodzenia to głównie wynik ostrzału amerykańskich czołgów od strony burt powyżej tzw. kątów bezpiecznego manewrowania gdzie burta nie jest ustawiona pod dużym kątem względem atakującego pocisku i nie jest już wstanie oferować ochrony wyższej niż ma realną grubość. I choć burty wieży wciąż takową mogą oferować ze względu na swą grubość i warstwową budowę, o tyle burty kadłuba już nie.
Kilka czołgów (trzy, dwie sztuki) zostało również uszkodzonych lub zniszczonych podczas pożaru magazynów w Camp Doha. Czołgi M1 zostały także użyte przez krótki okres czasu w Somalii przez jednostki USMC i US Army podczas operacji UNOSOM I.
Rok 1993 Somalia, czołg na górze należy do US Army, na dole do USMC/Źródło: Internet
Czołgi używane też były do wzmocnienia kontyngentów sił pokojowych w państwach które powstały po rozpadzie Jugosławii.
M1A1 wspierający operacje pokojowe na terenie byłej Jugosławii/Źródło: Internet
Kolejną dużą operacją w której użyto czołgów była operacja „Iraqi Freedom” gdzie użyto około 1100 czołgów w trakcie inwazji. Ogółem w czasie trwania tego konfliktu od 2003 do drugiej połowy 2008 utracono bezpowrotnie około 50 sztuk, które spisano ze stanu, rozebrano i wysłano do hut (źródła oficjalne podają jedynie 20 utraconych wozów, ponieważ nie ma innych wiarygodnych źródeł, nie można traktować tej liczby jako niewiarygodnej).
Główną przyczyną bezpowrotnych utrat wozów były pożary powstałe w wyniku działania nieprzyjaciela oraz w początkowym okresie, nie przykładania zbyt dużej uwagi załóg i służb technicznych do procedur PMCS (Preventive Maintnance Checks and Services) odpowiadających między innymi za kwestie związane z paliwami i innymi łatwopalnymi płynami oraz materiałami znajdującymi się w czołgu. Co ciekawe znacznie mniejszym zagrożeniem okazała się dedykowana lekka broń przeciwpancerna tak jak granatniki RPG-7, zaś największym zagrożeniem okazały się improwizowane ładunki wybuchowe (zwane także IED lub fugasami), od 4 do 5 takich ładunków określono jako tzw. ?overkill?, w wyniku ich eksplozji kadłub ulegał zazwyczaj niezwykle silnym uszkodzeniom a wieża zostawała zrzucona z kadłuba.
Ogółem w Iraku zginęło około 10-15 czołgistów będących w swych wozach, choć mogło być ich znacznie więcej gdyż czołgiści często pełnili służbę jako zwykła piechota. Wozy porażone są klasyfikowane w kilku kategoriach, jako lekko uszkodzone, silnie uszkodzone, wyłączone z akcji (na określony czas i z różnych przyczyn) oraz zniszczone (z możliwością remontu) a także zniszczone bezpowrotnie.
XXI wiek, tym razem już jako sojusznicy w walce przeciwko terrorystom, T-72M nowej armii irackiej oraz amerykański M1A1SA z zestawem TUSK-1/Źródło: Internet
Trzeba pamiętać że moce remontowo-modernizacyjne zakładów Anniston Army Depot (ANAD) w Anniston stan Alabama, oraz Joint Systems Manufacturing Center (JSMC) w Lima stan Ohio, są na tyle duże że, w zasadzie wszystkich porażonych oraz zużytych w Iraku wozów, jedynie około 50 (wedle rozsądnych szacunków) zostało faktycznie bezpowrotnie utraconych.
Ponadto z tego co można było się nieoficjalnie dowiedzieć, JSMC produkuje na niewielką skalę nowe wieże i kadłuby jeżeli są potrzebne by zastąpić straty lub w celu modernizacji już istniejących maszyn (w tym wypadku produkuje się głównie nowe wieże). General Dynamice Land Systems łącznie w latach 1980-1992/1993 wyprodukował łącznie 9030 czołgów M1 w różnych wersjach, nie znana jest liczba czołgów w wersji M1A1HC wyprodukowanych w latach 1990-1992/93, można założyć iż wyprodukowano ich co najmniej około 1000. Zatem biorąc pod uwagę te liczby, ogół wyprodukowanych dla sił zbrojnych USA czołgów M1 wynosi około 10000 czołgów z 12000 pierwotnie planowanych.
Obecnie siły zbrojne USA posiadają po odliczeniu estymowanej liczby około 50 utraconych bezpowrotnie czołgów, oraz sprzedanych i zmodyfikowanych na eksport ze składów (58 dodatkowych czołgów dla Arabii Saudyjskiej, 59 dla Australii i 146 dla Iraku), daje nam to liczbę około 8700 czołgów M1 na stanie sił zbrojnych USA, nie licząc nie znanej nam liczby wozów wariantu HC.
