Myśliwce wielozadaniowe F-35A, należące do Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. / Wikimedia Commons (U.S. Air Force photo/R. Nial Bradshaw).

USA zablokują dostawy myśliwców F-35A dla Turcji?

Kongresmen Partii Demokratycznej ze stanu Rhode Island, David Cicilline, który jest członkiem Komisji Spraw Zagranicznych naciska, aby zablokować sprzedaż myśliwców 5. generacji F-35A Lightning II przez koncern Lockheed Martin dla Tureckich Sił Powietrznych, z uwagi na pogarszającą się sytuację demokracji w Turcji pod rządami Recepa Tayyipa Erdo?ana.

Jak poinformował w dniu 7 lipca br. portal Defense News, kongresmen Partii Demokratycznej z Rhode Island, David Cicilline, który jest członkiem Komisji Spraw Zagranicznych zaproponował poprawkę do ustawy ?2018 National Defense Authorization Act”, która przeszła w ubiegłym miesiącu przez Komisja Sił Zbrojnych Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych. Izba oczekuje, że zajmie się ustawą i wszystkimi złożonymi poprawkami już w przyszłym tygodniu.

Poprawka zgłoszona przez Demokratę podkreśla skomplikowane stosunki amerykańsko-tureckie, który jest jednocześnie kluczowym członkiem NATO na południowo-wschodniej flance, udostępniając bazę lotniczą ?ncirlik sojusznikom. Jednak prezydent Recep Tayyip Erdo?an krytykuje rząd Stanów Zjednoczonych za poparcie Waszyngtonu dla kurdyjskich sił demokratycznych, które aktywnie walczą z Państwem Islamskim (ISIS) w Syrii i Iraku, a które Ankara uważa za organizacje terrorystyczne. Oprócz tego, gabinet Recepa Tayyipa Erdo?ana od czasu nieudanego puczu wojskowego w połowie lipca ub. r. coraz bardziej skręca w stronę rządów autorytarnych, za co jest szeroko krytykowany na świecie.

Czarę goryczy, według Davida Cicilline’a, przelały starcia zwolenników oraz członków ochrony prezydenta Erdo?ana w Waszyngtonie z protestującymi przeciwko polityce Ankary w dniu 16 maja br. Według świadków, to ochroniarze sprowokowali i zaatakowali pierwsi. Zgłoszona poprawka ma skutecznie zablokować sprzedaż najnowszych technologii związanych z myśliwcami F-35A Lightning II, dopóki prezydent USA Donald Trump nie zaświadczy, że rząd Turcji współpracuje związku z dochodzeniem karnym i ściganiem pracowników ochrony zaangażowanych w zamieszki pod ambasadą podczas wizyty Erdo?ana w Waszyngtonie. Prokuratura waszyngtońska oficjalnie postawiła zarzuty członkom ochrony prezydenta w ubiegłym miesiącu, gdy ujawniono nagrania wideo z zajścia.

To nie jedyna zgłoszona poprawka przeciwko dostawom uzbrojenia dla Turcji przez USA. Kongresmen Partii Republikańskiej ze stanu Michigan, David Alan Trott, przedstawił propozycję zablokowaniu sprzedaży Ankarze pistoletów półautomatycznych SIG Sauer w ramach kontraktu wartego 1,2 mln USD. Trott zebrał podpisy 36 wpływowych członków Izby Reprezentantów, w tym Przewodniczącego Komisji Wywiadu Devina Nunesa (Partia Republikańska, Kalifornia), członka tejże Komisji Adama Schiffa (Partia Demokratyczna, Kalifornia). Poprawkę popierają także członkowie Senatu z ramienia Partii Demokratycznej, Ben Cardin (Maryland) i Jeanne Shaheen (New Hampshire). Z kolei kongresmen Partii Republikańskiej ze stanu Wirginia, Donald Sternoff Beyer, Jr. zaproponował, aby rząd wprowadził zakaz wydania wiz i wjazdu na terytorium USA obywatelom Turcji zamieszanym w majowy incydent.

O ile sprzedaż broni palnej, produkowanej w tym wypadku tylko i wyłącznie w USA czy wprowadzenie zakazu wjazdu na terytorium tego kraju to kroki, które są realnie do wykonania, to w przypadku zakazu sprzedaży najnowszych samolotów bojowych sprawa jest o wiele bardziej skomplikowana. W ubiegłym miesiącu, podczas Międzynarodowego Salonu Lotniczego w Paryżu (Paris Air Show), wiceprezes Lockheed Martin w dziale Aeronautics, Orlando P. Carvalho, powiedział w wywiadzie dla Defense News, że koncern zdaje sobie sprawę z przygotowywanej wówczas poprawki do ustawy ?2018 National Defense Authorization Act” i uważnie śledzi rozwój wypadków. Carvalho dodał, że dopóki ustawodawca nie uchwali inaczej, Lockheed Martin dalej będzie realizować program dostaw F-35 odbiorcom na całym świecie. Wiceprezes giganta zbrojeniowego uważa, że wszelkie obawy powinny zostać rozwiane pomiędzy Kongresem a Departamentem Obrony.

Przypomnijmy, że pierwsze dostawy myśliwców 5. generacji F-35A Lightning II dla Tureckich Sił Powietrznych (Türk Hava Kuvvetleri) rozpoczną się w 2018 roku w ramach 12. transzy tych maszyn, które zejdą z linii produkcyjnych (czytaj więcej: Pierwsze F-35A dla Turcji już w 2018 roku). Ponadto, Turcja uczestniczy w programie JSF (Joint Strike Fighter) jako partner poziomu III od 2002 roku, co kosztuje budżet tego państwa około 200 mln USD rocznie. Państwowa korporacja zbrojeniowa Turkish Aerospace Industries (TAI) bierze udział w produkcji elementów samolotu (centralnej części kadłuba F-35A ? przyp. red.), a w przyszłości zamówione maszyny mają być montowane w Turcji. Oprócz tego, w produkcji podzespołów uczestniczy 9 innych firm z tego kraju (Alp Aviation, ASELSAN A.Ş., Ayesas, Fokker Elmo, Havelsan, Kale Aerospace, MiKES, ROKETSAN oraz Tubitak-SAGE), dlatego ewentualne zablokowanie dostaw wydaje się mało prawdopodobne, gdyż Turcja odgrywa znaczącą rolę w produkcji samolotów, które trafiają także do innych odbiorców.

Źródło:

defensenews.com: US lawmaker wants to block F-35 sales to Turkey over embassy brawl

Czytaj także:

USA: Senat przedstawił plan zwiększenia budżetu obronnego w 2018 roku

TF-X: brytyjsko-turecka umowa ws. myśliwca 5. generacji

Media: Hiszpania zainteresowana zakupem myśliwców F-35

Niemcy zainteresowane zakupem myśliwców F-35?

Włochy: Zaprezentowano pierwszy myśliwiec F-35B zmontowany poza USA

Administracja Trumpa zezwoli na sprzedaż F-35 dla Tajwanu?

MBDA dostarczy pociski ASRAAM dla brytyjskich F-35

Rafał "Ralph" Muczyński, koordynator działu "Wojsko". Absolwent stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie w Białymstoku i politologii na Politechnice Białostockiej. Rysownik-hobbysta (więcej: http://ralph1989.deviantart.com oraz www.facebook.com/Ralph1989Arts) Zainteresowania: rysunek, wojskowość (szeroko pojęte zagadnienia współczesnej armii od strony uzbrojenia, zwłaszcza lotnictwo i technika rakietowa), polityka międzynarodowa, historia XX wieku.