W marcu br. Ministerstwo Obrony Narodowej Republiki Litewskiej opublikowało publikację pod tytułem ?Litewski System Obrony: Fakty i Trendy 2017„. Publikacja przedstawia konkretne liczby i trendy dotyczące budżetu obronnego oraz informacje na temat modernizacji technicznej sił zbrojnych, personalu, z zakresu cyberbezpieczeństwa oraz zaangażowania tego małego kraju bałtyckiego w międzynarodowe działania na rzecz bezpieczeństwa i pokoju.
Dwudziestu stronicowa publikacja przygotowana przez litewski resort obrony przedstawia konkretne liczby i trendy dotyczące budżetu obronnego oraz informacje na temat modernizacji technicznej sił zbrojnych, personalu, z zakresu cyberbezpieczeństwa oraz zaangażowania tego małego kraju bałtyckiego w międzynarodowe działania na rzecz bezpieczeństwa i pokoju.
W 2018 roku, władze Republiki Litewskiej planują zwiększenie wydatków na obronność do poziomu 2,07 % co daje łączną sumę 873 mln EUR. Przypominamy, że zalecenia Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO) mówią, że nakłady na obronność państw członkowskich powinny wynosić 2 % – zatem w związku z działaniami władz w Wilnie, kraj ten dołączy do bardzo wąskiego grona członków sojuszu wypełniających to zobowiązanie.
/Fot. MON Republiki Litwy
W 2016 roku Litwa podniosła się w rankingu krajów członkowskich NATO do pozycji nr. 9 – to ogromne osiągnięcie zważając na to, że w 2014 roku kraj ten znajdował się na 25 miejscu.
Warto również zauważyć, że zwiększenie wydatków na ?bezpieczeństwo? państwa ? oraz mocne postanowienie o stałym zwiększaniu finansowania tego działu ? jest wynikiem ratyfikacji Narodowej Strategii Bezpieczeństwa przez litewski organ władzy ustawodawczej, czyli parlament (wydarzenie to miało miejsce w dniu 17 stycznia 2017 roku ? przyp.red.).
Zgodnie z wyliczeniami władz w Wilnie, w 2016 roku ? gdy budżet obronny plasował się na poziomie 574,6 mln EUR (1,5 %) – aż 46 % funduszy przeznaczonych na obronność inwestowano w personel sił zbrojnych. Drugą pod względem finansowania ? po personelu ? dziedziną był zakup nowoczesnego sprzętu, który pochłonął aż 30 % funduszy. Pozostała kwota, czyli całe 24 % budżetu zostało rozdysponowane pomiędzy: 19 % operacje i utrzymanie (działania bieżące ? przyp.red.), 4 % infrastruktura oraz 1 % inne.
1. ) Modernizacja armii:
W latach 2017 – 2022 Wilno planuje wyasygnowanie na cele modernizacji technicznej sił zbrojnych kwoty w wysokości 2,5 mld EUR. Fundusze te mają pozwolić na wyposażenie wojsk lądowych w bojowe wozy piechoty GTK Boxer (czytaj także: Litwa dołączyła do programu GTK Boxer, Litwa zamówiła 88 ciężkich kołowych transporterów opancerzonych GTK Boxer oraz Bezzałogowe wieże Samson Mk.II dla litewskich GTK Boxer) oraz armatohaubice PzH 2000 (czytaj także: Panzerhaubitze 2000 dla Litwy, Pierwsze samobieżne armatohaubice PzH2000 dotarły na Litwę [ZDJĘCIA] oraz KMW zmodernizuje litewskie armatohaubice PzH 2000). Kolejną inicjatywą władz jest zakup systemów obrony powietrznej NASAMS (czytaj także: Litwa kupi dwie baterie systemu obrony powietrznej NASAMS).
2. ) Modernizacja infrastruktury:
Ważnym elementem litewskiego planu wzmacniania bezpieczeństwa ma być modernizacja infrastruktury tak by zapewniała ona możliwości prowadzenia dużych ćwiczeń wojskowych zarówno przy udziale jedynie sił własnych jak i wraz z sojusznikami. Wilno planuje rozbudowę m.in. ośrodków szkoleniowych w Kozłowej Rudzie, Rokai i Kajrach oraz infrastruktury kolejowej łączącej Kowno z pozostałymi krajami bałtyckimi.
3. ) Liczebność sił zbrojnych:
Ambitne plany zakładają, że w 2018 roku w siłach zbrojnych służyć będzie 19 740 żołnierzy. Grafika ukazuje zmiany w liczebności sił zbrojnych począwszy od 2009 roku. /Fot. MON Republiki Litwy
Ministerstwo Obrony Narodowej Republiki Litewskiej informuje, że siły zbrojne składają się z 8660 żołnierzy zawodowych oraz 4640 członków służących w szeregach Ochotniczych Sił Obrony Narodowej. Przypominamy, że w 2015 roku władze w Wilnie podjęły decyzję o przywróceniu obowiązkowego poboru do armii – wszystko w związku z rosyjską agresją na wschodzie Ukrainy (czytaj także: Litwa przywraca pobór do wojska). W związku przywróceniem poboru, w 2017 roku w służbę pełniło 3,5 tysiąca rezerwistów (w 2018 roku liczba rezerwistów wezwanych do koszar ma wzrosnąć o pół tysiąca – przyp.red.). Rok wcześniej tj. w 2016 służbę kontraktową podjęło zaledwie 20 % rezerwistów.
