Flaga ONZ / Źródło: Wikimedia Commons
Flaga ONZ / Źródło: Wikimedia Commons

Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję ws. sprawców użycia broni chemicznej w Syrii w 2013 roku

Dnia 7 lipca 2015 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję, która ma za zadanie ustalenie sprawców użycia broni chemicznej w Syrii w 2013 roku. Za przyjęciem rezolucji głosowali wszyscy członkowie RB ONZ, a więc 5 stałych członków (Rosja, USA, Chiny, Francja, Wielka Brytania) oraz 10 niestałych członków (obecnie do tej grupy należą następujące kraje: Chile, Czad, Jordania, Litwa, Nigeria, Angola, Hiszpania, Malezja, Nowa Zelandia oraz Wenezuela).

Nowo przyjęta rezolucja zakłada utworzenie Wspólnego Mechanizmu Śledczego (ang. Joint Investigative Mechanism- JIM) składającego się z grupy ekspertów, którzy wyjaśnią, kto jest odpowiedzialny za użycie broni chemicznej w Syrii w 2013 roku. W nowo przyjętej uchwale Rada Bezpieczeństwa zwróciła się do Sekretarza Generalnego ONZ, aby w porozumieniu z Organizacją ds. Zakazu Broni Chemicznej (ang. Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons- OPCW) przedstawił zalecenia dotyczące utworzenia wyżej wspomnianego Wspólnego Mechanizmu Śledczego w ciągu 20 dni od dnia dzisiejszego. RB zobowiązała się odpowiedzieć na te zalecenia w ciągu 5 dni od otrzymania wytycznych od Sekretarza Generalnego ONZ.

Do tej pory wiadomo, że Wspólny Mechanizm Śledczy będzie ustanowiony na 1 rok z możliwością przedłużenia, a jego zadaniem będzie identyfikacja „osób, przedsiębiorstw, grup lub rządów uczestniczących w stosowaniu chemikaliów jako broni, w tym chloru lub innego toksycznego związku chemicznego” w Syrii. RB potwierdza w rezolucji, że wyżej wymienione podmioty i osoby, które rzeczywiście użyły broni chemicznej w Syrii w 2013 r., nie mogą pozostać bezkarne i muszą zostać pociągnięte do odpowiedzialności przed odpowiednimi organami wymiaru sprawiedliwości.

Według rzecznika prasowego Sekretarz Generalny ONZ Ban Ki- moon z zadowoleniem przyjął uchwalenie rezolucji. Jego zdaniem ustalenie sprawców tragicznego wydarzenia, jakim było użycie broni chemicznej, może załagodzić długotrwałe cierpienia Syryjczyków. Ponadto dzięki tej rezolucji ONZ dała wyraźny sygnał światu, że zachowania, w których broń chemiczna jest użyta przeciwko ludności, nie będą tolerowane i w przypadku ich występowania ich sprawcy nie pozostaną bezkarni.

W rezolucji zawarte jest stwierdzenie, że rząd Syrii oraz wszystkie inne strony w tym kraju zobowiązują się do „pełnej współpracy” z OPCW i ONZ, w tym między innymi zapewnią pełny dostęp do miejsc, osób i materiałów w Syrii, które mogą być istotne dla ekspertów Wspólnego Mechanizmu Śledczego. W uchwale znajduje się także apel RB do wszystkich innych państw o pełną współpracę z OPCW i ONZ, łącznie z przekazaniem wszelkich informacji, które mogą być ważne w kontekście ustalenia sprawców użycia broni chemicznej w Syrii.

Dnia 21 sierpnia 2013 r. w okolicach stolicy Syrii, Damaszkiem, doszło do użycia bojowych gazów, wskutek czego śmierć poniosło ponad 1000 osób, w zdecydowanej większości cywilów. Powszechnie o tę zbrodnię oskarżano syryjskiego prezydenta Baszara el- Asada. USA, Wielka Brytania i Francja obwiniały armię Syrii o to, że korzysta z broni chemicznej, Rosja zaś niejako broniła Syrię przed tymi oskarżeniami mówiąc, iż niezbite dowody na udowodnienie tej tezy nie istnieją. Rosja jako sojusznik Baszara el- Asada przez ponad 4 lata, a więc od wybuchu wojny domowej w Syrii, dysponując prawem weta w RB ONZ, chroniła Syrię przed jakąkolwiek akcją ONZ. Dzisiejsze uchwalenie rezolucji stanowi zmianę zachowania Rosji w stosunku do Syrii.