Na dzień dzisiejszy około 3000 czołgów składowanych jest w Sierra Army Depot, i jeszcze około 1000 w innych składowiskach jak Anniston Army Depot (gdzie czołgi przechodzą remonty generalne i są przygotowywane do wysłania, do Joint Systems Manufacturing Center w celu modernizacji), lub różnych bazach wojskowych na terenie USA.
Na przełomie lat 2010-2011 dowództwo USMC podjęło decyzję o wysłaniu 14 czołgów, prawdopodobnie w konfiguracji M1A1FEP do Afganistanu jako wsparcie dla walczących tam oddziałów. Czołgi wyposażono w elementy zestawu TUSK (być może zostaną ostatecznie wyposażone w cały zestaw) oraz zagłuszarki, mające zakłócać sygnały radiowe detonatorów improwizowanych ładunków wybuchowych.
Wiosna i lato 2014 to zaś pierwsze akcje bojowe czołgów M1A1M znajdujących się na wyposażeniu sił zbrojnych Iraku. Nasuwają się bardzo interesujące wnioski dotyczące tych czołgów i ich bojowego użycia. Po pierwsze wręcz szokująca niekompetencja irackich żołnierzy, tym nie mniej, same maszyny można powiedzieć, spisują się wręcz rewelacyjnie. Władze Iraku poinformowały iż w trakcie walk, porażonych, często wielokrotnie zostało 28 czołgów (dane z przed lipca 2014), z czego zaledwie 5 odnotowano przebicie pancerza prawdopodobnie przez przeciwpancerne pociski kierowane.
Nie podano jednak ile razy te pojazdy zostały trafione, ani gdzie, w miejscu chronionym pancerzem specjalnym, czy zwykłym stalowym. Jest to jednak bardzo interesujący materiał do analizy, albowiem świadczy iż opancerzenie czołgów eksportowanych do państw arabskich, tak naprawdę poziomem oferowanej ochrony, nie powinno odstawać od światowych standardów, zatem można stwierdzić iż owszem, jest zubożone względem maszyn użytkowanych przez siły zbrojne USA, lecz nadal porównywalne z innymi konstrukcjami.
Świadczyć o tym może także masa czołgów użytkowanych przez Irak, oscylująca w okolicach 60-61 ton, czyli około 4-5 ton większa niż oryginalnego M1A1 z 1985 roku, oraz około 2-3 mniejsza w stosunku do obecnie użytkowanych wariantów czołgu przez siły zbrojne USA i Australii. Dodatkowo Irak stracił także 3 inne czołgi M1A1M, wszystkie unieruchomione z winy załóg, w jednym ze z zdarzeń czołg spadł z niewielkiego wiaduktu do rowu i osiadł na prawej burcie wieży i kadłuba, załoga porzuciła pojazd, który następnie został podpalony przez bojowników PI (Państwa Islamskiego). W drugim incydencie kolumna transporterów opancerzonych M113 eskortowana przez dwa czołgi oraz co najmniej jeden pojazd klasy MRAP została unieruchomiona na grobli prowadzącej przez typowe dla krajobrazu Iraku w rejonie rzek Eufrat i Tygrys rejony zalewowe.
Przebieg zdarzeń nie jest jasny, lecz przypuszcza się że kolumnę prowadził MRAP uszkodzony przez wybuch fugasa, tym samym blokując przejazd przez groblę, jeden z czołgów próbując wymanewrować przeszkodę osunął się z grobli do rowu, po tym zdarzeniu ostrzeliwani przez bojowników PI w unieruchomionej kolumnie żołnierze, porzucili sprawny sprzęt i uciekli. Tak jak i w poprzednim wypadku, czołgi oraz większość transporterów opancerzonych M113, zostały podpalone przez bojowników ISIL.
Czwarty spalony M1A1 został porzucony przez załogę z nieznanych przyczyn, na fotografiach sprzed spalenia wóz wyglądał na sprawny, a przynajmniej można wnioskować iż zachował zdolność poruszania się.
W grudniu propaganda PI opublikowała fotografie ukazujące zniszczenie przez nich kolejnego porzuconego w dobrym stanie przez załogę czołgu, pojazdu tym razem jednak nie podpalono a dosłownie nafaszerowano materiałami wybuchowymi i wysadzono.
Ogólnie do dnia dzisiejszego (tj. 22.12.2014) Irak całkowicie utracił około 10 sztuk czołgów M1A1M:
1x Porażony skutecznie za pomocą PPK. 4x Porzucone i spalone przez bojowników PI. 1x Porzucony i wysadzony w powietrze przez bojowników PI. 1x Wysadzony na fugasie. 3x Niezidentyfikowane przypadki trudne do potwierdzenia.
