Nikt nie spodziewał się, że Irlandzki zespół założony w 1989 r. w Limerick (prowincja Munster) przebije się z tytułem o ?żywych trupach? i stanie się hitem? Albowiem mało który odbiorca wie, że tekst piosenki ?Zombie? zespołu ?The Cranberries? dotyczy walki IRA i brytyjskich represji zapisanych w irlandzkiej świadomości narodowej utrwalonej na przestrzeni około 100 lat.
Another head hangs lowly, Child is slowly taken. And the violence caused such silence, Who are we mistaken?
?Kolejna głowa nisko się zwiesza, Dziecko powoli zabrano. I ta przemoc powoduje taką ciszę, Z kim zostaliśmy pomyleni??
Oczywiście to opis brytyjskich represji wobec Irlandczyków utrwalonych w irlandzkiej świadomości. Można ją odnieść do lat 1919-1921 oraz do sytuacji Irlandii Północnej gdy zaczęły się np. ?The Troubles? w latach 70? XX w.
But you see, it’s not me, it’s not my family. In your head, in your head, they are fighting. With their tanks and their bombs, And their bombs, and their guns. In your head, in your head, they are crying.
?Ale widzisz, to nie jestem ja, to nie moja rodzina. W twojej głowie, w twojej głowie, oni walczą. Z ich czołgami i ich bombami, I ich bombami, i ich bronią. W twojej głowie, w twojej głowie, oni płaczą.?
Fragment tego tekstu trudny wydaje się być do interpretacji – można różnie go odebrać. Pod kątem historycznym najprostsza wersja wydaję się być taka: ?Historia walki i cierpienia przeminęła, żyjemy tu i teraz – jednak głęboko jest w naszych głowach – irlandzkich głowach.?
Np. ?w twojej głowie (?) oni walczą (?) z ich czołgami i ich bombami? – choć Brytyjczycy nie używali czołgów w wojnie anglo-irlandzkiej w latach 1919-1921 wydawać się to musi nadinterpretacją autora w celu podkreślenia obrazu represji i zobrazowania przerażenia. Warto jednak pamiętać, że strona brytyjska używała w latach 1919-1921 przeciwko IRA wozów bojowych, które ze zdjęć dla laika mogą przypominać czołgi, a ponadto w imię ?odpowiedzialności zbiorowej? brytyjscy ?najemni żołnierze? z formacji ?Black and Tans? (?Czarno-Brunatni?) dokonywali palenia wsi i przeganianie ludności cywilnej. Do tego celu często wykorzystywano do transportu brytyjskich żołnierzy ciężarówki.
Sytuacja ma podobny wydźwięk np. gdy tekst odwołamy do 1972 r. i wydarzeń związanych z ?Krwawą Niedzielą? w Derry: w tym przykładzie także nie użyto czołgów ale były za to: wozy opancerzone, armatki wodne, gaz łzawiący i?
…brytyjscy komandosi, którzy zastrzelili 13 uczestników pokojowego marszu protestacyjnego.
Marsz był przeciwko zapisom prawnym, które umożliwiały: internowanie każdego Irlandczyka podejrzanego o terroryzm; ponadto zebrani na marszu domagali się zniesienia zakazu organizowania demonstracji i zgromadzeń publicznych dla irlandzkich katolików w Irlandii Północnej.
Warto w tym miejscu przejść do drugiej zwrotki, a refren pozostawić na koniec.
Another mother’s breakin’, Heart is taking over. When the violence causes silence, We must be mistaken.
?Kolejnej matki rozpaczają (są złamane) Serce jest przejęte (rozpacza). Kiedy przemoc powoduje ciszę, Musimy być w błędzie.?
W tym fragmencie na uwagę zasługuje fragment: ?When the Violence couses silence, we must be mistaken? – ?Kiedy przemoc powoduje ciszę, musimy być w błędzie?. Najprostsza interpretacja to taka, że autor tekstu miał na myśli bezsensowność walki zbrojnej IRA w Irlandii Północnej w latach 70-90 XX w. z racji tego, że cierpiała na tym ludność cywilna. Warto pamiętać, że w Irlandii Południowej od irlandzkiej wojny domowej z lat 1922-1923 do chwili obecnej ewoluowało tzw. ?podejście negatywne do organizacji IRA? zwłaszcza przez południowo-irlandzkie społeczeństwo. Czemu to podkreślam? Trzeba pamiętać, że zespół ?The Cranberries? pochodzi właśnie z Irlandii Południowej.
Oczywiście w ?ewolucji podejścia negatywnego do IRA? Irlandczycy odrzucają okres lat 1916-1921 i traktują jako okres pozytywny jako czas walki o niepodległość spod brytyjskiego okupanta.
Z drugiej jednak strony ten sam fragment drugiej zwrotki można zinterpretować w zupełnie odmienny sposób i pokusić się o głębszej analizę pewnych faktów np.:
?kiedy przemoc powoduje ciszę? odnieść do bojówek protestanckich np. UVF, które często w okresie lat 70-90 XX w. prześladowały irlandzkich katolików, co nie przebiło się do chwili obecnej do szerszej opinii publicznej np. w Europie.
It’s the same old theme, since 1916. In your head, in your head,they’re still fighting, With their tanks and their bombs, And their bombs, and their guns. In your head, in your head, they are dying.
?To ten sam stary motyw, od 1916. W twojej głowie, w twojej głowie, oni wciąż walczą, Z ich czołgami i ich bombami, I ich bombami, i ich bronią. W twojej głowie, w twojej głowie oni umierają.?
?To ten sam stary motyw, od 1916?? to oczywiście odwołanie do Powstania Wielkanocnego, od którego dzisiejsza Republika Irlandzka się odwołuje; ten byt państwowy odnajduje właśnie w 1916 r. swoje istnienie. Nie bez przyczyny autor tekstu odwołuje się do 1916 r.
Dopiero wtedy po połączeniu obydwu fragmentów, pierwsza i druga zwrotka nabiera zupełnie innego wydźwięku:
Autor tekstu daje nam wolną wolę interpretacyjną, nie mówi nam wprost czy jest za działaniami IRA czy też nie ? nie pada to z jego ust. Przedstawia natomiast on pewne obrazy, które przetaczały się przez irlandzkie społeczeństwo podczas różnych wydarzeń Irlandzkiego narodu kiedy działała IRA, czy to z lat 1916-1921, czy z lat późniejszych jak np. ?Krwawa Niedziela? – 1972 r. i podczas tego dochodziło do zjawiska represji wobec ludności cywilnej.
REF.: In your head, in your head, Zombie, zombie, zombie, hey, hey, hey. What’s in your head? In your head, Zombie, zombie, zombie, hey, hey, hey, hey
Oh, dou,dou,dou,dou,dou…
Tytułowy ?zombie? to ?żywy trup?. W tym wypadku refren można zinterpretować tak, że Irlandczycy głęboko żyją przeszłością, zwłaszcza ludźmi, którzy już nie żyją fizycznie, ale psychicznie jako ?żywy trup? są w pamięci potomnych: czy Ci którzy zginęli w ramach represji czy podczas walki o wartości republikańskie.
>>> Czytaj także: IRA ? geneza powstania organizacji <<<
Słowo końcowe
Na koniec chciałbym podkreślić, że moja interpretacja tekstu ?Zombie? to tylko próba zobrazowania czytelnikowi pod jakim kątem został on napisany biorąc pod uwagę naleciałości historyczne związane z dziejami Irlandii, które zauważyłem.