Jak wyjaśnia raport, litewskie władze zdecydowały, że pierwszeństwo w kwestii pozyskiwania funduszy mają mieć wojska lądowe, których gotowość bojowa ma być systematycznie zwiększana dzięki bliskiej współpracy struktur zarówno w czasach pokoju, jak i wojny. Plany zakładają, że obecnie istniejąca Zmechanizowana Brygada Piechoty (Mechanized Infantry Brigade „Iron Wolf”) zostanie wsparta nowo tworzoną Zmotoryzowaną Brygadą Piechoty (Motorized Infantry Brigade ?Žemaitija?). W przypadku wybuchu konfliktu do tych dwóch jednostek dołączyć miałaby Brygada Piechoty (Infantry Brigade ?Aukštaitija?) – składać miałaby się ona z jednostek instytucjonalnych i rezerw.
Wydarzenia na Ukrainie i pojawienie się nowego zagrożenia, jakim jest ?wojna hybrydowa?, doprowadziły do utworzenia w 2014 roku Sił Szybkiego Reagowania ? formacja w sile 2. batalionów ma być gotowa do interwencji w ciągu od 2 do 24 godzin. Siły te miałyby być wykorzystywane za decyzją prezydenta m.in. do reagowania na zagrożenia hybrydowe ? umiejętności mają być doskonalone w czasie dużych dorocznych ćwiczeń z pomocą instytucji cywilnych.
4. ) Wsparcie organizacji pro-obronnych i komunikacja na linii „władza – obywatel”:
Poza inwestycjami w czysto wojskowe dziedziny, władze w Wilnie nie zapomniały o wsparciu organizacji paramilitarnych działających na rzecz obronności. Coraz większym wsparciem władz cieszy się Związek Strzelców Litewskich ? który od 2013 roku znacznie zwiększył swoje szeregi (stan osobowy miał zwiększyć się o 38 % – przyp.red.). Od 2014 roku budżet tej organizacji promującej patriotyzm i obronność wzrósł ponad dwukrotnie ? organizacja ćwiczy też częściej z wraz z personelem Ochotniczych Sił Obrony Narodowej.
/Fot. U.S. Department of Defense.
Rząd podjął także odpowiednie działania, zabiegając o edukację patriotyczną i pro-obronnną. Ważną częścią litewskiego planu działania na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowych, jak i konfliktów zbrojnych okazała się publikacja trzech podręczników dla obywateli (aby zajrzeć do wersji anglojęzycznej, jednej z nich kliknij (aby zajrzeć do wersji anglojęzycznej jednej z nich kliknij tutaj – przyp.red.).
Według statystyk przedstawionych w raporcie, aż 81 % obywateli Litwy popiera obecność wojskową NATO na jej terenie. Duże poparcie dla wzmacniania obecności wojsk NATO na wschodniej flance nie jest żadnym zaskoczeniem. Znacznie gorsze wyniki widać jednak przy „zaufaniu do litewskich sił zbrojnych” 54 % – raport wskazuje, że tylko 59 % obywateli „broniłoby ojczyzny w razie zajścia takiej potrzeby”.
W kwestii działań na arenie międzynarodowej litewskie siły zbrojne pozostają bardzo aktywne. Raport wskazuje, że Litwa zaangażowana jest w dziewięć operacji międzynarodowych ? m.in. operacja Inherent Reslove, Sophia i tak dalej. Duże znaczenie przypisano działaniom wspierającym Ukrainę, albowiem Litwa, wraz z innymi krajami takimi jak Polska (czytaj także: Podhalańczycy z misją szkoleniową na Ukrainie oraz Podhalańczycy zakończyli szkolenie ukraińskich żołnierzy), Stany Zjednoczone, Wielka Brytania oraz Kanada prowadzi w ramach Wspólnej Międzynarodowej Grupy Szkoleniowej Ukraina (ang. Joint Multinational Training Group ? Ukraine, JMTG-U) w Jaworowie na Ukrainie w ośrodku Międzynarodowego Centrum Operacji Pokojowych i Bezpieczeństwa (ang. International Peacekeeping and Securite Centre, IPSC) operację szkoleniową dla ukraińskich sił zbrojnych.
W 2016 roku litewskie siły zbrojne wraz z innymi krajami członkowskimi działającymi w ramach Wspólnej Międzynarodowej Grupy Szkoleniowej Ukraina, wyszkoliły personel ukraińskich sił zbrojnych w sile 5 batalionów. W ubiegłym roku na Ukrainie działała ponad 200-osobowa grupa litewskich instruktorów wojskowych ? od 2014 roku pełne przeszkolenie uprawniające do zostania instruktorem przeszło aż 64 ukraińskich wojskowych. W latach 2014 – 2016 wartość pomocy humanitarnej oraz materiałowej dla ukraińskiej armii przekroczyła 1,8 mln EUR ? w tych samych latach na Litwie rehabilitację odbywało 122 weteranów walk na wschodzie Ukrainy.
Ponadto, kolejnym poza udziałem w misji szkoleniowej na Ukrainie czynnikiem łączącym Litwę i Polskę jest bez wątpienia doskonaląca swoje umiejętności Wielonarodowa Brygada z Lublina (czytaj także: LITPOLUKRBRIG rozpoczyna ćwiczenia Brave Band oraz LITPOLUKRBRIG na ćwiczeniach MAPLE ARCH-16).
Fot. Wikimedia Commons.
Jedną z najważniejszych dziedzin w zakresie zapewniania bezpieczeństwa państwa jest jego cyberobrona przed atakami hakerskimi. O tym jak groźne mogą być one przekonało się niejednokrotnie wiele państw tego globu (czytaj także: Dwie fale cyberataku na Stany Zjednoczone i inne państwa). Litwa broni się wykrywając, zapobiegając i odpowiadając na zagrożenia. W 2016 roku zanotowano prawie 400 naruszeń, z czego 3 były dziełem wrogich służb specjalnych – takim zagrożeniom przeciwdziałać ma powstałe w 2015 roku i ciągle rozwijające się Narodowe Centrum Cyberbezpieczeństwa.